Παράλληλα με τη συντονισμένη πτώση που προκαλεί στα χρηματιστήρια, η εξάπλωση του κορωνοϊού οδηγεί και σε υποχώρηση τα λεγόμενα «ομόλογα πανδημίας», καθώς οι επενδυτές σπεύδουν να τα ξεφορτωθούν. Τα αίτια της κατάρρευσής τους είναι, πάντως, ελαφρώς διαφορετικά και σχετίζονται με το πόσο πιθανή φαίνεται στους επενδυτές αυτών των ομολόγων μια θανατηφόρα πανδημία, περίπτωση στην οποία θα χάσουν τμήμα των χρημάτων τους.
Το θέμα αφορά τα ομόλογα αξίας 425 εκατ. δολαρίων που εξέδωσε η Παγκόσμια Τράπεζα το 2017 για να χρηματοδοτήσει την όποια οικονομική βοήθεια χρειαστεί να προσφέρει σε αναπτυσσόμενες χώρες όταν αυτές αντιμετωπίσουν μια θανατηφόρα επιδημία. Η ιδιαιτερότητα των «ομολόγων πανδημίας» είναι ότι με τη στήριξη των δύο χωρών χορηγών, δηλαδή της Ιαπωνίας και της Γερμανίας, τα ομόλογα αυτά προσφέρουν αρκετά γενναιόδωρες αποδόσεις στους επενδυτές όσο δεν έχει ακόμη εμφανιστεί ένας συγκεκριμένος συνδυασμός εξελίξεων σχετικών με μια πανδημία. Αν μια επιδημία, μια θανατηφόρα ασθένεια, μεταδοθεί πέραν των συνόρων της χώρας στην οποία εκδηλώθηκε πρώτα και υπάρξουν τουλάχιστον 20 θανατηφόρα περιστατικά στη δεύτερη χώρα, τότε το πλέον επισφαλές από τα ομόλογα πανδημίας δεν αποπληρώνεται εις το έπακρον στους επενδυτές. Αντιθέτως τα χρήματα κατακρατούνται από την Παγκόσμια Τράπεζα που τα χορηγεί στις πληγείσες χώρες.
Υπάρχει, όμως, μια ακόμη προϋπόθεση για να ζημιωθούν οι επενδυτές και να χορηγηθούν χρήματα στην αναπτυσσόμενη χώρα που πλήττεται από επιδημία: πρέπει να έχουν παρέλθει 12 εβδομάδες από τη στιγμή που εκδηλώθηκε η επιδημία και στο μεταξύ να έχουν ήδη καταγραφεί 250 θάνατοι στη χώρα προέλευσης.
Το χρονικό διάστημα των 12 εβδομάδων στην περίπτωση του κορωνοϊού θα έχει περάσει στις 23 Μαρτίου. Οπως αναφέρει σχετικό ρεπορτάζ των Financial Times, οι επενδυτές πουλάνε μαζικά αυτά τα ομόλογα καθώς διαβλέπουν την προοπτική να χάσουν τα χρήματά τους. Ετσι, η τιμή τους έχει υποχωρήσει κατά μέσον όρο στα 57 σεντς στο δολάριο. Οι μαζικές πωλήσεις αντανακλούν, βέβαια, την πεποίθηση των επενδυτών ότι σύντομα θα πληρούνται οι συνθήκες που θα τους προκαλέσουν ζημίες. Και αυτό, γιατί μέχρι στιγμής έχουν υπάρξει μόνον 34 θάνατοι εκτός Κίνας, οι 12 εκ των οποίων στο Ιράν, οι 8 στη Νότια Κορέα, 10 στην Ιταλία και τέσσερις στην Ιαπωνία. Μια άλλη κατηγορία «ομολόγου πανδημίας», πολύ πιο ασφαλούς για τους επενδυτές, προϋποθέτει 2.500 θανάτους σε αναπτυσσόμενες χώρες για να καταγράψουν απώλειες οι επενδυτές και να καταλήξουν τα χρήματα στις χώρες που τα χρειάζονται.
Οι επικρίσεις που έχουν δεχθεί τα ομόλογα πανδημίας οφείλονται ακριβώς στο γεγονός ότι είναι αρκετά δύσκολο να συνδυαστούν αυτές οι συνθήκες και το αποτέλεσμα είναι ότι δεν έχουν έως τώρα ενεργοποιηθεί ποτέ οι σχετικές πληρωμές προς χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Ενδεικτική περίπτωση ήταν το 2018 η επιδημία του Εμπολα στην Αφρική, που δεν προκάλεσε ενεργοποίηση της πληρωμής των ομολόγων.
Εν ολίγοις η Παγκόσμια Τράπεζα έχει επικριθεί ότι με το πρόσχημα της οικονομικής βοήθειας σε χειμαζόμενες από επιδημίες χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου τελικά προσφέρει χρήματα σε πλουσίους.
Οπως, άλλωστε, τονίζει το Bloomberg, τώρα που η επιδημία του κορωνοϊού πλησιάζει στον συνδυασμό των συγκεκριμένων συνθηκών, τα ομόλογα πανδημίας επικρίνονται παράλληλα ως τοξικά για τους επενδυτές αλλά και ως αναποτελεσματικά για τις ενδιαφερόμενες χώρες, καθώς θα τους προσφέρουν πολύ λίγα και πολύ αργά.