Μία από τις πιο συνηθισμένες, τις τελευταίες εβδομάδες, συστάσεις / παροτρύνσεις που δέχονται οι επενδυτές -τουλάχιστον οι κοσμοπολίτες επενδυτές που διαθέτουν πρόσβαση στον πλούτο των πληροφοριών των ειδικών αναλυτών και συμβούλων που διακινούνται κυρίως μέσω ηλεκτρονικών newsletters- είναι να στρέψουν το ενδιαφέρον τους προς Ανατολάς.
Η παρότρυνση δεν έχει να κάνει σε τίποτα με το νέο κύμα της μεγάλης διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ενωσης ειδικά στον χώρο της Κεντρικής Ευρώπης, αλλά με την επαναφορά των χρηματιστηριακών προσδοκιών για δύο συγκεκριμένες αγορές, εκείνη της Ρωσίας με την ενίσχυση της ηγεμονίας του Πούτιν αλλά και της Τουρκίας, του προθαλάμου για την εκκίνηση των ενταξιακών διαδικασιών σε συνδυασμό με την επίλυση του Κυπριακού.
Οι αναλυτές και οι σύμβουλοι έδωσαν τα ερεθίσματα και κέντρισαν -όσο ήταν δυνατόν- και το ενδιαφέρον. Οι επενδυτές, όπως δείχνουν και τα στατιστικά στοιχεία για τις συγκεκριμένες αγορές, ανταποκρίθηκαν και έσπευσαν να τοποθετήσουν κεφάλαια και να κατοχυρώσουν θέσεις, προσδοκώντας μελλοντικές αποδόσεις. Ο κ. Βασίλης Καρατζάς -που διευθύνει μία εξειδικευμένη εταιρεία επενδύσεων με εστιασμένο ενδιαφέρον γι’ αυτές τις αγορές- πιστεύει ότι το ενδιαφέρον που εκδηλώνεται στην παρούσα χρονική στιγμή κυρίως γι’ αυτές τις δύο αγορές δεν είναι συγκυριακού χαρακτήρα, αλλά αντανακλά την απόφαση ενός σημαντικού μέρους της διεθνούς επενδυτικής κοινότητας να «επενδύσει» από τώρα στη διαδικασία μετασχηματισμού αυτών των κοινωνιών, διαδικασία που επιφέρει σημαντικές αλλαγές και στην οικονομία και τις αγορές αυτών των χωρών.
Η εταιρεία που διευθύνει ο κ. Καρατζάς -η «Global Επενδυτικά Κεφάλαια Νέας Ευρώπης ΑΕΕΧ», που διεκδικεί την είσοδό της στο Χρηματιστήριο Αθηνών και παρουσίασε το 2003 απόδοση χαρτοφυλακίου που έφθασε το 18,4% επενδύοντας κατά κύριο λόγο στις αγορές της Πολωνίας, της Ουγγαρίας, της Τσεχίας, της Ρωσίας και της Τουρκίας- είναι ένα από τους διαύλους προσανατολισμού και διοχέτευσης επενδυτικού ενδιαφέροντος και κεφαλαίων σε αυτές τις αγορές.
Πούτιν και πετρέλαιο
Στην παρούσα χρονική στιγμή το επενδυτικό ενδιαφέρον επικεντρώνεται στη Ρωσία και στην Τουρκία, όπως τονίζει ο κ. Καρατζάς, για πολύ συγκεκριμένους λόγους.
Οσον αφορά στη Ρωσία, οι λόγοι της αναθέρμανσης του ενδιαφέροντος για την αγορά έχουν άμεση σχέση με τα εξής δεδομένα:
– Με μοχλό την υψηλή τιμή του πετρελαίου η οικονομία έχει εισέλθει σε πορεία σταθερής ανάπτυξης.
– Καταλύτης αυτής της πορείας είναι η πολιτική σταθερότητα που έχει προσφέρει ο πρόεδρος Πούτιν.
– Η χώρα παρουσιάζει πρωτογενές πλεόνασμα, δημοσιονομικό πλεόνασμα, χαμηλό δανεισμό ως προς το ΑΕΠ.
– Το ρούβλι έχει ενισχυθεί έναντι του δολαρίου, ενώ παραμένει ακόμη υποτιμημένο, διατηρώντας έτσι την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας.
– Οι συνεχιζόμενες γεωπολιτικές ανησυχίες, σε συνδυασμό με τη συνεχιζόμενη αύξηση της ζήτησης στην Κίνα, διατηρούν την τιμή του πετρελαίου σε επίπεδα σημαντικά υψηλότερα των αναμενομένων.
Η γενικότερη εκτίμηση είναι ότι ο πρόεδρος Πούτιν -μετά και την αναμενόμενη επανεκλογή του από την κάλπη της 14ης Μαρτίου- είναι αποφασισμένος να ξεκινήσει ένα νέο γύρο διαρθρωτικών αλλαγών στην οικονομία. Οι κυριότερες διαρθρωτικές αλλαγές θα αφορούν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, τη δημόσια διοίκηση και τον κλάδο της ενέργειας. Μέσα από αυτές θα επιτευχθεί ο στόχος του προέδρου Πούτιν για διπλασιασμό του κατά κεφαλήν εισοδήματος σε 10 χρόνια, ήτοι ρυθμοί ετήσιας ανάπτυξης της τάξης του 5%.
