«Συγχρονισμένη» επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας

«Συγχρονισμένη» επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας

5' 6" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Αυτό και το επόμενο εξάμηνο θα είναι εξαιρετικά δύσκολα για την παγκόσμια οικονομία, πολύ χειρότερα από όσο αναμενόταν μέχρι πριν από λίγους μόνο μήνες. H λύτρωση θα έρθει αμέσως μετά. Αυτό προκύπτει από τις προβλέψεις των δύο σημαντικότερων διεθνών οικονομικών οργανισμών, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και του Οργανισμού για την Οικονομική Συνεργασία και Ανάπτυξη (ΟΟΣΑ), καθώς και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δόθηκαν στη δημοσιότητα κατά τις περασμένες δύο εβδομάδες. Αποτελούν τις πρώτες επίσημες αποτιμήσεις των συνεπειών που θα έχουν στην παγκόσμια οικονομία τα τρομοκρατικά χτυπήματα της 11ης Σεπτεμβρίου. Αλλωστε, η αναθεώρηση των προβλέψεων προς τα κάτω, σε σχέση με αυτές που είχαν γίνει έξι μήνες νωρίτερα, ήταν επιβεβλημένη ούτως ή άλλως, καθώς η κατάσταση είχε επιδεινωθεί πριν από τα τρομοκρατικά χτυπήματα. Πάντως, διαρροές σχετικά με την αναθεώρηση των προβλέψεων τόσο του ΟΟΣΑ όσο και του ΔΝΤ είχαν γίνει γνωστές ήδη από τον προηγούμενο μήνα.

Βεβαίως, αυτό που επισημαίνουν όλοι είναι η αυξημένη αβεβαιότητα της τρέχουσας περιόδου. Οπως το αποτύπωσε ο γενικός διευθυντής του ΔΝΤ, Χορστ Κέλερ, η απόπειρα να γίνουν προβλέψεις σε αυτή τη φάση είναι «σαν να προσπαθείς να διαβάσεις το φλιτζάνι του καφέ». H έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής μιλά για μια «ασύνηθη αβεβαιότητα σε μια σπάνια περίοδο γενικής επιβράδυνσης», ο ΟΟΣΑ αναφέρεται σε «εξαιρετικούς κινδύνους και αβεβαιότητες», ενώ το ΔΝΤ προειδοποιεί για «μεγάλες αβεβαιότητες».

Το άλλο χαρακτηριστικό, ίσως και σημαντικότερο, είναι η «συγχρονισμένη» επιβράδυνση στην οποία έχουν βρεθεί οι μεγάλες οικονομίες του κόσμου. Αυτό είχε να συμβεί τουλάχιστον είκοσι χρόνια. Κατά την προηγούμενη δεκαετία οι οικονομικοί κύκλοι ήταν σε διαφορετική φάση, καθώς επιβράδυνση της αμερικανικής και της βρετανικής οικονομίας στη διετία 1990-91 συνέπεσε με έντονη ανάπτυξη στην περιοχή που μετεξελίχθηκε στη Ζώνη του Ευρώ (χάρη στη γερμανική ενοποίηση) και στην Ιαπωνία (όπου η χρηματιστηριακή φούσκα και η φούσκα των ακινήτων βρισκόταν στο απόγειό της). Αλλά και αντίστροφα, η ανάκαμψη που ακολούθησε αμέσως μετά στις ΗΠΑ και τη Βρετανία έγινε παράλληλα με την είσοδο σε κανονική ύφεση στη Ζώνη του Ευρώ και στην απότομη επιβράδυνση στην Ιαπωνία.

Ομως, σε αυτή τη δύσκολη φάση απαραίτητη και η αισιοδοξία. Ετσι, κάθε φορά που τα πράγματα γίνονται χειρότερα, οι αρμόδιοι για τις προβλέψεις απλώς μετατοπίζουν τον ερχομό της ανάκαμψης. Και οι τρεις οργανισμοί βλέπουν την ανάκαμψη να έρχεται στο μέσον του επόμενου έτους, και μάλιστα να είναι αρκετά έντονη.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βλέπει ανάπτυξη 1,6% φέτος, 1,3% του χρόνου και 2,9% το 2003 για τη Ζώνη του Ευρώ, 0,9%, 0,5% και 3,4% για τις ΗΠΑ και -0,6%, -0,9% και 0,5% για την Ιαπωνία.

Σε σχέση με την προηγούμενη εξαμηνιαία έκθεση του Απριλίου προβλέπει και αυξημένη ανεργία και διόγκωση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.

Πάντως, η Επιτροπή εξακολουθεί να μην προβλέπει διολίσθηση στην ύφεση. Προϋπόθεση για την ανάκαμψη αποτελεί η αναθέρμανση της αμερικανικής οικονομίας στα τέλη του 2002 και τις αρχές του 2003 και να μην παρουσιαστεί κάποια άλλη έκτακτη αρνητική εξέλιξη. Θετικές είναι οι προβλέψεις μόνο για τον πληθωρισμό που εκτιμάται ότι θα επιστρέψει εντός του επιθυμητού ορίου του 2% στους προσεχείς μήνες.

