«Δεν γίνεται να παραμένουμε απλώς φυλακισμένοι σε αυτή την κρίση», δήλωσε χθες εμφατικά ο Βρετανός πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, καθώς παρουσίαζε το «New Deal», όπως το αποκάλεσε ο ίδιος, το οποίο θα στρώσει για τη Βρετανία τον δρόμο για την έξοδο από την οικονομική κρίση που προκάλεσε ο κορωνοϊός.
Σε ομιλία του στο Ντάντλεϊ της κεντρικής Βρετανίας, ο Τζόνσον επανέφερε τις προεκλογικές του υποσχέσεις και ανακοίνωσε πως η κυβέρνησή του θα διοχετεύσει 5 δισ. στερλίνες, που αντιστοιχούν σε περίπου 5,5 δισ. ευρώ, σε έργα υποδομών. Σύμφωνα με τις δηλώσεις του Τζόνσον, από τον Σεπτέμβριο θα ξεκινήσουν τοπικά προγράμματα ανέγερσης και αναστήλωσης κτιρίων, τα οποία θα επικεντρώνονται ιδιαιτέρως σε σχολεία, νοσοκομεία και δρόμους.
Παράλληλα, επιβεβαίωσε πως η κυβέρνηση θα εκταμιεύσει 12 δισ. στερλίνες (περίπου 13,1 δισ. ευρώ) για τη δημιουργία έως και 180.000 νέων και «προσιτών» σε τιμή κατοικιών σε βάθος οκτώ ετών. Αξίζει βέβαια να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση Τζόνσον είχε ανακοινώσει ήδη από τον Μάρτιο την αύξηση των δημοσίων δαπανών για φθηνές κατοικίες, οι οποίες θα κατασκευάζονταν μέχρι το 2026. Συνεπώς, με την τελευταία ανακοίνωσή του ο Τζόνσον απλώς επιβεβαίωσε τις εν λόγω δαπάνες, οι οποίες όμως θα διοχετευτούν με βραδύτερο ρυθμό.
Ευελιξία εργολάβων
Στο πλαίσιο αυτών των μεταρρυθμίσεων οι εργολάβοι θα έχουν μεγαλύτερη ευελιξία, ώστε να μπορούν να αλλάξουν τα κτίρια και τα οικόπεδα στα κέντρα των πόλεων χωρίς πλήρη πολεοδομική άδεια. Σύμφωνα με τον Βρετανό πρωθυπουργό, θα μπορούν για παράδειγμα να μετατρέψουν γρήγορα τους προσφάτως εγκαταλελειμμένους χώρους σε κατοικίες ή σε καφετέριες και γραφεία. Πρόκειται για μία επιπλέον διευκόλυνση στους εργολάβους βάσει μεταρρυθμίσεων που είχαν επιβληθεί το 2013.
Οπως τόνισε ο Τζόνσον, οι αλλαγές αυτές θα επιτρέψουν την εκμετάλλευση των εγκαταλελειμμένων βιομηχανικών περιοχών και θα μειώσουν την πίεση για ανέγερση κτιρίων σε ζώνες πρασίνου. Παράλληλα, ανακοίνωσε πως θα επανεξετάσει τα δίκτυα μεταφοράς εντός της Βρετανίας, καθώς και τους θαλάσσιους δεσμούς μεταξύ Αγγλίας, Ουαλλίας, Σκωτίας και Βορείου Ιρλανδίας.
Στο πλαίσιο της ομιλίας του, ο Βρετανός πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι η Βρετανία βρίσκεται ενώπιον μιας «πραγματικής κρίσης» στην αγορά εργασίας τους επόμενους μήνες. Ο ίδιος υποσχέθηκε πως θα δώσει κίνητρα για πρακτικές και γενικού είδους εκπαιδεύσεις στους νέους ανθρώπους. Εκτός αυτού, τόνισε πως το ένστικτό του τον οδηγεί σε περικοπές φόρων, οπουδήποτε μπορεί, καθώς μόνον με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσουν οι επιχειρήσεις να βρίσκονται σε ένα «ανταγωνιστικό» δημοσιονομικό περιβάλλον.
Πριν από την επέλαση του κορωνοϊού, η κυβέρνηση Τζόνσον είχε δεσμευτεί να αυξήσει τις κρατικές δαπάνες κατά 100 δισ. στερλίνες (περίπου 109 δισ. ευρώ) σε συνολικά 600 δισ. στερλίνες (657 δισ. ευρώ). Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο μέρος αυτών των επενδύσεων θα διοχετευόταν για τη συρρίκνωση των ανισοτήτων που παρουσιάζονται στην ανάπτυξη και την παραγωγή μεταξύ των βρετανικών περιφερειών.
Ωστόσο, οι δαπάνες που ανακοίνωσε χθες ο Τζόνσον κινούνται γύρω από διαφορετικό άξονα: την ανάκαμψη της βρετανικής οικονομίας και την έξοδό της από την κρίση του κορωνοϊού. Πολλοί θεωρούν πως οι προσπάθειες της βρετανικής κυβέρνησης δεν αρκούν για την έξοδο της χώρας από την κρίση και σε καμία περίπτωση για την εκπλήρωση και των δύο στόχων.
Ο Τζόνσον τόνισε χθες πως πρόκειται για τις δραστικότερες μεταρρυθμίσεις που έχουν επιβληθεί στη χώρα από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο ίδιος απέκλεισε την επιστροφή της Βρετανίας σε παλαιότερα μέτρα λιτότητας, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι «δεν θα βγούμε από την κρίση, όντας τσιγκούνηδες».
Επικρίσεις
Το «New Deal» του Τζόνσον επικρίθηκε έντονα από τη βρετανική κοινότητα, διότι επαναλάμβανε τις προεκλογικές υποσχέσεις της κυβέρνησης απλώς με διαφορετικό σκοπό. «Ο πρωθυπουργός υποσχέθηκε ένα New Deal, το οποίο δεν περιλαμβάνει ούτε κάτι καινούργιο (new), ούτε κάποια συμφωνία (deal)», σχολίασε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του βρετανικού Εργατικού Κόμματος, Κιρ Στάρμερ.
Εκτός αυτού, η ομιλία του Τζόνσον επισκιάστηκε χθες από δύο γεγονότα. Αρχικά, ο Βρετανός πρωθυπουργός προειδοποίησε ότι τα μέτρα κοινωνικής αποστασιοποίησης δεν θα μπορέσουν να εφαρμοστούν για πολύ καιρό ακόμα, διότι επιβαρύνουν την οικονομία. Ωστόσο, περίπου 80 χιλιόμετρα μακριά από το Ντάντλεϊ, όπου ο Τζόνσον έδωσε την ομιλία του, οι κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής του Λέστερ μπήκαν χθες ξανά σε καθεστώς καραντίνας εξαιτίας της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων του κορωνοϊού τα τελευταία εικοσιτετράωρα.
Δεύτερον, η εθνική στατιστική υπηρεσία της χώρας (ONS) αναθεώρησε χθες επί τα χείρω τα οικονομικά αποτελέσματα του πρώτου τριμήνου. Σύμφωνα με τα ανανεωμένα στοιχεία του ONS, η βρετανική οικονομία συρρικνώθηκε κατά 2,2% και όχι κατά 2%, όπως είχε αρχικά εκτιμηθεί, τους πρώτους τρεις μήνες του έτους, σημειώνοντας έτσι τη μεγαλύτερη υποχώρηση των τελευταίων 41 ετών.