Ο κορωνοϊός απειλεί την παγκόσμια οικονομία

Ο κορωνοϊός απειλεί την παγκόσμια οικονομία

7' 52" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Η εικόνα μιας χώρας με κλειστές βιομηχανίες, πόλεις σε καραντίνα και πολίτες με μάσκα αρκεί για να αισθανθεί κανείς πως ένας αγνώστου μεγέθους κίνδυνος για την παγκόσμια υγεία ικανός να διακόπτει τη βιομηχανική παραγωγή και τις μετακινήσεις είναι εξίσου υπονομευτικός για την οικονομία όσο και για τη ζωή: Ο κορωνοϊός αποτελεί μείζονα αποσταθεροποιητικό παράγοντα για την κινεζική και την παγκόσμια οικονομία, και έρχεται σε μια στιγμή που η οικονομία της Κίνας επιβραδύνεται από ενδογενείς παράγοντες αλλά παράλληλα πλήττεται από τους δασμούς που έχει επιβάλει στα κινεζικά προϊόντα ο Ντόναλντ Τραμπ. Και ταυτόχρονα η παγκόσμια οικονομία, όχι απλώς αλληλένδετη με την κινεζική αλλά σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από αυτήν, αγκομαχεί στην προσπάθειά της να επιταχύνει τους ρυθμούς ανάπτυξής της.

Η νέα επιδημία που εξαπλώνεται από την Κίνα ταχύτατα στον υπόλοιπο κόσμο εμπνέοντας ανησυχία στους πληθυσμούς και στις Αρχές όλων των χωρών έχει ήδη παραλύσει ώς ένα βαθμό τη δεύτερη οικονομία του κόσμου. Διεθνείς βιομηχανικοί κολοσσοί με μεγάλα ανοίγματα στην Κίνα κλείνουν μονάδες παραγωγής τους και καταστήματά τους, ενώ οι κινεζικές αρχές θέτουν αυστηρούς περιορισμούς σε ταξίδια και μετακινήσεις.

Εμποδίζουν, έτσι, εκατομμύρια εργαζομένων να επιστρέψουν στις θέσεις τους όταν λήξουν οι αργίες του κινεζικού νέου έτους, που έχουν παραταθεί από το Πεκίνο ακριβώς για να περιοριστούν οι μετακινήσεις. Αεροπορικές εταιρείες με δρομολόγια σε όλον τον κόσμο, όπως η British Airways και η Air Canada, ακυρώνουν τις πτήσεις τους προς την Κίνα ενώ επιχειρηματικοί κολοσσοί όπως η επενδυτική τράπεζα JPMorgan Chase,  η αυτοκινητοβιομηχανία Ford Motor Co. και ο γίγαντας των καταναλωτικών ειδών Kraft Heinz απαγορεύουν στο προσωπικό τους να ταξιδέψει στην Κίνα ή να επιστρέψει από αυτήν.

Η Google ανακοίνωσε στους υπαλλήλους της ότι θα κλείσει τα γραφεία της στην κινεζική ενδοχώρα, στο Χονγκ Κονγκ και στην Ταϊβάν συντασσόμενη, έτσι, με τις οδηγίες του Πεκίνου για την αναχαίτιση του ιού. Η δημοφιλέστερη μηχανή πλοήγησης στο Ιντερνετ δεν λειτουργεί μεν στην Κίνα εξαιτίας των περιορισμών που επιβάλλει το καθεστώς, αλλά η εταιρεία διατηρεί διαφημιστικό τμήμα και τμήμα πωλήσεων σε τέσσερα υποκαταστήματά της στην Κίνα. Οπως εύστοχα σχολιάζει σχετικό άρθρο των New York Times, ο κόσμος αντιλαμβάνεται ξαφνικά και μέσα σε ελάχιστες ημέρες πόσο πολύ εξαρτάται από την Κίνα.