Πάντως, είναι ιδιαίτερα ενδιαφέρον ότι η έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποδίδει ευθύνες για την παρούσα κατάσταση όχι μόνο στο σκάσιμο της «φούσκας» των τεχνολογικών μετοχών και τον περιορισμό της επέκτασης του διεθνούς εμπορίου αλλά και «στις προηγούμενες αυξήσεις των επιτοκίων που είχαν αποφασιστεί μετά την αύξηση των τιμών του πετρελαίου το 1999-2000» σε μια ευθεία βολή προς τους κεντρικούς τραπεζίτες και ιδίως τον κ. Αλαν Γκρίνσπαν της αμερικανικής Federal Reserve.

Το ΔΝΤ, που δεν έδωσε πρόβλεψη για το 2003, τοποθετεί τον ρυθμό ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας στο 2,4% τόσο φέτος όσο και του χρόνου. Ακόμη, μείωσε τις προβλέψεις και για τις τρεις μεγάλες οικονομίες του κόσμου – τις ΗΠΑ, την Ευρώπη και την Ιαπωνία. Για τις ΗΠΑ προβλέπει πλέον ανάπτυξη 1,1% φέτος και 0,7% του χρόνου από το 1,3% και 2,2% αντίστοιχα των προβλέψεων που είχε κάνει μόλις τον Οκτώβριο. H ανάπτυξη στην Ευρωπαϊκή Ενωση τοποθετείται πλέον στο 1,7% το 2001 και το 1,4% το 2002 από το 1,8% και 2,2% των προηγούμενων εκτιμήσεων. Για την Ιαπωνία προβλέπει κανονική ύφεση τόσο φέτος όσο και του χρόνου με συρρίκνωση του ΑΕΠ κατά 0,9% το 2001 και 1,3% του χρόνου. Τον Οκτώβριο εκτιμούσε ότι η φετινή συρρίκνωση κατά 0,5% θα μετατρεπόταν σε έστω και οριακή ανάπτυξη κατά 0,2% του χρόνου.

Ο ΟΟΣΑ μιλά για ύφεση χωρίς προηγούμενο, καθώς είναι πρώτη φορά τα τελευταία είκοσι χρόνια που μειώνεται σε κάποιο εξάμηνο το συνολικό ΑΕΠ των 30 χωρών-μελών του. O διεθνής οργανισμός περιμένει ασθενή ανάπτυξη της τάξης του 0,7% στο πρώτο εξάμηνο του 2002 και εντονότερη στο 2,9% κατά το επόμενο εξάμηνο. Για ολόκληρο το 2001 η ανάπτυξη θα είναι θετική αλλά περιορισμένη στο 1,0%, όπως άλλωστε και το 2002. H εικόνα θα αλλάξει ριζικά από το 2003 όταν θα ξαναπιάσουμε ρυθμούς πάνω από το 3,0%.

Για τις ΗΠΑ ο ΟΟΣΑ αναμένει συρρίκνωση σε αυτό και το επόμενο εξάμηνο, -0,8% και -0,1% αντίστοιχα και επιστροφή σε έντονη ανάπτυξη 4% από το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους.

Η ανάπτυξη στη Ζώνη του Ευρώ δεν θα κινηθεί σε αρνητικά επίπεδα, αλλά και η ανάκαμψη που θα ακολουθήσει θα είναι λιγότερο έντονη σε σχέση με την άλλη πλευρά του Ατλαντικού. Για την Ιαπωνία η συρρίκνωση θα είναι έντονη και θα επεκταθεί σε τρία εξάμηνα (-2,5% στο τρέχον -1,6% στο πρώτο του 2002 και -0,5% στο επόμενο).

Ο διεθνής οργανισμός προβλέψει αύξηση της ανεργίας και στις τρεις μεγάλες οικονομίες του κόσμου, ενώ αντίθετα ο πληθωρισμός θα παραμείνει υπό έλεγχο. Πρόβλημα με τις τιμές θα έχει η Ιαπωνία που θα παραμείνει παγιδευμένη σε ένα κύκλο αποπληθωρισμού, όπου οι τιμές μειώνονται, προκαλώντας μεγάλα προβλήματα στις επιχειρήσεις και γενικότερα στην οικονομία.

Ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα Federal Reserve δεν θα πρέπει να προχωρήσει σε άλλες μειώσεις των επιτοκίων από το 2,0%, όπου βρίσκονται και είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 1961. Κατά τον διεθνή οργανισμό θα πρέπει να αρχίσουν να αυξάνονται από το 2003 για να φτάσουν στο 3,75% έως το τέλος εκείνης της χρονιάς. Αντίθετα, συνιστά μείωση των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (EKT) κατά μισή εκατοστιαία μονάδα μέσα στο 2002. H Ιαπωνία των μηδενικών επιτοκίων έχει ελάχιστα περιθώρια άσκησης νομισματικής πολιτικής γι’ αυτό θα πρέπει να παρέμβει στο συναλλαγματικό πεδίο, διολισθαίνοντας το γιεν, ώστε να καταπολεμηθούν οι αποπληθωριστικές πιέσεις.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή