Λέγεται ότι οι καθυστερημένες προσπάθειες που καταβάλλουν οι ΗΠΑ για τη σύναψη διμερών συμφωνιών με τη Χιλή, τη Σιγκαπούρη και κάποιους άλλους μικρούς εταίρους, απειλούν να καταστρέψουν ολόκληρο το σύστημα του διεθνούς εμπορίου. Τα επιχειρήματα αυτά διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα.
Πρώτα απ’ όλα, οι ΗΠΑ δεν βαδίζουν σε άγνωστο έδαφος. Το πολυμερές σύστημα αφήνει περιθώρια για ζώνες ελεύθερου εμπορίου με το άρθρο 24 της Γενικής Συμφωνίας Δασμών και Εμπορίου. O χάρτης του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου επιτρέπει τις τελωνειακές ενώσεις ή τις συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου μεταξύ μελών, αναγνωρίζοντας ότι «είναι επιθυμητή η αύξηση της ελευθερίας του εμπορίου με τη στενότερη ενοποίηση των οικονομιών». Περισσότερες από 250 τέτοιες συμφωνίες βρίσκονται υπό διαπραγμάτευση. Αν εγκριθούν οι συμφωνίες με τη Χιλή και τη Σιγκαπούρη, οι ΗΠΑ θα συμμετέχουν σε πέντε από αυτές.
Πέραν του οικονομικού τους αντίκτυπου, οι συμφωνίες ελεύθερου εμπορίου του είδους που επιδιώκουν οι ΗΠΑ μπορούν να ωφελήσουν τις εμπλεκόμενες πλευρές, το διεθνές εμπορικό σύστημα και ολόκληρο τον κόσμο με πολλούς τρόπους. Πρώτον, αποτελούν την ασφαλιστική δικλίδα όταν δεν προχωρούν οι πολυμερείς διαπραγματεύσεις. Μετά την ολοκλήρωση του Γύρου Κένεντι το 1967, έχουν επιτευχθεί μόνο δύο πολυμερείς συμφωνίες: ο Γύρος του Τόκιο το 1979 και ο Γύρος της Ουρουγουάης το 1994. Εφ’ όσον είναι απαραίτητη η συναίνεση, αρκεί ένα από τα 146 κράτη-μέλη του ΠΟΕ για να ανατρέψει μια συμφωνία. Γνωρίζοντας το ιστορικό των πολυμερών διαπραγματεύσεων, δεν θα ήταν συνετό να επενδύσουμε τα πάντα στον Γύρο της Ντόχα. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου δεν μπορούν να αποσπάσουν το ενδιαφέρον από την πορεία των πολυμερών συμφωνιών. H αμερικανική κυβέρνηση υπέγραψε συμφωνίες με το Ισραήλ, τον Καναδά και το Μεξικό στη διάρκεια του Γύρου της Ουρουγουάης, από το 1986 έως το 1994, χωρίς να άρει τη δέσμευσή της σε μια τελική πολυμερή συμφωνία. O εκπρόσωπος Εμπορίου των ΗΠΑ, Ρόμπερτ Ζέλικ, ηγείται του Γύρου της Ντόχα με προτάσεις για την απελευθέρωση του διεθνούς εμπορίου προϊόντων του μεταποιητικού τομέα, των αγροτικών προϊόντων και των υπηρεσιών. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου μπορούν επίσης να προλειάνουν το έδαφος για τους Αμερικανούς εξαγωγείς που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση εξ αιτίας των συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου που αποκλείουν τις ΗΠΑ.
Η συμφωνία με τη Χιλή
Στη Χιλή, για παράδειγμα, οι Αμερικανοί που εξάγουν κριθάρι, φασόλια σόγιας, καλαμπόκι, προϊόντα χάρτου, πλαστικά και εξοπλισμό κατασκευών και έχουν χάσει το μερίδιο αγοράς τους από το 1997, όταν η κυβέρνηση άρχισε να επιζητά δυναμικά τη σύναψη συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου με τους εμπορικούς της εταίρους εκτός ΗΠΑ. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου μπορούν επίσης να διευκολύνουν τις λιγότερο ανεπτυγμένες χώρες να προχωρήσουν σε οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Μια υπογεγραμμένη συμφωνία εμποδίζει μια χώρα να υπαναχωρήσει σε εποχές οικονομικής ή πολιτικής δυσπραγίας διαβεβαιώνοντας τους ξένους επενδυτές περί της δέσμευσής της στην απελευθέρωση. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου μπορούν, έτσι, να λειτουργούν σαν κίνητρο για τη διάδοση της πολιτικής και οικονομικής ελευθερίας σε διάφορες χώρες.
Εξ άλλου, οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου μπορούν να αποτελέσουν πρότυπο για ευρύτερες διαπραγματεύσεις. Καθώς αυξάνονται τα μέλη του ΠΟΕ, η επίτευξη συναίνεσης καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη. Οι διαπραγματευτές ενδέχεται να αναγκασθούν να περιορίσουν τις φιλοδοξίες τους στο ελάχιστο. Οι διαπραγματεύσεις με μια χώρα ή με μια μικρή ομάδα χωρών παρόμοιας νοοτροπίας μπορούν να καταστήσουν δυνατή την απελευθέρωση σε θέματα υγιεινής ή ρυθμίσεων, τεχνικών κωλυμάτων στο εμπόριο, θέματα εμπορίου υπηρεσιών και επενδύσεων, ηλεκτρονικού εμπορίου, προδιαγραφών εργασίας και περιβάλλοντος αλλά πρόσβασης στην αγορά για τους πολιτικά ευαίσθητους τομείς. Οι ζώνες ελεύθερου εμπορίου μπορούν, τέλος, να προωθήσουν τις οικονομικές μεταρρυθμίσεις. Ενθαρρύνοντας την περιφερειακή ενοποίηση, αυξάνουν τις οικονομίες κλίμακας και δημιουργούν μια ενοποιημένη διαδικασία παραγωγής. H συμφωνία της NAFTA ήταν ένας από τους λόγους που η Βόρεια Αμερική λειτούργησε ως ατμομηχανή της παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης την περασμένη δεκαετία. Για όλους αυτούς τους λόγους, η ατζέντα για τη δημιουργία ζωνών ελεύθερου εμπορίου της αμερικανικής κυβέρνησης πρέπει να προωθηθεί. Παρά τις ιδιαιτερότητές τους, οι συμφωνίες μπορούν να εξυπηρετήσουν τον στόχο της ελευθερίας και της ανάπτυξης καταργώντας τα εμπόδια στο εμπόριο μεταξύ εθνών.