Ο κορωνοϊός έχει ουσιαστικά ακινητοποιήσει έναν από τους ισχυρότερους και σημαντικότερες μοχλούς ανάπτυξης: την οικονομία της Κίνας. Μια οικονομία που, όπως σπεύδουν να τονίσουν συλλήβδην οι οικονομολόγοι, αντιπροσωπεύει πλέον το 17% του παγκόσμιου ΑΕΠ. Γι’ αυτό και οι κραδασμοί που θα προκαλέσει στον υπόλοιπο κόσμο όταν θα παραπαίει εξαιτίας της επιδημίας του κορωνοϊού θα γίνουν σε όλον τον κόσμο πολύ πιο αισθητοί από εκείνους της επιδημίας άτυπης πνευμονίας, που έγινε γνωστή ως SARS το 2003.

Το 2003 η κινεζική οικονομία αντιπροσώπευε μόλις το 4% του παγκόσμιου ΑΕΠ και κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί πως σε λιγότερο από δύο δεκαετίες θα απειλούσε την πρωτοκαθεδρία των ΗΠΑ ή ότι θα αποτελούσε τον δεύτερο μονομάχο σε μια αναμέτρηση δυνάμεων για την παγκόσμια κυριαρχία. Οπως τονίζει χαριτολογώντας το Bloomberg, τα 17 χρόνια που έχουν μεσολαβήσει εάν μετρηθούν με όρους ανάπτυξης της Κίνας μοιάζουν με τα 17 χρόνια της ηλικίας ενός σκύλου, αντιστοιχούν δηλαδή σε 80 χρόνια ενός ανθρώπου. Μόλις 13 μήνες μετά την επιδημία του SARS, που αφαίρεσε τότε δύο εκατοστιαίες μονάδες από την ανάπτυξή της, η Κίνα εντάχθηκε στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου και άρχισε να ενσωματώνεται ολοταχώς στην παγκόσμια οικονομία. 

Μεγαλύτερος ο αντίκτυπος από την επιδημία SARS του 2003

Οι αναλογίες με άλλες επιδημίες έχουν μικρή χρησιμότητα, καθώς κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει τι διαστάσεις θα πάρει η μετάδοση του κορωνοϊού. Είναι, όμως, αναπόφευκτες, δεδομένου ότι στην παρούσα φάση οι οικονομολόγοι δεν μπορούν να υπολογίσουν τις οικονομικές συνέπειες, μη γνωρίζοντας τις διαστάσεις που θα προσλάβει τελικά η επιδημία.

Προσεγγίζουν, έτσι, το θέμα παραπέμποντας διαρκώς στην επιδημία της άτυπης πνευμονίας, SARS, αν και δεν παραλείπουν να τονίσουν πως ήδη διαφαίνεται η προοπτική χειρότερων εξελίξεων.

Σύμφωνα με τον Γουόρβικ Μακίμπιν, οικονομολόγο και καθηγητή Οικονομικών στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Καμπέρα στην Αυστραλία, το παγκόσμιο κόστος της επιδημίας του κορωνοϊού μπορεί να είναι τριπλάσιο ή και τετραπλάσιο από εκείνο της επιδημίας SARS που υπολογίζεται που είχε φτάσει τότε στα 40 δισ. δολάρια. «Είναι απλά μαθηματικά» δηλώνει ο ίδιος, τονίζοντας πως ο αντίκτυπος τότε ήταν η επιβράδυνση της Κίνας, που σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερη οικονομία και επομένως θα χαθούν περισσότερα δισεκατομμύρια. Και την ίδια στιγμή φαίνεται να αντιφάσκει, καθώς ο ίδιος προειδοποιεί πως ο αντίκτυπος της επιδημίας θα προκύψει κυρίως από «μεταβολές στην ψυχολογία των ανθρώπων εφόσον ο πανικός πλήττει  την οικονομία περισσότερο από τους θανάτους».

