Oπως οι περισσότεροι Γερμανοί της γενιάς μου, δεν πρόκειται να ξεχάσω ποτέ εκείνη τη νύχτα της πτώσης του Τείχους ακριβώς πριν από 30 χρόνια, στις 9 Νοεμβρίου του 1989. Ενώ δούλευα μέχρι αργά στο Κίελο της Δυτικής Γερμανίας, δύο φίλοι με ειδοποίησαν για νέα που ακούγονταν πολύ καλά για να είναι αληθινά. Τα μεσάνυχτα κατέληξα στα τότε σύνορα στο Λίμπεκ-Σλούτουπ, να χαιρετώ τους Ανατολικογερμανούς που διέσχιζαν το ανοικτό πλέον σιδηρούν παραπέτασμα με τα αυτοκίνητά τους. Μιλώντας με όρους πολιτικούς, η επανένωση των δύο Γερμανιών εντός ενός στέρεου ευρωπαϊκού πλαισίου αποδείχθηκε εκπληκτική επιτυχία. Μόλις έντεκα μήνες μετά την πτώση του Τείχους, η Γερμανία (αλλά και η Ευρώπη) επανενώθηκε υπό δημοκρατικό καθεστώς και βάσει των κανόνων του κράτους δικαίου. Σήμερα η Γερμανία είναι μια χώρα ώριμη, περισσότερο συμφιλιωμένη με τον εαυτό της και τους γείτονές της από ποτέ άλλοτε στην ιστορία της.
Από οικονομικής άποψης, η πορεία ήταν δύσκολη. Στο μεγαλύτερο τμήμα της Ανατολικής Γερμανίας η ανεργία είχε εκτιναχθεί μέχρι το 2005 στο 18,7%. Σοβαρές κοινωνικές και οικονομικές αναταράξεις, που όμοιές τους δεν συμβαίνουν παρά σπάνια σε καιρό ειρήνης, άφησαν βαθιά σημάδια. Συν τω χρόνω, όμως, η ενοποίηση των Γερμανιών οδήγησε και σε ορατή οικονομική επιτυχία.
– Το διαθέσιμο εισόδημα στην Ανατολική Γερμανία έχει αυξηθεί, φθάνοντας το 85% του επιπέδου της Δυτικής Γερμανίας. Κάνοντας τις αναγκαίες προσαρμογές στη διαφορά των ενοικίων και άλλων τοπικών δαπανών, το χάσμα Ανατολής – Δύσης στο βιοτικό επίπεδο φαίνεται πως έχει μειωθεί σε λιγότερο από το 10%.
– Σε μεγάλο βαθμό, ό,τι εθεωρείτο «ανατολικογερμανικό» σήμερα φαίνεται όμορφο. Το κάποτε υποβαθμισμένο κέντρο των ανατολικογερμανικών πόλεων έχει αποκατασταθεί στο παλιό του μεγαλείο, ενώ οι κατεστραμμένες υποδομές αποκαταστάθηκαν βάσει σύγχρονων προδιαγραφών.
– Παρά το υψηλό κόστος του μετασχηματισμού, περιλαμβανομένης της μεταφοράς 1,5 τρισ. ευρώ μεταξύ Δύσης – Ανατολής, η ενωμένη Γερμανία απολαμβάνει σήμερα ουσιαστικά πλήρη απασχόληση, σταθερότητα τιμών και μικρό δημοσιονομικό πλεόνασμα.
– Από πολλές απόψεις, η παλιά διαίρεση Ανατολής – Δύσης γίνεται όλο και πιο αδιόρατη. Σήμερα, το πραγματικό χάσμα που υπάρχει στη Γερμανία είναι μεταξύ αστικών κέντρων που ακμάζουν και περιοχών που έχουν αφεθεί στη μοίρα τους με πληθυσμό που φθίνει, και όχι μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
– Εχοντας διδαχθεί από την ιστορία της, η Γερμανία έχει προσδεθεί σταθερά στην Ευρώπη. Κατά τη διάρκεια της κρίσης της Ευρωζώνης, ένιωσε αρκετά σίγουρη και ισχυρή ώστε να προσφέρει σοβαρή βοήθεια σε γειτονικές χώρες που αντιμετώπιζαν δυσκολίες.
* O κ. Holger Schmieding είναι επικεφαλής οικονομολόγος της Berenberg Bank.