Κι όμως, συμβαίνουν και αυτά: Δύο καλές ειδήσεις από την Ευρώπη μέσα σε ένα 24ωρο. Πρώτη, η γαλλογερμανική πρόταση για το Ταμείο Ανάκαμψης, δεύτερη η (έστω καθυστερημένη) αντίδραση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο θέμα των κρατικών ενισχύσεων.
Το Ταμείο Ανάκαμψης: Όπως παραδοσιακά συμβαίνει όποτε υπάρχουν πολύ δύσκολα θέματα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Γαλλία και η Γερμανία αφήνουν τους άλλους να τσακώνονται και μετά, όταν ξεθυμάνουν, έρχονται αυτές και παρουσιάζουν την λύση που από κοινού επεξεργάστηκαν. Το ίδιο έργο επαναλαμβάνεται τώρα.
Τι προβλέπει η κοινή πρόταση της καγκελαρίου Μέρκελ (η γερμανική FAZ γράφει για στροφή 180ο…) και του προέδρου Μακρόν; Προσωρινό Ταμείο Ανάκαμψης ύψους 500 δισ. ευρώ για τρία χρόνια, αντιστοιχεί στο 3,6% του ΑΕΠ των 27 (14 τρισ. ευρώ), δηλαδή η ενίσχυση θα είναι λίγο πάνω από 1% ετησίως, τα κεφάλαια θα αντληθούν μέσω κοινής έκδοσης χρέους (η Επιτροπή έχει δανειστεί και στο παρελθόν αλλά μόνο μικρά ποσά…) με έμμεση εγγύηση τις συνδρομές των κρατών στον κοινοτικό προϋπολογισμό, το προϊόν του δανεισμού θα διανεμηθεί με τη μορφή των επιχορηγήσεων στα κράτη-μέλη με κριτήριο όχι μόνο το μέγεθος του ΑΕΠ αλλά παίρνοντας υπόψη το ύψος των καταστροφών που υπέστη καθένα.
Μένει να δούμε αν θα καμφθούν οι αντιρρήσεις της Δανίας, Ολλανδίας, Αυστρίας και Σουηδίας (που έχουν ταχθεί κατά των επιχορηγήσεων), ίσως αυτήν την πρωτοβουλία περίμενε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (η οποία είχε αναλάβει την υποχρέωση να παρουσιάσει το σχέδιό της στις 6 Μαΐου, θα το παρουσιάσει στις 27 Μαΐου…), αν υπάρχει κάποιος διάβολος θα φανεί στις λεπτομέρειες, πέντε πρώτες παρατηρήσεις: (α) Το ύψος του Ταμείου υπολείπεται του θρυλούμενου, θα δούμε αν δεν αλλάξει καθώς και πότε θα ενεργοποιηθεί, (β) είναι μια κίνηση αμοιβαιοποίησης νέου ευρωπαϊκού χρέους, (γ) τα κεφάλαια θα δοθούν ως επιχορήγηση, άρα δεν θα επιβαρυνθεί ο δανεισμός των κρατών που θα τα λάβουν, (δ) θα δοθούν όχι μόνο ανάλογα με το ΑΕΠ αλλά με κριτήριο και τις ανάγκες κάθε κράτους και (ε) αυτά θα γίνουν μέσω του ευρωπαϊκού προϋπολογισμό, ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναβαθμίζεται, επίσης, εμπλέκεται και θα έχει ρόλο το Ευρωκοινοβούλιο.
Οι κρατικές ενισχύσεις: Το πρόβλημα των κρατικών ενισχύσεων εξελίσσεται σε νάρκη στα θεμέλια της κοινής αγοράς, αθέμιτος ανταγωνισμός σε βάρος των φτωχότερων από τις πλουσιότερες χώρες και μάλιστα με αφορμή μια ανθρωπιστική κρίση, την πανδημία, και τις συνέπειές της, με πολύ σοβαρές πολιτικές προεκτάσεις. Γι’ αυτό είναι θετικό ότι, τελικά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αφυπνίστηκε και αποφάσισε να αντιδράσει. Θα προτείνει -ανακοίνωσε- τη δημιουργία ενός ειδικού Ταμείου μέσα στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης, το οποίο θα χρηματοδοτεί την ανακεφαλαιοποίηση εταιρειών στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με στόχο να αποκατασταθεί κάποια ισορροπία μεταξύ των πλούσιων κρατών του Βορρά, όπως η Γερμανία, που παραγεμίζουν τις εταιρείες τους με κεφάλαια, και των φτωχότερων κρατών του Νότου, που δεν έχουν τέτοιες δυνατότητες.
Η εκπρόσωπος της Κομισιόν, για πρώτη φορά δήλωσε ότι οι κρατικές ενισχύσεις που έχει δώσει η Γερμανία ξεπερνούν το 50% των 1,95 τρισ. ευρώ που, όπως υπολογίζει, είναι συνολικά οι κρατικές ενισχύσεις που έχουν δοθεί από όλα τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ειδικότερα, στην Γερμανία αναλογεί το 51% όλων των κρατικών ενισχύσεων , δεύτερη έρχεται η Γαλλία στην οποία αναλογεί το 17% των ενισχύσεων, το υπόλοιπο 32% είναι οι κρατικές ενισχύσεις που έχουν δώσει όλα μαζί τα υπόλοιπα 25 κράτη «υπάρχουν τεράστιες διαφορές στο ύψος των κρατικών ενισχύσεων ανάμεσα στα κράτη» είπε η Α. Ποντέστα. Παράλληλα, η αρμόδια για τον ανταγωνισμό επίτροπος, Μ. Βεστάγκερ, η οποία μέχρι πρότινος υποστήριζε ότι δεν υπάρχει πρόβλημα, δήλωσε σε γερμανική εφημερίδα ότι οι γερμανικές κρατικές ενισχύσεις ίσως στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό στην κοινή εσωτερική ευρωπαϊκή αγορά, ότι μάλλον κάτι τέτοιο έχει ήδη συμβεί σε ορισμένο βαθμό, και ότι αυτό πρέπει να διορθωθεί. Κι εδώ, αν υπάρχει κάποιος διάβολος, θα φανείς στις λεπτομέρειες. Θα δούμε…