Το 2003, η επιδημία SARS είχε ως αποτέλεσμα να επιβραδυνθεί η ανάπτυξη της κινεζικής οικονομίας από το 11,1% στο 9,1%. Σύμφωνα με στοιχεία της Global Economics, το αποτέλεσμα ήταν να μειωθεί κατά μία εκατοστιαία μονάδα η ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Αιτία ήταν κυρίως η πτώση των λιανικών πωλήσεων και των ταξιδιών, επειδή οι καταναλωτές σε όλον τον κόσμο απέφευγαν τους χώρους με πολυκοσμία. Το 2003 τα μέτρα που είχε λάβει τότε το Πεκίνο για να αποτρέψει τη διάδοση του SARS είχαν πλήξει το λιανικό εμπόριο, τα εστιατόρια, τον τομέα της ψυχαγωγίας και του τουρισμού και όλα αυτά μαζί αντιπροσώπευαν το 42% του κινεζικού ΑΕΠ. Εκτοτε, όμως, έχει αυξηθεί το μερίδιο του τομέα των υπηρεσιών στην κινεζική οικονομία και σήμερα  αντιπροσωπεύει το 54% του κινεζικού ΑΕΠ. Εξάλλου, αυτή τη φορά το Πεκίνο έλαβε περιοριστικά μέτρα που δεν είχαν ληφθεί το 2003 όπως, για παράδειγμα, τον αποκλεισμό ολόκληρων πόλεων που τέθηκαν σε καραντίνα. Το 2003, δεν υπήρξε κάτι αντίστοιχο.

Στην προκείμενη περίπτωση, όμως, ο πολλαπλασιαστής των συνεπειών είναι η χρονική συγκυρία στην οποία εκδηλώθηκε η επιδημία του κορωνοϊού, καθώς συνέπεσε με τις γιορτές του κινεζικού Νέου Ετους, στη διάρκεια των οποίων ταξιδεύουν από και προς την Κίνα πάνω από 400 εκατ. Κινέζοι. 

Ανυπολόγιστο είναι το κόστος για την τουριστική βιομηχανία της Κίνας

Το πλήγμα στην τουριστική βιομηχανία της Κίνας είναι ήδη ανυπολόγιστο. Πτήσεις και κρατήσεις θέσεων σε ξενοδοχεία ακυρώνονται μαζικά και οι αεροπορικές εταιρείες της Κίνας China Southern Airlines, China Eastern Airlines και China Air βλέπουν τις μετοχές τους σε ελεύθερη πτώση. Ο τουρισμός αποτελεί ζωτικό τομέα της κινεζικής οικονομίας, καθώς αντιπροσωπεύει περίπου το 11% της ανάπτυξής της, ενώ απασχολεί περίπου 28 εκατ. άτομα. Είναι ενδεικτικό ότι το 2018 επισκέφθηκαν σχεδόν 63 εκατ. τουρίστες την Κίνα, που κατατάσσεται πλέον στην τέταρτη θέση ανάμεσα στους πλέον δημοφιλείς προορισμούς. Η Κίνα αντιπροσωπεύει το 6% των δωματίων που διαθέτει παγκοσμίως η αλυσίδα των ξενοδοχείων Hilton και το 8,5% της αλυσίδας ξενοδοχείων Marriott International.

Ο αντίκτυπος που θα έχει η επιδημία σε οικονομίες εκτός της Κίνας είναι μια συνάρτηση με πολλές μεταβλητές. Πολλές επιχειρήσεις αρχίζουν ήδη να προβλέπουν πως θα πληγούν τα κέρδη τους. Εύκολα μπορεί να φανταστεί κανείς τι μπορεί να σημαίνει αυτό όταν το 2018 οι αμερικανικές επιχειρήσεις πούλησαν στους Κινέζους καταναλωτές και στις κινεζικές επιχειρήσεις προϊόντα αξίας 386 δισ. δολαρίων. Σύμφωνα με τον Ζακ Κίρχορν, γενικό οικονομικό διευθυντή της  καινοτόμας αυτοκινητοβιομηχανίας Tesla, η επέκταση του κορωνοϊού μπορεί να υπονομεύσει το σχέδιό της να επεκτείνει τη μονάδα παραγωγής που έχει στη Σαγκάη και βέβαια να μειώσει τα κέρδη της το πρώτο τρίμηνο. Η Royal Caribbean Cruises, που διοργανώνει κρουαζιέρες, προειδοποίησε μέσα στην εβδομάδα ότι η επιδημία μπορεί να επηρεάσει ιδιαιτέρως αρνητικά τα αποτελέσματά της για το 2020, καθώς έχει ήδη αναγκαστεί να ακυρώσει τρεις κρουαζιέρες που είχε προγραμματίσει για τον Φεβρουάριο.