Παρά τη σημαντική άνοδο των τελευταίων ετών, όπως επισημαίνει ο κ. Καρατζάς, «η ρωσική χρηματιστηριακή αγορά εξακολουθεί να προσφέρει σημαντικές επενδυτικές ευκαιρίες. Δεδομένου πως οι εταιρείες πετρελαίου και ενέργειας αποτελούν το 70% της κεφαλαιοποίησης του χρηματιστηρίου, είναι αναπόφευκτο πως η ρωσική χρηματιστηριακή αγορά βρίσκεται σε άνθηση. Τόσο η εσωτερική ρευστότητα (λόγω της αισθητής μείωσης του πληθωρισμού και των επιτοκίων των τελευταίων ετών) όσο και η εισροή επενδυτικών κεφαλαίων από το εξωτερικό συντηρούν την ανοδική κίνηση των μετοχών».
Ο ίδιος εκτιμά ότι οι κύριοι παράγοντες που θα επηρεάσουν τη ρωσική κεφαλαιαγορά την επόμενη χρονιά είναι η πορεία των διεθνών χρηματιστηρίων, η εξέλιξη της τιμής του πετρελαίου και η πορεία των διαρθρωτικών αλλαγών που θα προωθηθούν μετά τις εκλογές του Μαρτίου. Γι’ αυτό και η εταιρεία που διευθύνει εστιάζει ως προς τις επενδύσεις της την προσοχή της στους κλάδους των πετρελαίων και των εταιρειών κινητής τηλεφωνίας, καθώς και σε ορισμένες αυστηρά επιλεγμένες εταιρείες μεσαίας και μικρής κεφαλαιοποίησης.
Οσον αφορά στην γείτονα, που κι εκείνη διεκδικεί τον τελευταίο καιρό ένα σημαντικό κομμάτι του διεθνούς επενδυτικού ενδιαφέροντος, η εκτίμηση του κ. Καρατζά που παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις είναι ότι «η Τουρκία βρίσκεται σε μία ιδιαίτερη φάση μετασχηματισμού που τείνει να αλλάξει δραστικά την εικόνα της χώρας τα επόμενα χρόνια». Κατά την άποψή του, δύο είναι οι βασικοί παράγοντες που επηρεάζουν αυτήν την πορεία: Πρώτον, η γεωπολιτική σημασία της χώρας λόγω γειτνίασης με τη Μέση Ανατολή και δεύτερον, η μεγάλη πιθανότητα να εισέλθει η Τουρκία σε διαπραγματεύσεις για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Κοινότητα μέχρι το 2004.
Οπως επισημαίνει ο κ. Καρατζάς, «μετά την κρίση του 2001, η οικονομία βρίσκεται σε ανοδική τροχιά, με κύριο χαρακτηριστικό τους ισχυρούς ρυθμούς ανάπτυξης, στηριζόμενοι πρωτίστως στην άνοδο της παραγωγικότητας και στις εξαγωγές», ενώ θεωρείται αξιοσημείωτη και η δραματική πτώση του πληθωρισμού και των επιτοκίων. Τα τελευταία 2 χρόνια, ο πληθωρισμός υποχώρησε κατά 54% και τα πραγματικά επιτόκια κατά 11%! Η ισχυροποίηση της τουρκικής λίρας αποτελεί ισχυρή ψήφο εμπιστοσύνης για την οικονομία, καθ’ ότι σε μεγάλο βαθμό οφείλεται στην επιστροφή των συναλλαγματικών αποταμιεύσεων των εγχωρίων επενδυτών. Τα δε συναλλαγματικά διαθέσιμα έχουν ανέλθει σε 34 δισ. δολάρια.
Φέτος η Τουρκία αντιμετωπίζει προκλήσεις τόσο σε πολιτικό όσο και σε οικονομικό επίπεδο. Σημαντικό σημείο καμπής αποτελούν οι διαπραγματεύσεις που διεξάγονται για την επανένωση της Κύπρου γιατί από αυτές θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό ή ένταξή της στην Ε.Ε. Σε οικονομικό επίπεδο, το ενδιαφέρον της κυβέρνησης επικεντρώνεται στη μείωση του σχετικά υψηλού εξωτερικού χρέους της χώρας και στην επιμήκυνση της διάρκειάς του. Αυτό καθιστά την πορεία των ιδιωτικοποιήσεων και την οικονομική βοήθεια από το ΔΝΤ καθοριστικούς παράγοντες για την επίτευξη του σκοπού αυτού.
Η τουρκική χρηματιστηριακή αγορά, όπως παρατηρεί ο κ. Καρατζάς, προσέφερε μία από τις καλύτερες αποδόσεις το 2003 αντανακλώντας σε μεγάλο βαθμό την επιτελούμενη πρόοδο και τις επερχόμενες αλλαγές, δίχως να παραλείπεται και η συμβολή ενός βασικού παράγοντα που ήταν η ανάκαμψη των διεθνών αγορών και ιδίως των αναδυομένων αγορών.
Η εκτίμηση των αναλυτών – συμβούλων ως προς την πορεία της τουρκικής αγοράς είναι ότι σε περίπτωση που το Κυπριακό προχωρήσει μέσα στο διάστημα των επομένων λίγων εβδομάδων, η επιτελούμενη οικονομική πρόοδος θα συνεχισθεί και η χρηματιστηριακή αγορά θα παρουσιάσει το 2004 ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης. Με βάση τα παραπάνω, η εταιρεία «Global Επενδυτικά Κεφάλαια Νέας Ευρώπης» εστιάζει την προσοχή της σε κλάδους όπως εκείνος των τραπεζών και των διαρκών καταναλωτικών αγαθών.