ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ-ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ. Το νέο Εργαλείο Υποστήριξης Φερεγγυότητας (Solvency Support Instrument ή SSI), μέσω του οποίου η Ευρωπαϊκή Επιτροπή φιλοδοξεί –ήδη από φέτος– να παράσχει «ενέσεις» κεφαλαίων σε βιώσιμες επιχειρήσεις που απειλούνται με πτώχευση λόγω της κρίσης του κορωνοϊού, παρουσίασε χθες η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ.
Το συγκεκριμένο εργαλείο, που θα χρηματοδοτηθεί κυρίως μέσω του έκτακτου πακέτου ανάκαμψης των 750 δισ. ευρώ, θα παράσχει εγγυήσεις αξίας 31 δισ. ευρώ, οι οποίες, μέσω της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, θα δοθούν σε επενδυτικά funds και άλλους ιδιωτικούς φορείς που θα αγοράσουν μετοχικά μερίδια σε επιχειρήσεις που θα πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος (σε έκτακτες περιπτώσεις θα μπορεί η ίδια η ΕΤΕπ να χορηγεί απευθείας χρηματοδότηση). Η Επιτροπή προσδοκά ότι οι εγγυήσεις αυτές, που θα είναι διαθέσιμες έως το τέλος του 2024, θα επιτρέψουν κεφαλαιακές επενδύσεις ύψους 300 δισ. ευρώ.
Οπως ανέφερε η κ. Βέσταγκερ, οι επιχειρήσεις στην Ε.Ε., στο βασικό σενάριο, θα χρειαστούν φέτος κεφαλαιακές «ενέσεις» ύψους 720 δισ. ευρώ – ποσό το οποίο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Επιτροπής, μπορεί να ανέλθει σε 1,2 τρισ. ευρώ αν πραγματωθεί το αρνητικό σενάριο μιας δεύτερης περιόδου καραντίνας. Η Επιτροπή εκτιμά ότι, ανάλογα με το αν θα υλοποιηθεί το βασικό ή το αρνητικό σενάριο, 35%-50% των επιχειρήσεων με περισσότερους από 20 εργαζομένους ενδέχεται να αντιμετωπίσουν έλλειμμα κεφαλαίων κίνησης έως το τέλος της χρονιάς· στο αρνητικό σενάριο, 260.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, με 35 εκατομμύρια εργαζομένους, θα βρεθούν με την πλάτη στον τοίχο.
Η Δανέζα εκτελεστική αντιπρόεδρος εξήγησε ότι η λογική του SSI είναι να στηριχθούν εταιρείες που υπό διαφορετικές συνθήκες θα ήταν βιώσιμες, ειδικά σε χώρες που έχουν πληγεί πιο βαριά και που δεν διαθέτουν τον δημοσιονομικό χώρο για να παράσχουν την αναγκαία ενίσχυση σε εθνικό επίπεδο. Οι αποκλίσεις αυτές μεταξύ διαφορετικών κρατών-μελών «απειλούν με πολυδιάσπαση την ενιαία αγορά», προειδοποίησε η κ. Βέσταγκερ. Η Επιτροπή θα συνδράμει και με την παροχή τεχνικής βοήθειας, πρόσθεσε, για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες χορήγησης των εγγυήσεων.
Ωστόσο, δεν είναι σαφές πώς θα μπορέσει η Επιτροπή να διασφαλίσει ότι το μεγαλύτερο μέρος του «οπλοστασίου» του SSI θα καταλήξει πραγματικά στις επιχειρήσεις των χωρών που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Το SSI δεν έχει κλείδα κατανομής ανά κράτος-μέλος και θα λειτουργήσει υπό την αιγίδα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Στρατηγικών Επενδύσεων (EFSI, γνωστό ευρύτερα ως «σχέδιο Γιούνκερ»). Η κ. Βεστάγκερ είπε στη συνέντευξη Τύπου ότι θα τεθούν μέγιστα όρια παροχής εγγυήσεων με γεωγραφικά κριτήρια, αλλά, όπως αναγνώρισε, το EFSI είναι ένα εργαλείο που «καθοδηγείται από την αγορά».
Η Ελλάδα, που προβλέπεται ότι θα έχει τη σφοδρότερη ύφεση στην Ε.Ε. φέτος και που έχει τον υψηλότερο δείκτη χρέους / ΑΕΠ από όλα τα κράτη-μέλη, είναι θεωρητικά η χώρα που θα μπορούσε να επωφεληθεί τα μέγιστα από το SSI. Ωστόσο, οι εξαιρετικά αδύναμοι ισολογισμοί των ελληνικών τραπεζών και η συγκριτικά υποτυπώδης κατάσταση της εγχώριας αγοράς κεφαλαίων δημιουργεί έντονες αμφιβολίες για τη δυνατότητα ελληνικών επιχειρήσεων να ανταγωνιστούν πανευρωπαϊκά ιδιώτες «λευκούς ιππότες» μέσω του νέου εργαλείου.
Σε σχετική ερώτηση της «Κ», η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Επιτροπής παρέπεμψε στην καθοδηγητική επιτροπή (steering board) του SSI, που «θα καθορίσει τις λεπτομέρειες για το πώς θα υπάρξει διασπορά των επενδύσεων στα κράτη-μέλη» υπέρ των πιο αδύναμων χωρών και πώς θα περιοριστεί η υπερσυγκέντρωση των εγκρίσεων σε χώρες που έχουν λιγότερη ανάγκη ευρωπαϊκής στήριξης.