Για πολλά πολλά χρόνια οι άνθρωποι θα θυμούνται την πανδημία του κορωνοϊού, καθώς και την ύφεση που την ακολούθησε. Γεγονότα τέτοιας κλίμακας για πολύ καιρό θα δίνουν τον τόνο στις πολιτικές συζητήσεις, αν και ακόμα είναι πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί πλήρως ο αντίκτυπός τους. Πάντως, έχοντας ήδη τρεις μήνες και πλέον από το ξέσπασμα της πανδημίας, μπορούμε να εξετάσουμε το δυνητικό οικονομικό αποτέλεσμα. Αυτό αφορά τις πολιτικές προοπτικές σε ορισμένες μεγάλες χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου, δεδομένου ότι η ασθένεια έφερε στο φως τις σοβαρότατες αδυναμίες τους.
Στην Κίνα, λόγου χάριν, οι δαπάνες για να αντεπεξέλθει στην ασθένεια δυσχεραίνουν την προσπάθειά της να συντηρήσει συνολικά την πρωτοβουλία της για τον Δρόμο του Μεταξιού, ώστε να έχει παγκόσμια επιρροή. Η απόφαση του Πεκίνου να καταστείλει τους διαφωνούντες στο Χονγκ Κονγκ, ελπίζοντας πως ο κόσμος θα «κάνει τα στραβά μάτια», ίσως ενισχύσει τις υποψίες των επενδυτών. Παρά το γεγονός πως η Κίνα μπορεί σαφώς να εξακολουθεί να χρησιμοποιεί την πρόσβαση στην αχανή αγορά της ως μέσο πίεσης προς τις ξένες κυβερνήσεις και εταιρείες, φαίνεται πως θα είναι η μεγάλη χαμένη της διεθνούς αναδιοργάνωσης στις παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες. Ακόμα μία φορά η αρχική αντίδρασή της στο ξέσπασμα της πανδημίας έφερε και πάλι στο φως τα σοβαρά εγγενή προβλήματα στη δομή της διακυβέρνησής της, στο πλαίσιο της οποίας τα σοβαρά γεγονότα συγκαλύπτονται. Στη δε περίπτωση των Ηνωμένων Πολιτειών, η χώρα αγνόησε τη δυνατότητα που είχε να ηγηθεί μιας παγκόσμιας εκστρατείας κατά του ιού, επιλέγοντας την εσωστρέφεια και την αποχώρηση από τον ΠΟΥ, αντί να τον θωρακίσει με μεταρρυθμίσεις.
Οσο για την Ευρωπαϊκή Ενωση, αυτή απώλεσε την ευκαιρία να παρουσιαστεί ως η καλύτερη εναλλακτική στους παγκόσμιους παίκτες. Η Ε.Ε., αντί να διαθέτει μια ιεραρχική διάρθρωση με ισχυρή κεντρική εξουσία, παραμένει το καλύτερο φόρουμ στην Ιστορία για τη θεσμοθετημένη συνεργασία ανεξάρτητων κρατών. Οταν καλείται να αντιμετωπίσει μια πρωτοφανή κρίση, που απαιτεί άμεση δράση, η πρώτη ενστικτώδης αντίδραση των εθνικών ηγετών είναι να κινητοποιηθούν τάχιστα σε εθνικό επίπεδο. Η γερμανική απαγόρευση στις εξαγωγές απαραίτητου ιατρικού εξοπλισμού, που θα χρειαζόταν πολύ πιο άμεσα η Ιταλία, και το αιφνίδιο κλείσιμο των συνόρων, χωρίς να συνεκτιμηθούν οι κατά τόπους ανάγκες σε μια περιφέρεια στενά αλληλοσυνδεδεμένη, γέννησε αισθήματα αντιγερμανικά και αντιευρωπαϊκά σε κάποιες περιοχές. Ναι μεν η κοινή δημοσιονομική απόκριση, η οποία οργανώθηκε καθυστερημένα, μάλλον θα ενισχύσει την οικονομία της Ε.Ε., ωστόσο η αντίληψη ότι η Βόρεια Ευρώπη δεν επέδειξε στις βαρέως πληγείσες χώρες του Νότου την αναγκαία αλληλεγγύη, όταν η πανδημία βρισκόταν σε έξαρση, έχει αποδυναμώσει τα πολιτικά θεμέλια της Ε.Ε.
* Ο κ. Holger Schmieding είναι οικονομολόγος της Berenberg Bank.