Αν ήθελε, θα μπορούσε άνετα να κάνει διακοπές στην Καραϊβική. Ωστόσο, ο Φρανσίς Μερ, ο 64χρονος υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, έχει επιλέξει να ξυπνάει καθημερινά στις πεντέμισι το πρωί και ύστερα από φυσική άσκηση μισής ώρας να εργάζεται επί 14 συναπτές ώρες. Γι’ αυτό και θέλει να μιμηθούν το παράδειγμά του οι συμπατριώτες του.
Ο Φρανσίς Μερ υπήρξε μεγιστάνας της βιομηχανίας του χάλυβα και είναι αρκετά πλούσιος για να μην εργάζεται. Εχει, όμως, αναλάβει να προωθήσει τις αρετές της σκληρής δουλειάς σε μια χώρα, οι εργαζόμενοι της οποίας απολαμβάνουν μία από τις μικρότερες εργάσιμες εβδομάδες της Ευρώπης και ανθίστανται σθεναρά στις πιέσεις της παγκοσμιοποίησης. Δείχνει απτόητος από τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο έργο του και αποφασισμένος να καταστήσει σαφές στους Γάλλους ότι το κράτος δεν θα τους προσφέρει άλλο την προστασία που τους προσέφερε στο παρελθόν. «Τα τελευταία 20 χρόνια, επικράτησε στη γαλλική νοοτροπία η αντίληψη ότι δεν πρέπει να κουράζεται κανείς επειδή το κράτος έχει αναλάβει να τον φροντίσει», έχει τονίσει στο πλαίσιο διάλεξής του προς φοιτητές στη Λυών.
Το ζητούμενο για τον Φρανσίς Μερ είναι να αναβαθμίσει την ανταγωνιστικότητα της γαλλικής οικονομίας, ενισχύοντας το πνεύμα επιχειρηματικότητας των εργαζόμενων που παραδοσιακά προσβλέπουν στο κράτος και στα πανίσχυρα εργατικά συνδικάτα τους για προστασία.
Το δεύτερο ζητούμενο είναι να μειώσει την εξάρτηση του πολίτη από το κράτος. Κι όλα αυτά συνοψίζονται στη θεωρία που ανέπτυξε στο πλαίσιο της ίδιας ομιλίας του στη Λυών: «Αν βλέπετε την προσωπική σας ζωή και την επαγγελματική σας ζωή σαν ένα παρατεταμένο και ήσυχο ταξίδι αποτελούμενο από την αναμονή του τέλους της ζωής, τότε η ζωή θα σας προσπεράσει».
Κατά του 35ώρου
Τα δημόσια οικονομικά της Γαλλίας παραπαίουν καθώς αυξάνεται συνεχώς το κόστος του συνταξιοδοτικού συστήματος. Αποστολή του Μερ είναι να προωθήσει τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις μέσω της κεντροδεξιάς κυβέρνησης. Από τη στιγμή που ανέλαβε την εξουσία, η σημερινή κυβέρνηση της Γαλλίας επιτίθεται κατά του 35ώρου, δηλαδή του ακρογωνιαίου λίθου του μεταρρυθμιστικού προγράμματος της προηγούμενης σοσιαλιστικής κυβέρνησης, προσπαθώντας να εξωθήσει τους Γάλλους να εργάζονται περισσότερες ώρες. Μεταξύ των μεταρρυθμίσεων που προώθησε στη διάρκεια του 2003 ήταν και η παράταση του ορίου συνταξιοδότησης, αλλά και η κατάργηση μιας εθνικής εορτής με σκοπό την αύξηση της χρηματοδότησης του κλάδου υγείας για τους ηλικιωμένους.
Ο κ. Μερ έχει υιοθετήσει την προσέγγιση του ΟΟΣΑ και στοχεύει στο να αυξήσει τα έσοδα του κράτους και να μειώσει την ανεργία, εξωθώντας περισσότερους ανθρώπους στην ανάληψη εργασίας. Σημειωτέον ότι η Γαλλία εμφανίζει έναν από τους χαμηλότερους δείκτες απασχόλησης στην Ευρώπη, καθώς το ποσοστό του οικονομικά ενεργού πληθυσμού της που απασχολείται μόλις που υπερβαίνει το 60%. Τα αντίστοιχα ποσοστά ανέρχονται στο 65% στη Γερμανία και στο 73% στη Βρετανία. H κυβέρνηση επιχειρεί, έτσι, να προσελκύσει περισσότερους ανθρώπους στην αγορά εργασίας, ενθαρρύνοντας τους μακροχρόνια ανέργους να δεχθούν θέσεις εργασίας με χαμηλές αποδοχές.
Μερική απασχόληση
Βάσει της νέας νομοθεσίας, θα προσφερθούν θέσεις μερικής απασχόλησης σε περίπου 1.000.000 μακροχρόνια ανέργους για μια περίοδο μέχρι 18 μηνών με κατώτατο όριο αποδοχών τα 545 ευρώ τον μήνα. H συλλογιστική αυτής της κίνησης είναι ότι η διαδικασία θα οδηγήσει τον άνεργο σε κάποια καινούργια δουλειά. Οι επικριτές της νέας νομοθεσίας ερμηνεύουν τις κινήσεις της κυβέρνησης σαν μια προσπάθεια να μειωθεί η ανεργία χωρίς να ληφθούν τα μέτρα που απαιτούνται για να λυθεί το πρόβλημα της έλλειψης εξειδικευμένου προσωπικού και του πλεονάσματος ανειδίκευτων ανέργων. «Ανθρωποι που έχουν μείνει για πολύ καιρό έξω από την αγορά εργασίας χρειάζονται επαγγελματική κατάρτιση», επισημαίνει ο Ζακ Ραστούλ, της αριστερής πτέρυγας του εργατικού συνδικάτου CFDT. O ίδιος εκτιμά ότι το εν λόγω μέτρο της κυβέρνησης θα προσφέρει προσωρινά στις επιχειρήσεις φθηνά εργατικά χέρια και όχι πραγματικά μια διέξοδο για την επανένταξη του άνεργου στην αγορά εργασίας. O ΟΟΣΑ, βεβαίως, θεωρεί απαραίτητα τα μέτρα αυτού του είδους.
Αλλαγή νοοτροπίας
Πολλοί εργαζόμενοι στη Γαλλία, πάντως, εκφράζουν φόβους ότι η μεταρρυθμιστική ατζέντα της κυβέρνησης θα απειλήσει τον γαλλικό τρόπο ζωής, προλειαίνοντας το έδαφος για τη μετάβαση σε μια καπιταλιστική κοινωνία αγγλοαμερικανικού τύπου. H ηθική του κ. Μερ σηματοδοτεί μια αλλαγή στην οικονομική νοοτροπία της Γαλλίας, όπου είναι δύσκολο να προωθηθούν οι αλλαγές. Υπενθυμίζεται ότι η μεταρρύθμιση του συνταξιοδοτικού συστήματος ψηφίστηκε μετά από γενικευμένες απεργιακές κινητοποιήσεις που παρέλυσαν τη χώρα και ακινητοποίησαν ακόμη και τα μέσα μαζικής μεταφοράς. O κ. Μερ, όμως, δεν πτοείται. H Γαλλία, επιμένει, πρέπει να αλλάξει, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο.