Ξαφνικά, η γερμανική οικονομία παρουσιάζει έντονες ενδείξεις ζωντάνιας. Χθες, ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης Ifo αυξήθηκε για τρίτο συνεχόμενο μήνα, σηματοδοτώντας «μια επικείμενη οικονομική ανάκαμψη», σύμφωνα με τον πρόεδρο του ινστιτούτου Ifo, Χανς-Βέρνερ Σιν. H Ατζέντα 2010 που χάραξε η γερμανική κυβέρνηση και εστιάζεται σε ένα πρόγραμμα οικονομικών μεταρρυθμίσεων, αποκτά όλο και περισσότερο την αποδοχή των πολιτών της χώρας, των μελών του Χριστιανοδημοκρατικού κόμματος και των συνδικαλιστικών ενώσεων.
Οι αισιόδοξες ειδήσεις σε σχέση με το τρέχον οικονομικό περιβάλλον δεν περιορίζονται στον δείκτη Ifo. H ισοτιμία του ευρώ έναντι του δολαρίου έχει παρουσιάσει μικρή πτώση, κατά τη διάρκεια του τελευταίου μηνός, μειώνοντας τις πιέσεις που αντιμετωπίζουν οι Ευρωπαίοι εξαγωγείς. H ικανότητα οχύρωσης των συμβάσεων εργασίας εκ μέρους των συνδικάτων έχει αποδυναμωθεί σε σημαντικό βαθμό μετά την αποτυχία των τελευταίων απεργιακών κινητοποιήσεων που συντελέστηκαν στην Ανατολική Γερμανία από τη συνδικαλιστική ένωση IG Metal. Το ράλι των αγορών που έλαβε χώρα τον Μάρτιο διατηρεί τη δυναμική του. H ανεργία έχει μειωθεί, δεδομένου ότι ο σχετικός προσαρμοσμένος εποχικός δείκτης κατέγραψε τον Μάιο και τον Ιούνιο πτώση για πρώτη φορά από τις αρχές του 2002. Ακόμα και προτού τεθεί σε ισχύ το κυβερνητικό πρόγραμμα φοροαπαλλαγών -η εφαρμογή του οποίου είναι δρομολoγημένη για το επόμενο έτος-, η κατανάλωση παρουσιάζει ανοδικές τάσεις. Πράγματι, οι καταναλωτικές δαπάνες αυξήθηκαν το πρώτο τρίμηνο του 2003 κατά 0,6%. Το κλίμα αισιοδοξίας που τροφοδοτείται από τα προαναφερόμενα στοιχεία παροτρύνει, πλέον, τους οικονομολόγους να αναθεωρήσουν προς τα πάνω τις προσδοκίες τους για την πορεία της γερμανικής οικονομίας. Για παράδειγμα, η MorgaStanley αναβάθμισε τις προβλέψεις του 2004 για οικονομική ανάπτυξη από το 1,7% στο 2,1%.
Χρειάζεται μετριοπάθεια
Παρά ταύτα, κάθε εκτίμηση θα πρέπει να είναι μετριοπαθής, δεδομένου ότι η γερμανική οικονομία τείνει, την τελευταία δεκαετία, να απογοητεύει όσους αναποθέτουν τις ελπίδες τους σ’ αυτήν. H αίσθηση ανακούφισης που επικρατεί, τελευταίως, είναι δικαιολογημένη. Αλλά η δημιουργία ενός ενθουσιώδους κλίματος που προεξοφλεί το τέλος των προβλημάτων της γερμανικής οικονομίας δεν δικαιολογείται. Τα εμπόδια για μια βιώσιμη ανάπτυξη παραμένουν μεγάλα.
Από την πιο στενή παρακολούθηση της πορείας του δείκτη Ifo προκύπτει το συμπέρασμα ότι το επιχειρηματικό περιβάλλον της χώρας τον Ιούλιο ήταν πιο απαισιόδοξο σ’ ό,τι αφορά τις τρέχουσες οικονομικές συνθήκες, αν και οι προσδοκίες για το μέλλον ήταν αισιόδοξες. Πέραν τούτου, τα «σκληροπυρηνικά» στατιστικά στοιχεία σκιαγραφούν μια πιο σκοτεινή εικόνα για την εν λόγω οικονομία, ενώ οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις που προωθεί ο καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ δεν θα αποφέρουν θετικά αποτελέσματα στο βραχυπρόθεσμο μέλλον.
Ακόμα πιο σημαντικό είναι ότι ο «μακροοικονομικός ζουρλομανδύας» της Γερμανίας έχει δεθεί πιο σφιχτά από ποτέ. H κυβέρνηση δεν έχει πλέον την αυτονομία χάραξης μακροοικονομικής πολιτικής, ενώ, παράλλληλα, δεν έχει τη δυνατότητα μιας περαιτέρω χαλάρωσης της δημοσιονομικής της πολιτικής. Τέλος, το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας βρίσκεται εγκλωβισμένο σε μια κρίσιμη κατάσταση, καθώς τα διαθέσιμα για επενδύσεις κεφάλαια θα είναι περιορισμένα για αρκετό καιρό.