Το Κουβέιτ κατέβαλε στη BP και στην Gulf 50 εκατομμύρια δολάρια το 1975, οπότε εθνικοποίησε την εθνική εταιρεία πετρελαίου, της οποίας αποτελούσαν μέρη οι δύο ξένοι όμιλοι για περισσότερο από 40 χρόνια. Εκτοτε οι μεγάλες πετρελαιοπηγές του εμιράτου περιήλθαν σχεδόν αποκλειστικά στην εθνική εταιρεία πετρελαίου. Τώρα τρεις νέες κοινοπραξίες προσπαθούν να ανακτήσουν το δικαίωμα να επιστρέψουν στις πετρελαιοπηγές του βορείου Κουβέιτ.
Εχουν παρέλθει μόνον λίγες ημέρες αφότου η Σαουδική Αραβία επέτρεψε σε ξένες πετρελαιοβιομηχανίες να επιστρέψουν στη χώρα για πρώτη φορά μετά τη δεκαετία του ’70, οπότε η χώρα εθνικοποίησε τη βιομηχανία της. Το Ιράν, άλλωστε, που δεν έχει διευκολύνει τις επενδύσεις στην επικράτειά του, έχει επίσης ανακοινώσει ότι θα αναζητήσει διεθνείς εταιρείες που θα συνεισφέρουν στην εκμετάλλευση μιας νέας μεγάλης πετρελαιοπηγής. Οι περισσότεροι ενδιαφερόμενοι δεν αγωνιούν, καθώς έχουν αντέξει τις διαπραγματεύσεις 10 ετών στο Ριάντ και στο Κουβέιτ. Επικρατεί, ωστόσο, κάποια αναστάτωση καθώς η πετρελαιοβιομηχανία εισέρχεται σ’ ένα νέο μεγάλο κεφάλαιο της ιστορίας της: στη μερική τουλάχιστον ανάκληση της δραματικής εθνικοποίησης στην οποία προχώρησαν οι σημαντικότερες πετρελαιοπαραγωγοί χώρες τη δεκαετία του ’70. Σύμφωνα με τον Ντανιέλ Γεργκίν, συγγραφέα της ιστορίας της πετρελαιοβιομηχανίας, πρόκειται για «τη μεγαλύτερη στροφή της πετρελαιοβιομηχανίας της Μέσης Ανατολής μετά τα μέσα της δεκαετίας του ’70». O Αμι Μάγιερς Τζάφε, διευθυντής του τομέα ενεργειακών σπουδών στο Ινστιτούτο Baker του Πανεπιστημίου του Rice τονίζει ότι «αν το κάνει μια χώρα, θα πρέπει να ακολουθήσουν όλες οι άλλες, αλλά το πρόγραμμα αυτό δεν θα είναι δημοφιλές στους πολίτες τους». H Σαουδική Αραβία, το Κουβέιτ και το Ιράν έχουν κερδίσει έδαφος έναντι του Ιράκ, όπου η παντελής έλλειψη εννόμου τάξης αποτρέπει τις επενδύσεις από πολυεθνικές εταιρείες πετρελαίου.
Ο Ντικ Τσένι, σημερινός αντιπρόεδρος των ΗΠΑ και πρώην στέλεχος πετρελαιοβιομηχανίας, ζήτησε τον περασμένο μήνα από τα στελέχη μεγάλων ενεργειακών κολοσσών να τον ενημερώσουν περί του πότε θα είναι έτοιμες να επενδύσουν. H απάντηση ήταν: όχι σύντομα. O πρώην υπουργός Πετρελαίου του Ιράκ, Ισαάμ αλ Τσαλαμπί, τόνισε τις προϋποθέσεις: ασφάλεια, δημοκρατικά εκλεγμένη ιρακινή Βουλή και κυβέρνηση και φορολογική νομοθεσία που θα διασφαλίζει τα συμφέροντα όλων των εμπλεκόμενων πλευρών και θα έχει υπερψηφισθεί από τη δημοκρατικά εκλεγμένη νομοθετική εξουσία.
Στο μεταξύ οι εταίροι του Ιράκ στον ΟΠΕΚ, συμπεριλαμβανομένης της Σαουδικής Αραβίας, του Ιράν και του Κουβέιτ, αναμένουν να επωφεληθούν τόσο από την ευκαιρία για ανεύρεση επενδυτών που τους προσφέρει το χάος του Ιράκ, όσο και από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου. Στο πλαίσιο μαραθώνιων διαπραγματεύσεων που έγιναν στο Λονδίνο, η Σαουδική Αραβία ευελπιστεί να προσελκύσει διεθνείς εταιρείες που θα τη διευκολύνουν να επεκτείνει τη βιομηχανία της φυσικού αερίου. O υπουργός Ενέργειας, Αλί Ναΐμι, υποσχέθηκε «προοδευτικό φορολογικό καθεστώς» και τόνισε ότι οι εταιρείες μπορούν «να επενδύσουν με εμπιστοσύνη» σε μια «ιστορική ευκαιρία… για μια μακροχρόνια συνεργασία με τη Σαουηδική Αραβία». Λιγότερο από μια εβδομάδα νωρίτερα, ο κ. Ναΐμι διέρρηξε τον μακροχρόνιο σύνδεσμο της Σαουδικής Αραβίας με τον ενεργειακό της τομέα όταν συνήψε συνεργασία με τον αγγλο-ολλανδικό ενεργειακό όμιλο Royal Dutch/ Shell και τη γαλλική Total για την ανεύρεση φυσικού αερίου στην έρημο Ραμπ Αλ Καλί. Πολλές από τις εταιρείες που διαπραγματεύονται με τη Σαουδική Αραβία στράφηκαν περισσότερο στο Κουβέιτ και υπό την καθοδήγηση των BP, ChevronTexaco, ExxonMobil και Shell δημιούργησαν τρεις κοινοπραξίες και υπέβαλαν προσφορά για την εκτέλεση σχεδίου αξίας πολλών δισεκατομμυρίων για την εκμετάλλευση πετρελαιοπηγών στο βόρειο μέρος της χώρας. Το Κουβέιτ έχει ανακοινώσει στις διεθνείς εταιρείες πετρελαίου ότι οποιαδήποτε συμφωνία πρέπει να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο της χώρας.
Θέλοντας να αποφύγει τον αποκλεισμό του, ιδιαίτερα τώρα που οι ΗΠΑ ανεβάζουν τους τόνους κατά του πυρηνικού του προγράμματος, το Ιράν άφησε προ ημερών να εννοηθεί ότι θα συνάψει συμβόλαια με διεθνείς εταιρείες. Παρά τις ενθαρρυντικές ενδείξεις, όμως, τα στελέχη της βιομηχανίας πετρελαίου δεν ξεχνούν ότι δεν είναι εύκολο να κάνεις χρήματα στη Μέση Ανατολή. H Σαουδική Αραβία, το Ιράν και το Κουβέιτ έχουν ακόμη πολλά περιθώρια να αλλάξουν γνώμη αν αλλάξει το πολιτικό τους κλίμα.