Με τις ελπίδες να εξασθενούν συνεχώς καθώς αναδεικνύεται όλο και περισσότερο καταστροφικό το πέρασμα της «Κατρίνας», το σοκ για τις επιπτώσεις γιγαντώνεται. Στο χθεσινό γεύμα του προέδρου Μπους με τον Αλαν Γκρίνσπαν, όπου συζητήθηκαν μέτρα αντιμετώπισης της κρίσης από τα ερείπια που άφησε πίσω της η «Κατρίνα», λέγεται ότι ο πλανητάρχης ζήτησε από τον κορυφαίο τραπεζίτη να σταματήσει τις αυξήσεις των αμερικανικών επιτοκίων. H προοπτική αυτή φυσικά, πυροδότησε νέο κύμα πωλήσεων δολαρίων και το ευρώ απογειώθηκε στα 1,2524 δολάρια (από 1,2327). Και η στερλίνα εκτοξεύθηκε στα 1,8371 δολάρια!!! Τώρα ο ανοδικός κύκλος των αμερικανικών επιτοκίων που ήδη έχει εισέλθει στο δεύτερο έτος ενδεχομένως να σταματήσει. Ενας κύκλος που άνοιξε στις 30 Ιουνίου του 2004 με δέκα συνεχείς αυξήσεις και ώθησε το επιτόκιο του δολαρίου από το 1,0% στο 3,5%. Να επισημανθεί ότι οι προθεσμιακές αγορές και οι κορυφαίες επενδυτικές τράπεζες είχαν προβλέψει ότι τα αμερικανικά επιτόκια στο τέλος του 2005 θα ανέλθουν το χαμηλό έως και το υψηλό 4,25%. Ενώ ο μέσος προεξοφλούσε το επιτόκιο στο 4,0%.
Παράλληλα, ανησυχητική είναι η εικόνα που αναδίδει τώρα ο τομέας της βιομηχανικής δραστηριότητας σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε χτες το Institute of Supply Management (ISM), έδειξαν υποχώρηση του κύριου δείκτη της βιομηχανικής δραστηριότητας στα επίπεδα των 53,6 μονάδων τον μήνα Αύγουστο. Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία του ISM καταρτίζονται από τις απαντήσεις των μάνατζερ που ελέγχουν περισσότερες από 400 βιομηχανίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς των χημικών, του χαρτιού, της κλωστοϋφαντουργίας, των κομπιούτερ κλπ.
Βεβαίως, περισσότερο ανησυχητική είναι η εικόνα που αναδύεται από τη Ζώνη του Ευρώ. Συγκεκριμένα, τα στοιχεία του δείκτη του Reuters/NTC, που καταρτίζεται από 3.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, έδειξαν χτες ότι η βιομηχανική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη υποχώρησε σχεδόν στο κρίσιμο υφεσιακό όριο των 50 μονάδων (η υποχώρηση κάτω από το όριο αυτό σηματοδοτεί τη συρρίκνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας). O σχετικός δείκτης έπεσε στις 50,4 μονάδες τον Αύγουστο, μια πτώση που είναι η μεγαλύτερη μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 της αλ Κάϊντα κατά των ΗΠΑ. Παράλληλα, ο ειδικός δείκτης νέων παραγγελιών -ο οποίος καταδεικνύει τις μελλοντικές τάσεις- έπεσε κάτω από τις 50 μονάδες. H χθεσινή συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (EKT) δεν επιφύλαξε καμιά έκπληξη για όσους υποφέρουν. Αφησε το επιτόκιο της Ζώνης του Ευρώ για 27ο συνεχή μήνα στο 2%. H κλασική πολιτική του «wait and see» που ακολουθεί η EKT, θα συνεχισθεί. Φυσικά μία μείωση των επιτοκίων του ευρώ δεν μπορεί να αποτελέσει από μόνη της την απάντηση στις προκλήσεις, τις οποίες αντιμετωπίζει η οικονομία της Ευρωζώνης. Βεβαίως, πρέπει να είναι έτοιμη η EKT να αντιδράσει, όπως συνέστησε και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς οι κίνδυνοι παραμονεύουν. O διεθνής Οργανισμός υποστηρίζει τώρα ότι ορθώς η EKT διατηρεί αμετάβλητο το ευρω-επιτόκιο συνδέοντας την εκτίμησή του αυτή με το γεγονός ότι οι εξελίξεις στο μέτωπο των τιμών παραμένουν ελεγχόμενες, δηλαδή εντός των ορίων που έχει θέσει μεσοπρόθεσμα η Τράπεζα για τη συγκράτηση των πληθωριστικών πιέσεων. Ετσι, για πρώτη φορά μετά από ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, η EKT βρίσκει «σύμμαχο» των θέσεών της, έχοντας υποστεί επί μήνες έντονες πιέσεις από τον πολιτικό και τον επιχειρηματικό κόσμο, αλλά και από τους διεθνείς Οργανισμούς για να μειώσει τα επιτόκια του ευρώ.
– Επίσης, φημολογείται ότι κάποιες Κεντρικές Τράπεζες της Μέσης Ανατολής κάνουν παιχνίδι με το δολάριο. Δηλαδή πωλούν δολάρια, επί καθημερινής σχεδόν βάσεως, με στόχο να ενισχύσουν το ευρώ στα πλούσια σε δολάρια συναλλαγματικά διαθέσιμα που διαθέτουν. Βεβαίως, τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Μέσης Ανατολής είναι σχετικώς μικρά -της Σαουδικής Αραβίας, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, του Κουβέϊτ και του Κατάρ, υπολογίζονται συνολικώς περίπου στα 61 δισ. δολάρια- ωστόσο η φυγή από το δολάριο έχει ψυχολογική σημασία στους ιδιώτες επενδυτές της περιοχής που είναι απείρως πλουσιότεροι καθώς προτιμούν να τα φυλάνε στο σπίτι τους.
Να επισημανθεί ότι κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών, το καρτέλ του ΟΠΕΚ μείωσε από τα συναλλαγματικά του διαθέσιμα τα ποσοστά του δολαρίου κατά 13,5% κυρίως υπέρ του ευρώ αλλά και της στερλίνας. Οπως αποκάλυψε η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS), δηλαδή η Τράπεζα που εκπροσωπεί τα συμφέροντα των ισχυρότερων Κεντρικών Τραπεζών του κόσμου, οι χώρες μέλη του ΟΠΕΚ από το τρίτο τρίμηνο του 2001 μειώνουν συνεχώς τα δολαριακά διαθέσιμά τους από τα ύψη του 75%. Οι αξιωματούχοι του ΟΠΕΚ υποστηρίζουν ότι προσπαθούν να προστατεύσουν την αγοραστική δύναμη των μελών, δεδομένου ότι η Ευρώπη είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός τους εταίρος. Οι εισαγωγές της Ευρώπης από τον ΟΠΕΚ αυξήθηκαν κατά 29% μεταξύ 2001 και 2003, ενώ των ΗΠΑ έπεσαν κατά 14% το ίδιο χρονικό διάστημα. Ωστόσο, τα κίνητρα του ΟΠΕΚ έχουν και πολιτικό χαρακτήρα.