Πριν από όχι και τόσο πολύ καιρό, οι επιχειρηματίες που δραστηριοποιούνταν με τον κλάδο της κατ’ οίκον ψυχαγωγίας απολάμβαναν στο Χόλιγουντ τιμές σωτήρων της κινηματογραφικής βιομηχανίας. Το «καυτό» νέο προϊόν, ονόματι DVD, απέφερε στη βιομηχανία αυτή κάθε χρόνο και περισσότερα δισεκατομμύρια δολάρια. Ετσι, τα κινηματογραφικά στούντιο είχαν τη δυνατότητα να συνεχίζουν να επενδύουν όλο και μεγαλύτερα ποσά σε γνωστούς αστέρες, ειδικά εφέ και μάρκετινγκ. Μόνο που όλα τα καλά έχουν ένα τέλος…
Το μικρό στούντιο DreamWorks Animation SKG ανακοίνωσε πρόσφατα ζημία για το δεύτερο τρίμηνο του έτους και εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα παρουσιάσει χαμηλότερα κέρδη για το 2005 απ’ όσο προέβλεπε αρχικά, λόγω των απογοητευτικών πωλήσεων της ταινίας «Shrek 2» σε DVD. Ο επικεφαλής του, Τζέφρι Κάτζενμπεργκ, δήλωσε άγνοια για το αν οι επιδόσεις αυτές είναι αποτέλεσμα προσωρινής κάμψης της αγοράς λιανικής ή μείωσης της ζήτησης. Πολλοί στο Χόλιγουντ και στη Γουόλ Στριτ φοβούνται ότι είναι το δεύτερο. Η DreamWorks Animation, άλλωστε, δεν είναι μοναδική περίπτωση: τον Ιούνιο, ένα άλλο στούντιο animation, το Pixar, υποβάθμισε τις προβλέψεις του λόγω των μικρότερων από τις προβλεφθείσες πωλήσεις της ταινίας «The Incredibles» σε DVD.
Σύμφωνα με τη Digital Entertainment Group (DEG), εμπορικό όμιλο κινηματογραφικών στούντιο και εταιρειών καταναλωτικών ηλεκτρονικών, το Χόλιγουντ διένειμε 403 εκατ. DVD στα αμερικανικά καταστήματα το πρώτο τρίμηνο του έτους, ποσότητα κατά 20% μεγαλύτερη έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Το ποσοστό αύξησης είναι καλό, όμως πολύ χαμηλότερο από εκείνο που αφορά το σύνολο του 2004, όταν σχεδόν κατά 50% περισσότερα DVD διανεμήθηκαν στα καταστήματα από το 2003, τότε που η αύξηση έφθασε ή και υπερέβη το 100%. Επιπλέον, τα στοιχεία της DEG δεν συνυπολογίζουν τις επιστροφές απώλητων DVD από τα καταστήματα, ούτε αντικατοπτρίζουν το γεγονός ότι τα στούντιο έχουν μειώσει τις τιμές των DVD σε κάποιες κατηγορίες, όπως τα κλασικά φιλμ. Η εταιρεία επενδυτικών ερευνών Sanford Bernstein προβλέπει ότι το ποσοστό αύξησης των πωλήσεων DVD σε δολάρια (αντί των μονάδων) θα επιβραδυνθεί στο 9%, φέτος, και στο 4%, το 2006.
Η επιβράδυνση της αγοράς DVD δεν εκπλήσσει. Σχεδόν το 70% των αμερικανικών νοικοκυριών που διαθέτουν τηλεόραση έχουν και συσκευή DVD. Οσοι αγόρασαν μια τέτοια συσκευή νωρίς, έχουν ήδη δημιουργήσει τη σχετική ταινιοθήκη. Οσοι, πάλι, περίμεναν να μειωθούν οι τιμές των συσκευών στα 50 δολάρια, αγοράζουν λιγότερους τίτλους. Και σε όλη την επικράτεια, αλυσίδες λιανικής όπως οι Best Buy και Wal-Mart έχουν πάψει να διαθέτουν όλο και περισσότερο χώρο στα ράφια τους στα DVD, όπως συνέβαινε στο παρελθόν.
Το 2004, η κατ’ οίκον ψυχαγωγία συνέβαλε κατά 20% στα έσοδα της Walt Disney, κατά 14% σε εκείνα της News Corp και κατά 11% σε εκείνα της Time Warner. Κάποια στούντιο, βέβαια, μοιάζουν να υφίστανται μεγαλύτερο πλήγμα από άλλα. «Δεν ανησυχώ, οι πωλήσεις δικών μας DVD αυξάνονται κατά 30% προς το παρόν, φέτος», υποστηρίζει στέλεχος εταιρείας ανταγωνιστικής της Walt Disney. Ο οποίος σπεύδει να διευκρινίσει ότι, αν και η αγορά ωριμάζει, «μια αύξηση της τάξης του 6% εξακολουθεί να είναι σημαντική, αφού η αγορά έχει αναπτυχθεί τόσο».
Ηi-tech ελπίδες
Η επιβράδυνση της αγοράς DVD συνέπεσε με την κακή εποχή για την πορεία των ίδιων των ταινιών. Τα έσοδα των αμερικανικών κινηματογράφων είναι πιθανό -σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις- να διαμορφωθούν κατά 9% χαμηλότερα το φετινό καλοκαίρι έναντι της αντίστοιχης περυσινής περιόδου. Η κατάσταση στα ταμεία δεν θα βοηθήσει στις πωλήσεις των ίδιων ταινιών ούτε σε DVD.
Οπως υποστηρίζει ο Γκάρι Αρνολντ, αντιπρόεδρος της αλυσίδας Best Buy, εκτός από τη δημιουργία περισσότερων επιτυχιών, το καλύτερο που μπορεί να κάνει η βιομηχανία ψυχαγωγίας για την επιβράδυνση των πωλήσεων DVD είναι να συμφωνήσει σε ένα νέο, βελτιωμένο φορμά. Σήμερα, ο δίσκος «Blu-ray», που στηρίζουν η Sony και άλλες εταιρείες, ανταγωνίζεται το φορμά «HD-DVD». Το νέο φορμά έχει πιθανότητες να αναβιώσει τις πωλήσεις. Ομως, οι καταναλωτές θα αναβαθμίσουν τα συστήματά τους σε μερικά χρόνια μόνο αν οι βιομηχανίες ηλεκτρονικών και ψυχαγωγίας συμφωνήσουν σε μια και μοναδική τεχνολογία.
Σε μικρότερο βάθος χρόνου, αν οι πωλήσεις DVD επιβραδυνθούν σε μονοψήφια ποσοστά αύξησης, οι παραδοσιακοί όμιλοι ΜΜΕ θα δεχθούν πιο επιτακτικές πιέσεις. Οι δείκτες ανάπτυξής τους ήδη βαδίζουν με βραδύτερους ρυθμούς, καθώς η αμερικανική διαφημιστική αγορά είναι πλέον ώριμη και τα κεφάλαιά της διοχετεύονται στο Internet. Οι τιμές των μετοχών τους μειώνονται. Το τελευταίο που χρειάζονται είναι το σκάσιμο της φούσκας των DVD.