Μόλις δύο μήνες νωρίτερα το ΔΝΤ είχε διαβεβαιώσει τους υπουργούς Οικονομικών του G20 ότι η διεθνής οικονομία πρόκειται να κινηθεί εφεξής ανοδικά, ενώ η επικεφαλής του Ταμείου, Κρισταλίνα Γκεοργκίεβα, είχε επισημάνει πως ο κορωνοϊός θα επιβάρυνε ελαφρώς, μόνον κατά 0,1%, την παγκόσμια ανάπτυξη. Οι χθεσινές εκτιμήσεις που δημοσίευσε το ΔΝΤ, όχι μόνον υποδεικνύουν ότι οι προβλέψεις ήταν υπερβολικά αισιόδοξες, αλλά επίσης ότι η απειλή του κορωνοϊού είχε σε τεράστιο βαθμό υποτιμηθεί από τη διεθνή κοινότητα.
Κάνοντας, λοιπόν, στροφή 180 μοιρών, το ΔΝΤ προβλέπει πλέον ότι το 2020 η παγκόσμια οικονομία πρόκειται να σημειώσει τη μεγαλύτερη συρρίκνωση από την οικονομική ύφεση του 1930, υποχωρώντας κατά 3%, λόγω των δρακόντειων μέτρων περιορισμού που έχουν εφαρμοστεί ανά τον κόσμο και έχουν οδηγήσει σε παύση της οικονομικής δραστηριότητας. Σύμφωνα με τη σχετική έκθεση του Ταμείου, οι ανεπτυγμένες οικονομίες θα δεχθούν το μεγαλύτερο πλήγμα, καταγράφοντας ύφεση της τάξης του 6,1% φέτος. Αντιθέτως και παρά τη –μικρή βέβαια– ανάπτυξη που θα έχουν η Κίνα και η Ινδία, οι αναπτυσσόμενες οικονομίες πρόκειται να σημειώσουν ύφεση 1% το 2020.
Η παγκόσμια οικονομία αναμένεται να ανακάμψει στο 5,8% το 2021, αντανακλώντας την ομαλοποίηση της οικονομικής δραστηριότητας από πολύ χαμηλά επίπεδα. Η ανάκαμψη του 2021 θα εξαρτηθεί από την αποκλιμάκωση της πανδημίας κατά το β΄ εξάμηνο του 2020, τονίζει το ΔΝΤ στην έκθεσή του.
Πιο αναλυτικά, η αμερικανική οικονομία αναμένεται πως θα συρρικνωθεί κατά 5,9% το 2020 και θα ανακάμψει με ρυθμό 4,7% το επόμενο έτος. Για τις ευρωπαϊκές οικονομίες στο σύνολό τους το Ταμείο προβλέπει ότι θα υποχωρήσουν κατά 7,5% φέτος. Το μεγαλύτερο πλήγμα αναμένεται στην Ιταλία με υποχώρηση του ΑΕΠ της τάξης του 9,1%, η οικονομία της Ισπανίας προβλέπεται πως θα συρρικνωθεί κατά 8%, της Γερμανίας κατά 7% και της Γαλλίας κατά 7,2%. Μάλιστα, μετά την ανακοίνωση της γαλλικής κυβέρνησης για παράταση των περιοριστικών μέτρων τουλάχιστον έως και τις 11 Μαΐου, ο Γάλλος υπουργός Οικονομικών Μπρινό Λε Μερ σημείωσε χθες ότι αναμένεται ύφεση 8% το 2020, ενώ μόλις 5 ημέρες πριν προβλεπόταν μικρότερη ύφεση.
Η Κίνα, όπου ο αριθμός των κρουσμάτων κορυφώθηκε το πρώτο τρίμηνο του έτους, έχει ήδη προχωρήσει σε άρση των μέτρων. Σύμφωνα πάντοτε με την έκθεση του ΔΝΤ, η κινεζική οικονομία θα σημειώσει ανάπτυξη 1,2%, μόλις 1,4% χαμηλότερα σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμησή του, καθώς έχει επιστρατεύσει πληθώρα εργαλείων δημοσιονομικής και νομισματικής πολιτικής.
