Με το γράμμα του Συμφώνου…

3' 38" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

«Συνιστώ στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να βγει από τη γωνιά της και να σταματήσει να γκρινιάζει», δήλωνε ο Γερμανός υπουργός Οικονομίας, Χανς Αϊχελ, τον Νοέμβριο, όταν οι υπουργοί Οικονομικών αψήφησαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και ανέστειλαν την ισχύ του Συμφώνου Σταθερότητας. H Επιτροπή βγήκε από τη γωνιά της και έσφιξε τις γροθιές της. O επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων, Πέδρο Σόλμπες, πιστεύει ότι η απόφαση των υπουργών Οικονομικών ήταν παράνομη: ουσιαστικά παρέβησαν τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ενωσης προκειμένου να μην τιμωρήσουν τα ισχυρότερα κράτη-μέλη της Ζώνης Ευρώ, τη Γερμανία και τη Γαλλία, που είχαν παραβιάσει τους κανόνες του Συμφώνου. Αντί να γυρίσει διακριτικά από την άλλη, η Επιτροπή αποφάσισε στις 13 Ιανουαρίου να παραπέμψει το θέμα στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο.

Στις ΗΠΑ, ο προϋπολογισμός παρουσιάζει σοβαρότερα προβλήματα, μερικώς λόγω των τριών πακέτων φοροαπαλλαγών που έχει παραχωρήσει ο πρόεδρος Μπους. Προ ημερών, ο πρώην υπουργός Οικονομικών του κ. Μπους, Πολ O’ Νιλ, δημοσιοποίησε τον απολογισμό της θητείας του, που συνέταξε ο δημοσιογράφος Ρον Σουσκίντ, σε βιβλίο με τίτλο «The Price of Loyalty» (Το τίμημα της αφοσίωσης). O κ. O’ Νιλ επικρίνει τον κ. Μπους για τα σφάλματά του, στα οποία συγκαταλέγει το έλλειμμα στον προϋπολογισμό. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προειδοποίησε προσφάτως την Αμερική ότι τα ελλείμματά της εγκυμονούν κινδύνους για την ίδια και ολόκληρο τον κόσμο. O κ. O’ Νιλ ισχυρίζεται ότι όταν εξέφρασε την ανησυχία του στον αντιπρόεδρο Ντικ Τσένι, έλαβε την απάντηση «ότι τα ελλείμματα δεν έχουν σημασία». Το ΔΝΤ επιμένει ότι έχουν σημασία και τονίζει πως η δεκαετία ελλειμμάτων που αρχίζει για την Αμερική θα ασκήσει πιέσεις στα επιτόκια, θα απομακρύνει τις ιδιωτικές επενδύσεις και θα διαβρώσει τη μακροπρόθεσμη αύξηση της παραγωγικότητας.

Κι ενώ στην Αμερική οι δημοσιονομικές ατασθαλίες θα κριθούν στο δικαστήριο της κοινής γνώμης, στην Ευρώπη θα κριθούν σε πραγματικό δικαστήριο. Υπογράφοντας το Σύμφωνο Σταθερότητας, τα κράτη-μέλη της Ζώνης Ευρώ δεσμεύθηκαν να μην εμφανίσουν δημοσιονομικά ελλείμματα μεγαλύτερα του 3% του ΑΕΠ τους. Το 2004, η Γαλλία και η Γερμανία θα παραβιάσουν αυτό το όριο για τρίτο συναπτό έτος. H Επιτροπή, που εποπτεύει την τήρησή του, επέμεινε να επαναφέρουν τα ελλείμματά τους στα επιτρεπόμενα όρια μέσα στο 2005 και να μειώσουν περαιτέρω τις δαπάνες το 2004. Σύμφωνα με τη συνθήκη, η Επιτροπή κάνει μεν συστάσεις αλλά τις αποφάσεις τις λαμβάνει το Συμβούλιο Υπουργών. Στη συνάντηση της 25ης Νοεμβρίου, οι υπουργοί απέρριψαν τις συστάσεις της Επιτροπής και αποφάσισαν να αναστείλουν τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας.

Η καταγγελία της Επιτροπής είναι διαδικαστική, όχι οικονομική. Δεν ενδιαφέρεται να διαπραγματευθεί αν η Γαλλία θα μειώσει το έλλειμμά της κατά 1% ή 0,8%. Παραδέχεται ότι οι υπουργοί μπορούν να τροποποιήσουν τις συστάσεις της. Την ενοχλούν, όμως, δύο πράγματα στον τρόπο με τον οποίο το έκαναν. Πρώτον, ό,τι κι αν αποφασίσουν τελικά οι υπουργοί Οικονομικών, πρέπει να έχει δεσμευτική ισχύ: η συνθήκη δεν προβλέπει μη δεσμευτικές συμφωνίες κυρίων με τις χώρες-μέλη. Δεύτερον, η συνθήκη δεν να τους επιτρέπει να αναστέλλουν όποτε τους βολεύει τη διαδικασία επιβολής κυρώσεων που προβλέπει το Σύμφωνο.

Από νομικής απόψεως, η Επιτροπή έχει ισχυρά επιχειρήματα αλλά από πολιτικής απόψεως η θέση της δεν είναι ισχυρή. Πιστεύει, όμως, ότι αν εγκαταλείψει την υπόθεση, θα διακυβευθεί η «νομική σαφήνεια και προβλεψιμότητα» των κανόνων. Οι κυνικοί πίστευαν ανέκαθεν ότι η συνθήκη λέει αυτό που θέλουν τα κράτη-μέλη. H Επιτροπή, όμως, βλέπει τον εαυτό της σαν θεματοφύλακα των συνθηκών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αφοσιωμένο στην «αρχή της ίσης μεταχείρισης» για όλα τα κράτη-μέλη. Ισως το δικαστήριο αποφανθεί ότι οι υπουργοί Οικονομικών μπορούσαν να απορρίψουν τις περικοπές δαπανών που συνιστούσε η Επιτροπή, αλλά δεν μπορούν να αναστείλουν την ισχύ του Συμφώνου Σταθερότητας χωρίς επαναδιαπραγμάτευση της συνθήκης. Αν η Επιτροπή επιτύχει μια τέτοια περιορισμένη νίκη, το ευρώ θα παραπαίει ανάμεσα στις δικές της συστάσεις και τις αποφάσεις των υπουργών Οικονομικών, που συστηματικά θα την αγνοούν.

Ισως, όμως, αποφανθεί ότι οι υπουργοί Οικονομικών οφείλουν να υιοθετούν τις συστάσεις της Επιτροπής εκτός κι αν επικαλεσθούν σοβαρό λόγο. Τα μεγάλα κράτη-μέλη, όμως, έχουν αποδείξει ότι δεν μπορούν να συμμορφωθούν με το γράμμα του Συμφώνου. Αν δεν μπορούν να το παραβιάσουν, η Γαλλία και η Γερμανία θα πρέπει απλούστατα να το αγνοήσουν, αψηφώντας το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο. H Γαλλία, άλλωστε, αγνόησε απόφασή του που την καλούσε να άρει την απαγόρευση στις εισαγωγές βρετανικού βοδινού επί σχεδόν ένα έτος προτού συμμορφωθεί υπό την απειλή προστίμων. H περιβόητη «παράδοση σταθερότητας» της Ευρώπης, που προσπαθεί να αναγάγει σε νόμο τη δημοσιονομική πειθαρχία, τελικά δεν είναι καλύτερη από το αντίστοιχο πλαίσιο της Αμερικής.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή