Ετοιμη να επιστρατεύσει το υπερόπλο της, το πρόγραμμα απεριόριστων αγορών κρατικών ομολόγων στη δευτερογενή αγορά, γνωστό με τα αρχικά ΟΜΤ, φαίνεται πως είναι η ΕΚΤ καθώς η κρισιμότητα της κατάστασης που έχει προκαλέσει η πανδημία υπερνικά κάθε αντίσταση. Την είδηση ανέφεραν στο Bloomberg πηγές προσκείμενες στις σχετικές συνομιλίες, σύμφωνα με τις οποίες έχει διαμορφωθεί επαρκής συναίνεση στους κόλπους της τράπεζας για την ενεργοποίηση του προγράμματος.
Πρόκειται για το ΟΜΤ (Outright Monetary Operations), το οποίο έχει σχεδιάσει και ανακοινώσει από τον Σεπτέμβριο του 2012 ο τότε πρόεδρος της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι. Είχε προηγηθεί η ιστορική πλέον δήλωσή του ότι θα έκανε «ό,τι κι αν χρειαστεί» για να σώσει το ευρώ, μια δήλωση που τώρα επαναλαμβάνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι συμπεριλαμβανομένων των στελεχών της γερμανικής κυβέρνησης. Το εν λόγω πρόγραμμα επιτρέπει την αγορά απεριόριστου όγκου κρατικών ομολόγων με στόχο να μειωθούν οι αποδόσεις τους, ιδιαιτέρως όταν αυτές εκτινάσσονται σε απαγορευτικά επίπεδα. Είχε μείνει ανενεργό έως τώρα, καθώς είχε προσκρούσει στις συνήθεις αντιρρήσεις της Γερμανίας και της κεντρικής τράπεζάς της, της Bundesbank, που προέβαλε το επιχείρημα ότι στοιχειοθετεί παραβίαση των κοινοτικών κανόνων κατά της χρηματοδότησης κυβερνήσεων μέσω της νομισματικής πολιτικής.
Οπως τονίζει το Bloomberg, η συγκυρία ανατρέπει τα δεδομένα αφού το σοκ που υφίσταται αυτήν τη στιγμή η οικονομία της Ευρωζώνης εκτιμάται πως θα κάμψει τις αντιστάσεις και της Bundesbank. Προκειμένου, πάντως, να ενεργοποιηθεί το εν λόγω πρόγραμμα, πρέπει οι ενδιαφερόμενες κυβερνήσεις να διασφαλίσουν κάποιου είδους στήριξη από τον ESM, καθώς η καταλυτική παρέμβαση της ΕΚΤ στην αγορά ομολόγων συνοδεύεται από όρους ανάλογους με εκείνους των προγραμμάτων δημοσιονομικής προσαρμογής, κοινώς των μνημονίων. Οι κυβερνήσεις πρέπει, εν ολίγοις, να δεσμευθούν σε μια σειρά μεταρρυθμίσεων που συχνά προσπαθούν να αποφύγουν.
Η Ιταλία, η χώρα που έχει πληγεί στον μέγιστο βαθμό από την επιδημία και έχει δει να εκτινάσσονται εκ νέου οι αποδόσεις των ομολόγων της, είναι αυτή που αναμένεται να ωφεληθεί από την ενεργοποίηση του ΟΜΤ. Εχει το υψηλότερο χρέος στην Ευρωζώνη μετά την Ελλάδα και οι ανάγκες της για αναχρηματοδότηση του χρέους της ανέρχονται ετησίως στο 20% του ΑΕΠ της.
Γι’ αυτό και η Ρώμη υποστηρίζει παράλληλα και την έκδοση ευρωομολόγων ειδικών για την περίσταση, δηλαδή «κορωνο-ομολόγων». Προς το παρόν, πάντως, η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, ασκεί μεν πιέσεις, αλλά δεν έχει έως τώρα κατορθώσει να διαμορφώσει επαρκή συναίνεση για την έκδοση κοινού χρέους. Προ ημερών, πάντως, η ΕΚΤ προχώρησε σε μαζικές αγορές ομολόγων του ιταλικού δημοσίου για να συμπιέσει τις αποδόσεις τους. Την περασμένη εβδομάδα, άλλωστε, ανακοίνωσε πρόγραμμα αγοράς ομολόγων ύψους 750 δισ. ευρώ, που συνεπάγεται ότι στη διάρκεια του τρέχοντος έτους θα δαπανήσει τουλάχιστον ένα τρισ. σε αγορές ομολόγων.