Τα τελευταία χρόνια, για μεγάλο μέρος της Ασίας η κατάσταση φαινόταν να βρίσκεται υπό έλεγχο σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο των υψηλών τιμών του πετρελαίου στον πληθωρισμό. Οι κυβερνήσεις προστάτευαν τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές επιδοτώντας τα καύσιμα. Παράλληλα, οι φθηνές εισαγωγές από την Κίνα διευκόλυναν να εξουδετερώνονται οι πληθωριστικές πιέσεις.
Δεδομένου, όμως, ότι η αύξηση της τιμής του πετρελαίου στη διάρκεια του τρέχοντος έτους έχει φθάσει στο 60%, οικονομικοί αναλυτές αρχίζουν να εκφράζουν φόβους ότι ο εφησυχασμός μπορεί να έχει σαν αποτέλεσμα να επιταχυνθεί ο πληθωρισμός περισσότερο από τις προβλέψεις και να χρειαστεί μια ραγδαία αύξηση των επιτοκίων για να τον αναχαιτίσει. Παράλληλα φαίνεται να ανησυχούν και οι επενδυτές. H εντύπωση που έχει επικρατήσει ότι η Ινδονησία άργησε να αυξήσει τα επιτόκια για να κάμψει τον πληθωρισμό ήταν ένας από τους παράγοντες που οδήγησαν στην πτώση της ρουπίας έναντι του δολαρίου στα χαμηλότερα επίπεδα των τελευταίων τεσσάρων ετών. Οπως επισημαίνει ο Ρομπ Σουμπαράμαν, οικονομικός αναλυτής της Lehman Brothers, «είναι επικίνδυνο ότι αγορές, επενδυτές και επιχειρήσεις έχουν αποδεχθεί σε υπερβολικό βαθμό τη συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών του πετρελαίου».
Οι πλέον ευάλωτες
Τον μεγαλύτερο κίνδυνο εκτίναξης του πληθωρισμού διατρέχουν οι χώρες που έχουν μειώσει τις επιδοτήσεις στα καύσιμα ή έχουν αυξήσει τις τιμές των καυσίμων όπως η Ταϊλάνδη, η Ινδονησία και η Μαλαισία που είναι οι πλέον ευάλωτες. H Ταϊλάνδη κατήργησε τις επιδοτήσεις στα καύσιμα τον Ιούλιο, η Μαλαισία αύξησε τις τιμές της βενζίνης και του ντίζελ τον ίδιο μήνα και αναθεωρεί τις επιδοτήσεις της, ενώ η Ινδονησία έχει εκφράσει την πρόθεση να αυξήσει τις τιμές των καυσίμων μετά την πρώτη αύξηση τον Μάρτιο. Στην Ταϊλάνδη ο πληθωρισμός βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα που έχει σημειώσει από τον Οκτώβριο του 1998. O δείκτης τιμών καταναλωτή της Μαλαισίας έφθασε τον Ιουνιο στο 3,2% που είναι το υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων εξίμισι ετών.
Οι οικονομικοί αναλυτές εξακολουθούν να πιστεύουν ότι η Ασία δεν απειλείται άμεσα από μια εκτίναξη του πληθωρισμού καθώς οι χαμηλότεροι ρυθμοί ανάπτυξης ενδέχεται να αναχαιτίσουν τις τιμές. Σημειωτέον ότι στη Νότια Κορέα, τη Σιγκαπούρη και το Χονγκ Κονγκ ο πληθωρισμός παραμένει σε χαμηλά επίπεδα. Οι κίνδυνοι, όμως, μεγαλώνουν. H τιμή του πετρελαίου, που στις αρχές του 2002 βρισκόταν στα 20 δολάρια το βαρέλι, είναι κρίσιμη για την Ασία. Στην ουσία, όλες οι ασιατικές χώρες εξαρτώνται από τις εισαγωγές πετρελαίου. H Κίνα εισάγει περί το 40% του πετρελαίου που χρησιμοποιεί και η Ινδία περί το 70%, ενώ η Νότια Κορέα και η Ταϊβάν καλύπτουν όλες τους τις ανάγκες σε πετρέλαιο από τις εισαγωγές.
Ρυθμιστής η Κίνα
Η αιτία της αυξημένης κατανάλωσης ενέργειας στην Ασία είναι η συνεχώς διογκούμενη ζήτηση για πετρέλαιο από την Κίνα, η οικονομία της οποίας αναπτύσσεται με ταχύτατους ρυθμούς. H αύξηση της κατανάλωσης πετρελαίου που σημειώθηκε την περασμένη δεκαετία οφείλεται κατά 50% στην περιοχή Ασίας Ειρηνικού, σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη του πετρελαϊκού κολοσσού BP. Σύμφωνα, άλλωστε, με μελέτες του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) και της Διεθνούς Υπηρεσίας Ενέργειας (IEA) καταδεικνύουν ότι στην Ασία είναι μεγαλύτερος ο αντίκτυπος από την αύξηση των τιμών του πετρελαίου συγκριτικά με άλλες περιοχές του αναπτυσσόμενου κόσμου. Σύμφωνα με μελέτη της IEA, μια αύξηση 10 δολαρίων στην τιμή του πετρελαίου επί ένα έτος συνεπάγεται αύξηση του πληθωρισμού κατά 1,4% στην Ασία και κατά 1,2% στη Λατινική Αμερική.
Οικονομικοί αναλυτές επισημαίνουν ότι ορισμένες χώρες θα αναγκασθούν να αυξήσουν τα επιτόκια περισσότερο από άλλες για να ελέγξουν τον πληθωρισμό. H Ταϊλάνδη έχει αυξήσει τα επιτόκια έξι φορές από τον Αύγουστο του 2004. Μέσα στην εβδομάδα, η Ινδονησία αύξησε τον στόχο του μηνιαίου επιτοκίου κατά 0,75%. Διατρέχει, όμως, και τους επιπρόσθετους κινδύνους που συνεπάγεται ένα ασθενές νόμισμα. H ρουπία έχει χάσει περί το 10% της αξίας της μέσα στο τρέχον έτος και το αποτέλεσμα ενδέχεται να είναι μια αύξηση του πληθωρισμού τιμών καταναλωτή κατά 4%.