ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ – ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Τη ρήτρα γενικής εξαίρεσης (general escape clause) του Συμφώνου Σταθερότητας και Ανάπτυξης ενεργοποίησε προ ολίγου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, στο πλαίσιο των ενεργειών της για τη διαχείριση της οικονομικής κρίσης που εξελίσσεται ραγδαία εξαιτίας της πανδημίας του νέου κορωνοϊού covid-19. Η ρήτρα, που ενεργοποιείται για πρώτη φορά, ισοδυναμεί ουσιαστικά με αναστολή της εφαρμογής του ΣΣΑ και επιτρέπει στα κράτη-μέλη να δαπανήσουν όσα χρειαστεί για να αποτρέψουν την κατάρρευση των οικονομιών τους εξαιτίας της ανακοπής της οικονομικής δραστηριότητας.
Στο βίντεο στο οποίο ανακοίνωσε το μέτρο, η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι «χαλαρώνουμε τους δημοσιονομικούς κανόνες» για να μπορέσουν τα κράτη-μέλη να αναλάβουν την αναγκαία δημοσιονομική δράση. Παράλληλα, χαιρέτισε την προχθεσινή ανακοίνωση της ΕΚΤ για το νέο πρόγραμμα αγοράς περιουσιακών στοιχείων (PEPP) ύψους 750 δισ. ευρώ, που θωρακίζει τα μέλη της Ευρωζώνης από τον κίνδυνο υπέρογκης αύξησης του κόστους δανεισμού τους.
Υπενθυμίζεται ότι στο ανακοινωθέν του Eurogroup της Δευτέρας, οι υπουργοί Οικονομικών είχαν εκφραστεί θετικά απέναντι στο ενδεχόμενο ενεργοποίησης της ρήτρας γενικής εξαίρεσης, το οποίο αναμένεται να εγκριθεί τυπικά στο Ecofin της Δευτέρας. Οι περισσότερες χώρες της Ε.Ε. έχουν ήδη ανακοίνωσε σημαντικά πακέτα δημοσιονομικής τόνωσης και παροχής ρευστότητας στην οικονομία, που θα οδηγήσουν τα ελλείμματά τους πολύ πάνω από το όριο του 3% του ΑΕΠ.
Ο οικονομολόγος και αρθρογράφος των Financial Times Μάρτιν Σάντμπου έγραψε προ ημερών ότι αν τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. τελειώσουν το έτος με μονοψήφια ελλείμματα ως ποσοστό του ΑΕΠ, «μάλλον δεν θα έχουν κάνει αρκετά». Από την πλευρά του, ο πρώην επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ Ολιβιέ Μπλανσάρ έδωσε τον τόνο στις αρχές της εβδομάδας, με tweet στο οποίο αναφέρει ότι «ο κόσμος βρίσκεται de facto σε πόλεμο (κατά του ιού, όχι ο ένας εναντίον του άλλου – αυτά είναι τα καλά νέα…)» παραθέτει τα ελλείμματα της ομοσπονδιακής κυβέρνησης των ΗΠΑ κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο: 12% του ΑΕΠ 1942, 26% το 1943, 21% το 1944, 20% το 1945. Και καταλήγει με την παραίνεση: «Ας μην είμαστε λιπόψυχοι».