Η αλυσίδα καφέ Starbucks έχει ήδη κλείσει πάνω από το 50% των περίπου 4.300 καταστημάτων της στην Κίνα, που είναι η δεύτερη σε μέγεθος αγορά της, και προβλέπει μείωση των κερδών της. Εκτιμά πως τα έσοδά της θα μειώνονται κατά 25 εκατ. δολάρια για κάθε εβδομάδα που παραμένουν κλειστά τα καταστήματά της. Η Yum China Holdings, η κινεζική που ελέγχει τις KFC, Pizza Hut Taco Bell και McDonald’s στην Κίνα έχει επίσης κλείσει πολλά καταστήματά της όπως και η μητρική της αλυσίδας λιανικού εμπορίου Η&Μ και του ομίλου Ingka Group, που ελέγχει τα καταστήματα IKEA στην Κίνα. Ολα αυτά αλλά και πολλά άλλα πείθουν τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s ότι τίθενται υπό αμφισβήτηση οι προσδοκίες πως φέτος η  ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας θα είναι της τάξεως του 3,3%.

Οπως επισημαίνει ο εν λόγω οίκος, ακόμη και προτού εκδηλωθεί η επιδημία του κορωνοϊού, οι ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας βιομηχανικής παραγωγής ήταν πολύ αργοί. Ο κίνδυνος ενός νέου σοκ σε επιχειρήσεις και κατανάλωση εξώθησε αξιωματούχο του Πεκίνου να παραδεχθεί δημοσίως πως η ανάπτυξη της δεύτερης σε μέγεθος οικονομίας του κόσμου ενδέχεται να ήταν τελικά μόνον  5% το προηγούμενο έτος, ενώ οι επίσημες εκτιμήσεις είναι πως έφτασε στο 6,1% το 2019. «Το χειρότερο πράγμα είναι η αβεβαιότητα» προειδοποιεί ο αντιπρόεδρος της εταιρείας ερευνών Canalys, που τονίζει πως «ορισμένα τμήματα της αλυσίδας προσφοράς θα μπορούσαν να σταματήσουν να υπάρχουν». 

Ο αισιόδοξος

Απροσδόκητα αισιόδοξος για τις παρενέργειες της επιδημίας, ο Αμερικανός υπουργός Εμπορίου, Ουίλμπουρ Ρος, προέβλεψε πως μπορεί να αποβεί ευεργετικός ο αντίκτυπός της στην αμερικανική οικονομία. Σε τηλεοπτική συνέντευξή του ανέφερε πως η διάδοση του ιού «μπορεί να επισπεύσει τη διαδικασία του επαναπατρισμού θέσεων εργασίας στη Βόρεια Αμερική». 

Ο οίκος Moody’s 

Μια πανδημία του κορωνοϊού θα αποτελούσε τον χειρότερο «μαύρο κύκνο» που έχουν βιώσει αγορές και οικονομία. Αυτή είναι η προειδοποίηση του οίκου πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, που προεξοφλεί όπως και πολλοί αναλυτές ότι οι επιπτώσεις στην οικονομία αυτή τη φορά θα είναι πολύ σοβαρότερες από εκείνες της παγκόσμιας οικονομικής κρίσης κατά τη διετία 2008-2009.

Οι απολύσεις

«Πάγο μετά τη χιονόπτωση» χαρακτήρισε την επιδημία του κορωνοϊού και τα όσα έχει ήδη προκαλέσει στην οικονομία η ιδιοκτήτρια εργοστασίου στην επαρχία της Γκουανγκντόνγκ της Κίνας. Εχει αναγκαστεί να απολύσει σχεδόν τους μισούς υπαλλήλους της εξαιτίας της επιβράδυνσης της κινεζικής οικονομίας. Τώρα φοβάται πως θα αναγκαστεί να απολύσει και άλλους τους επόμενους μήνες. 

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή