Σε «μαύρη τρύπα» των πρώτων υλών έχει μετατραπεί η ταχύτατα αναπτυσσόμενη κινεζική οικονομία, οδηγώντας σε αύξηση των τιμών τους έπειτα από μακρά περίοδο όπου είχαν μείνει σταθερές ή υποχωρούσαν. «Σχεδόν σε οποιοδήποτε εμπόρευμα ή πρώτη ύλη και αν κοιτάξεις, δεν είχαν γίνει επενδύσεις σε νέο δυναμικό κατά τα προηγούμενα πέντε με δέκα χρόνια» σχολιάζει ο Μάικλ Κομεσάροφ, διευθύνων σύμβουλος της αυστραλιανής εταιρείας συμβούλων Urandaline Investments συμπληρώνοντας ότι «η Κίνα τους αιφνιδίασε». H τιμή του χαλκού, για παράδειγμα, βρίσκεται στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων οκτώ ετών.
Ανάπτυξη 9,1% το 2003
Οι συνέπειες είναι πολλαπλές και φτάνουν σε κάθε γωνιά του πλανήτη -τα νομίσματα της πλούσιας σε πρώτες ύλες Λατινικής Αμερικής ενισχύονται, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες ανακύκλωσης μένουν χωρίς δουλειά καθώς η Κίνα αγοράζει κάθε κιλό μετάλλου σκραπ που μπορεί να βρει, οι παραγωγοί ετοιμάζονται να ανοίξουν νέα ορυχεία έπειτα από αποχή σχεδόν είκοσι ετών. Στην ίδια την Κίνα, μια σταθερή ροή μετάλλων, πετρελαίου και τροφίμων δημιουργεί συμφόφηση στα λιμάνια επειδή οι εισαγωγείς δεν μπορούν να κλείσουν αρκετά φορτηγά ή χώρο στα τρένα για να τα μεταφέρουν στους προορισμούς της ενδοχώρας. H έκτη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου χρειάζεται τα υλικά για να τροφοδοτήσει μια ανάπτυξη που έφτασε το 9,1% το 2003 και τα τρόφιμα για να ταΐσει το ένα πέμπτο του πληθυσμού του πλανήτη. Οι κινεζικές εισαγωγές πρώτων υλών αυξήθηκαν κατά 60 δισ. δολάρια το 2003 γεμίζοντας τα ταμεία των χωρών που έχουν την τύχη να βρίσκονται στο υπέδαφός τους.
Ο μεγαλύτερος όμιλος εξόρυξης, η BHB Billiton, ανακοίνωσε πριν από λίγες ημέρες ότι τα κέρδη του τριμήνου που έληξε τον Δεκέμβριο υπερδιπλασιάστηκαν χάρη στη μεγάλη ζήτηση από την Κίνα και την παράλληλη μεγάλη αύξηση των τιμών. Περίπου το 10% των πωλήσεων του προέρχονται από αυτήν τη χώρα. Βεβαίως δεν είναι όλοι ευτυχισμένοι. H επιχείρηση ηλεκτρισμού της Νότιας Κορέας Korea Electric Power Corp ανακοίνωσε πρόσφατα τα χαμηλότερα κέρδη της τριετίας και απέδωσε την εξέλιξη στην αύξηση κατά 40% της αύξησης του άνθρακα εξαιτίας της ζήτησης από την Κίνα. Για να αντιμετωπίσει την κατάσταση η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας, που είναι επίσης ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς πρώτων υλών, μείωσε τους εισαγωγικούς δασμούς σε 13 πρώτες ύλες. Αν δεν το έκανε αυτό, οι νοτιοκορεατικές επιχειρήσεις θα αδυνατούσαν να αντιμετωπίσουν την κατάσταση.
Φαίνεται όμως ότι οι τιμές έχουν ξεπεράσει την πραγματικότητα της ζήτησης και δεν αντανακλούν τη μακροχρόνια τάση. «Θα δούμε μια κυκλική διόρθωση των τιμών των εμπορευμάτων. Ωστόσο, αυτοί που είναι ιδιοκτήτες φυσικών πόρων παρόλα αυτά θα πάνε καλά μακροπρόθεσμα» σχολιάζει ο Αντι Σι της επενδυτικής τράπεζας ΜorgaStanley.
Ενας γιγάντιος
καταναλωτής
Η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος καταναλωτής χάλυβα και χαλκού. Πρέπει να εισάγει περίπου τα τρία πέμπτα σιδήρου και τον μισό χαλκό από το εξωτερικό. Είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου του πλανήτη και εισάγει περίπου το ένα τρίτο των αναγκών της. Οι κινεζικές εισαγωγές αυξηθήκαν κατά 120 δισ. δολάρια το 2003, εκ των οποίων το ήμισυ για πρώτες ύλες και το άλλο ήμισυ για άλλα αγαθά. Σύμφωνα με την ελβετική τράπεζα UBS, περίπου η μισή αύξηση των ασιατικών εξαγωγών του 2003 οφείλεται στην Κίνα έναντι του συνηθισμένου 10%. O Σι της MorgaStanley εκτιμά ότι φέτος οι κινεζικές εισαγωγές θα αυξηθούν κατά «μόλις» 30 δισ. δολάρια, αλλά μακροχρόνια η ζήτηση παραμένη εγγυημένη.
«Βρισκόμαστε σε μια περίοδο τουλάχιστον πέντε ετών κατά την οποία οι τιμές των εμπορευμάτων και των πρώτων υλών θα αυξάνονται» σχολιάζει ο Κομεσάροφ, συμπληρώνοντας ότι «μετά την πρώτη έκρηξη ίσως περιοριστούν λίγο αλλά σε πραγματικούς όρους θα διατηρηθούν υψηλά για τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια».
Και σαν να μην έφτανε η Κίνα, η ινδική οικονομία -η τρίτη μεγαλύτερη στην Ασία- αναπτύσσεται με εξίσου εκπληκτικούς ρυθμούς. Μόλις αυτήν την εβδομάδα ανακοίνωσε ότι η ανάπτυξη έφτασε το 8,9% κατά το τρίτο οικονομικό τρίμηνο (Οκτώβριος – Δεκέμβριος) ξεπερνώντας το 8,4% του προηγούμενου τριμήνου.