Το βασικό σενάριο, που ακολούθησε το ΔΝΤ προκειμένου να διαμορφώσει τις εκτιμήσεις του, είναι ότι η περίοδος Απριλίου – Ιουνίου θα είναι η πιο κρίσιμη, διότι ο αριθμός των κρουσμάτων θα συνεχίσει να κορυφώνεται. Ωστόσο, αναμένει πως το δεύτερο εξάμηνο του έτους τα μέτρα θα χαλαρώσουν, δίνοντας περιθώριο για επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας. Βάσει αυτού του σεναρίου, η διεθνής οικονομία θα μετράει σε βάθος δύο ετών σωρευτικές απώλειες ύψους 9 τρισεκατομμυρίων δολαρίων. Προκειμένου να αναδείξει τη βαρύτητα της κατάστασης, η Γκίτα Γκόπιναθ, επικεφαλής οικονομολόγος του ΔΝΤ, επεσήμανε ότι το ποσό αυτό υπερβαίνει τις οικονομίες της Γερμανίας και της Ιαπωνίας μαζί.
Αξίζει όμως να σημειωθεί πως οι εκτιμήσεις του ΔΝΤ είναι πιο αισιόδοξες σε σχέση με τις προβλέψεις πολλών οικονομικών ινστιτούτων. To Ταμείο επεσήμανε ότι υπάρχει βέβαια και το σενάριο δεύτερου ισχυρού «κύματος» αύξησης των κρουσμάτων πριν από τη λήξη του έτους και –κατά το χείριστο σενάριο– επανεμφάνιση του ιού το 2021, γεγονός που θα ενέτεινε σημαντικά την πίεση στη διεθνή οικονομία.
Ανεργία
Δεδομένης της βαθιάς ύφεσης που αναμένεται, η οποία σημειωτέον είναι πολύ μεγαλύτερη από την ύφεση 0,1% που άφησε η χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, τα επίπεδα της ανεργίας πρόκειται να αυξηθούν αισθητά, μολονότι πολλές χώρες έχουν εφαρμόσει προγράμματα στήριξης εργαζομένων. Στις ΗΠΑ, το ποσοστό της ανεργίας θα ανέλθει φέτος στο 10,4% σε σχέση με 3,7% το 2019, σύμφωνα με την έκθεση του ΔΝΤ. Μάλιστα, προβλέπεται πως το ποσοστό της ανεργίας θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα, στο 9,1%, και το 2021. Υπενθυμίζεται ότι μέσα σε μόλις τρεις εβδομάδες 16 εκατομμύρια Αμερικανοί υπέβαλαν αιτήσεις για το επίδομα ανεργίας. Στην Ευρωζώνη, η αύξηση της ανεργίας αναμένεται πως θα είναι ηπιότερη, αγγίζοντας το 10,4% φέτος σε σχέση με 7,6% πέρυσι.
Η κρίση του κορωνοϊού έχει αναδείξει τις «ρωγμές» του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως προειδοποίησε χθες το ΔΝΤ. Συνεπώς, είναι πολύ πιθανό πως οι τράπεζες θα δεχθούν διπλό χτύπημα στα αποθεματικά τους, αφενός από τις απώλειες λόγω της έντονης κινητικότητας στα χρηματιστήρια, αφετέρου από τις πιστωτικές ζημίες. Μολονότι μετά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008 οι τράπεζες ανά τον κόσμο δημιούργησαν μεγάλα κεφαλαιακά «μαξιλάρια» (buffers), ανθεκτικά στους κραδασμούς, μία παρατεταμένη και ισχυρή κρίση θα μπορούσε να εξαντλήσει το οπλοστάσιό τους.