Σαρωτικό κύμα κόκκινων δανείων, συνεπακόλουθο της πανδημίας και του οικονομικού της αντικτύπου, περιμένουν οι τράπεζες σε Ευρώπη και ΗΠΑ, και προχωρούν στις μεγαλύτερες προβλέψεις μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση. Σύμφωνα με στοιχεία της Citigroup, οι 32 μεγαλύτερες τράπεζες της Ευρώπης προβλέπουν για το πρώτο εξάμηνο του έτους ζημίες από κόκκινα δάνεια ύψους 56 δισεκατομμυρίων ευρώ ενώ οι αντίστοιχες προβλέψεις για τις 15 μεγαλύτερες των ΗΠΑ ανέρχονται στα 76 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό αντίστοιχο των 64,6 δισεκατομμυρίων ευρώ. Αθροιστικά οι προβλέψεις των μεγαλύτερων χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων στις δύο πλευρές του Ατλαντικού είναι τουλάχιστον 120 δισεκατομμύρια ευρώ. Ως μέτρο σύγκρισης για να αντιληφθεί κανείς την κλίμακα του προβλήματος, αρκεί να δει ότι το δεύτερο εξάμηνο του 2009, δηλαδή στο ζενίθ της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης μετά την κατάρρευση της Lehman Brothers, οι αντίστοιχες προβλέψεις ανήλθαν σε 158 δισεκατομμύρια ευρώ.
Σύμφωνα, όμως, με τη συμβουλευτική Accenture, αν συμπεριλάβει κανείς και τράπεζες μικρότερου μεγέθους, οι ζημίες από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια ενδέχεται να πλησιάσουν τα 750 δισεκατομμύρια ευρώ μέχρι το τέλος του 2022.
Οι μεγάλες τράπεζες έχουν συγκριτικά μικρότερες ζημίες, καθώς οι επενδυτικοί τους βραχίονες αντλούν σταθερά μεγάλες προμήθειες από βαθύπλουτους που, άλλωστε, χρειάστηκαν συμβουλευτικές υπηρεσίες για να διαχειριστούν σωστά τον οικονομικό αντίκτυπο της πανδημίας. Οι μικρότερες, όμως, που συνήθως δανείζουν σε μικρές επιχειρήσεις, πραγματικά περνούν τη μεγαλύτερη δοκιμασία τους μετά την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση, καθώς έρχονται ήδη αντιμέτωπες με το κύμα πτωχεύσεων επιχειρήσεων που προκάλεσε η αναστολή της οικονομικής δραστηριότητας.
Και όλα αυτά, βέβαια, ενώ οι τράπεζες πλήττονται προ πολλού από το χαμηλό κόστος του δανεισμού που συμπιέζει την κερδοφορία τους. Οξύτερο είναι πάντα το πρόβλημα για τις ευρωπαϊκές τράπεζες, καθώς τα επιτόκια στην Ευρωζώνη είναι σε αρνητικό έδαφος εδώ και χρόνια. Είναι, πάντως, σοβαρό και για τις αμερικανικές τράπεζες, καθώς και στις ΗΠΑ τα επιτόκια μηδενίστηκαν, όπως, άλλωστε, και στη Βρετανία, όπου έχουν μειωθεί στο 0,1%.
Μιλώντας στους Financial Times, ο Σέρτζιο Ερμότι, διευθύνων σύμβουλος της μεγαλύτερης ελβετικής τράπεζας, της UBS, τονίζει πως στα τελευταία οκτώ χρόνια της σταδιοδρομίας του «έχουμε γνωρίσει διάφορους μικρούς σεισμούς, αλλά ποτέ αυτής της κλίμακας που βλέπουμε τώρα». Σημειωτέον ότι από την αρχή της πανδημίας η μετοχή της UBS έχει υποχωρήσει κατά 10%. Στην ίδια εφημερίδα μίλησε, πάντως, και ο προκάτοχός του, Βίκραμ Πάντι, πρώην διευθύνων σύμβουλος της UBS από το 2007 έως το 2012, που εκτιμά πως αυτή τη φορά οι ζημίες θα είναι μικρότερες από τη χρηματοπιστωτική κρίση. Υποστηρίζει πως οι δανειολήπτες έχουν πάρει σημαντικό μάθημα από τους «δύσκολους καιρούς» που γνώρισαν πριν από 12 χρόνια και τώρα επιδεικνύουν σύνεση, αποπληρώνουν τα χρέη τους χρησιμοποιώντας μέρος των χρημάτων που τους διέθεσαν οι κυβερνήσεις τους και περιορίζουν τις δαπάνες τους. Καταλήγει, έτσι, στο συμπέρασμα πως οι τράπεζες δεν θα επωμισθούν όλο το βάρος αυτή τη φορά.
Η αβεβαιότητα, πάντως, για τις ζημίες που πρόκειται να υποστεί ο κλάδος από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια είχε άμεση αντανάκλαση στην πορεία των τραπεζικών μετοχών. Οι μετοχές των ευρωπαϊκών τραπεζών έχουν υποχωρήσει φέτος κατά 39% ενώ ο πανευρωπαϊκός δείκτης Stoxx Europe 600 έχει χάσει μόνο το 13%.