Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, εθεωρείτο πως οι τράπεζες της Wall Street και άλλα μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα δεν επρόκειτο να ζημιωθούν σημαντικά. Πλέον, λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, ένα μεγάλο μέρος του αμερικανικού ιδιωτικού τομέα βρίσκεται επίσης σε πλεονεκτική θέση.
Προκειμένου να αντισταθμίσει τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας, η αμερικανική κυβέρνηση διεύρυνε το δίχτυ ασφαλείας, στηρίζοντας όχι μόνον τις επιχειρήσεις που έχουν στρατηγική σημασία για τη χώρα, αλλά και την αγορά των εταιρικών ομολόγων, καθώς και ολόκληρες βιομηχανίες, όπως ο κλάδος της ενέργειας και αυτός των αερομεταφορών.
Πριν από μία δεκαετία, η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) είχε αναλάβει την ευθύνη να αποτρέψει την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος. Αυτή τη φορά, οι κινήσεις της Fed έχουν πολύ μεγαλύτερη εμβέλεια. Η τράπεζα ουσιαστικά ενίσχυσε ολόκληρες αγορές, αγοράζοντας περιουσιακά στοιχεία χωρίς όριο.
Ο Τζερόμ Πάουελ, πρόεδρος της Fed, άφησε να εννοηθεί ότι η τράπεζα θα συνεχίσει να εφαρμόζει αυτή την τακτική. Αυτή την εβδομάδα δήλωσε πως δεν υπάρχει κανένα όριο στις δραστηριότητες της Fed όσον αφορά τα επείγοντα προγράμματα στήριξης. «Το μόνο που μπορώ να εγγυηθώ με σιγουριά είναι ότι η Fed θα κάνει ό,τι μπορεί για να στηρίξει τους ανθρώπους που εξυπηρετεί», σημείωσε ο Πάουελ σε συνέντευξή του την Κυριακή.
Μολονότι η Fed έχει αναφέρει ότι η άνοδος των χρηματιστηρίων δεν περιλαμβάνεται στους άμεσους στόχους της, οι αγορές έχουν ανακάμψει περίπου κατά 30% από τη στιγμή που ξεκίνησε να διοχετεύει τρισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία. Εχει αγοράσει κρατικά ομόλογα δισεκατομμυρίων δολαρίων και άλλους εγγυημένους τίτλους, με αποτέλεσμα να αυξηθούν οι τιμές και να μειωθούν οι αποδόσεις τους.
Παράλληλα, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι θα ξεκινήσει να αγοράζει επενδυτικά κεφάλαια με ευρύ χαρτοφυλάκιο, τα οποία κρατούν περίπου 9 τρισ. δολάρια στην αγορά εταιρικών ομολόγων. Επίσης, θα αρχίσει «στο κοντινό μέλλον» να αγοράζει απευθείας εταιρικά ομόλογα.
Η κυβέρνηση έχει επίσης δρομολογήσει τεράστια ποσά σε ορισμένους κλάδους. Οι αεροπορικές θα δεχθούν κατά πάσα πιθανότητα έως και 50 δισ. δολάρια σε δάνεια και 2 τρισ. δολάρια σε επιχορηγήσεις. Περίπου 17 δισ. δολάρια θα διοχετευθούν σε επιχειρήσεις που θεωρούνται θεμελιώδεις για την εθνική ασφάλεια της χώρας.
Αυτές οι κινήσεις από την κυβέρνηση δέχονται σκληρή κριτική, ιδίως από όσους πιστεύουν ότι οι αγορές που λειτουργούν χωρίς κρατική στήριξη δημιουργούν μια ισχυρότερη οικονομία. Υποστηρίζουν ότι με την ανάμειξη της κυβέρνησης ενδέχεται να δημιουργηθεί μια γενιά επιχειρήσεων «ζόμπι», οι οποίες θα είναι εξαιρετικά αδύναμες εάν δεν λάβουν στήριξη. Επίσης, δηλώνουν ότι η κρατική στήριξη εμποδίζει τη διαδικασία της επικράτησης της καινοτομίας, η οποία καθιστά τις καπιταλιστικές οικονομίες αποδοτικότερες.
Ισως. Αλλά οι επενδυτές δεν ενδιαφέρονται για τέτοιου είδους επιχειρήματα. Αντιθέτως, η πραγματικότητα για αυτούς είναι η διάσωση των επιχειρήσεων και το δίχτυ ασφαλείας. Αυτό σημαίνει ότι οι παραδοσιακοί επενδυτικοί κανόνες μεταβάλλονται. Οι επενδυτές που περιμένουν από τις αγορές να επιβιώσουν χωρίς κρατική στήριξη θα βρεθούν σε μια αναστάτωση λόγω των μεταβολών στις τιμές.
Η κρατική στήριξη δεν ευνοεί όμως μόνον τους επενδυτές. Εξάλλου, η κρατική στήριξη διοχετεύεται συνήθως με πολιτικές δεσμεύσεις. Κατά τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008, ένα μεγάλο μέρος του χρηματοπιστωτικού κλάδου δέχθηκε κρατική ενίσχυση. Παράλληλα όμως, περιορίστηκε η δυνατότητα των τραπεζών να αναλάβουν μεγάλα ρίσκα και να διογκώσουν τα κέρδη τους. Ως αποτέλεσμα, προστατεύθηκαν οι φορολογούμενοι, ωστόσο μειώθηκαν οι αποδόσεις των μετοχών του χρηματοπιστωτικού κλάδου.