H εικόνα ισχυρής ανάπτυξης του τομέα παροχής υπηρεσιών στις ΗΠΑ ήταν αρκετή χθες για να επισκιάσει -έστω πρόσκαιρα- την απαισιοδοξία στις αγορές από τις δεινές επιπτώσεις του «Κατρίνα». H ισχυρή επέκταση του κρίσιμου αυτού τομέα, που αναλογεί στα δύο τρίτα της αμερικανικής οικονομίας, είναι αξιοσημείωτη. Συγκεκριμένα, ο κύριος μηνιαίος δείκτης του τομέα υπηρεσιών, που καταγράφει το Institute of Supply Management (ISM), ανήλθε στα επίπεδα των 65,0 μονάδων τον Αύγουστο (από τις 60,5 μονάδες τον Ιούλιο). Βεβαίως, το σπουδαιότερο σημείο και στον τομέα αυτό παροχής υπηρεσιών ήταν η αύξηση της απασχόλησης, που όπως έδειξε ο σχετικός δείκτης του ISM ανήλθε στα καλύτερα επίπεδα από τον Ιούλιο του 1997 όταν εγκαινιάσθηκε αυτός ο δείκτης, υποδηλώνοντας ότι αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας καθώς οι επιχειρήσεις προσλαμβάνουν προσωπικό.
Να επισημανθεί ότι ήταν τα πρώτα καλά στοιχεία που ανακοινώθηκαν μετά την εφιαλτική περασμένη εβδομάδα για τις αμερικανικές αγορές που άνοιξαν χθες μετά την προχθεσινή αργία. H δυναμική αυτή προκάλεσε ικανοποίηση στη Wall Street και τον Nasdaq και ανακούφιση στο δολάριο. Με συνέπεια την υποχώρηση του ευρώ στα 1,2445 δολάρια (από 1,2543). Την ίδια τύχη είχαν το ελβετικό φράγκο, η στερλίνα και το γιεν, που έπεσαν έναντι του δολαρίου. «Πυρετική» ήταν η ζήτηση μετοχών στη Wall Street και ισχυρό το άλμα τόσο του δείκτη Dow Jones όσο και του Standard & Poor’s 500. O δείκτης Dow Jones των μετοχών blue chips των 30 πολυεθνικών βιομηχανικών και τραπεζικών κολοσσών των Ηνωμένων Πολιτειών όσο και ο Standard & Poor’s 500, που περιλαμβάνει τις πολύτιμες μετοχές των 500 εταιρειών με τη μεγαλύτερη κεφαλαιοποίηση, σημείωσαν ισχυρή άνοδο.
Την περασμένη εβδομάδα η απρόσμενη ραγδαία υποχώρηση της βιομηχανικής δραστηριότητας στην καίριας σημασίας ευρύτερη βομηχανική περιοχή του Σικάγου, είχε προκαλέσει «γκρίζα» σενάρια. Σύμφωνα με τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Chicago Purchasing Managers, ο γενικός δείκτης της βιομηχανικής δραστηριότητας κατέρρευσε στα επίπεδα των 49,2 μονάδων τον Αύγουστο, για πρώτη φορά από τον Απρίλιο του 2003! O συγκεκριμένος δείκτης αποτελεί το κρισιμότερο στοιχείο για τους πάντες και τα πάντα καθώς η πτώση του κάτω από τις 50 μονάδες υποδηλώνει ότι όχι μόνο σταμάτησε η εντυπωσιακή δυναμική επέκτασης της βιομηχανίας, αλλά εισήλθε σε περίοδο συρρίκνωσης.
Την επομένη, ο τομέας της βιομηχανικής δραστηριότητας σε εθνικό επίπεδο στις ΗΠΑ είχε ελαφρώς καλύτερα χρώματα. Τα στοιχεία που ανακοίνωσε το Institute of Supply Management (ISM) έδειξαν υποχώρηση του κύριου δείκτη της βιομηχανικής δραστηριότητας στα επίπεδα των 53,6 μονάδων τον μήνα Αύγουστο. Να σημειωθεί ότι τα στοιχεία του ISM καταρτίζονται από τις απαντήσεις των μάνατζερ που ελέγχουν περισσότερες από 400 βιομηχανίες, οι οποίες δραστηριοποιούνται στους τομείς των χημικών, του χαρτιού, της κλωστοϋφαντουργίας, των κομπιούτερ κ.λπ.
Βεβαίως, περισσότερο ανησυχητική ήταν η εικόνα που αναδύθηκε από τη Ζώνη του Ευρώ. Συγκεκριμμένα, τα στοιχεία του δείκτη του Reuters/NTC, που καταρτίζεται από 3.000 ευρωπαϊκές επιχειρήσεις, έδειξαν ότι η βιομηχανική δραστηριότητα στην Ευρωζώνη υποχώρησε σχεδόν στο κρίσιμο υφεσιακό όριο των 50 μονάδων (η υποχώρηση κάτω από το όριο αυτό σηματοδοτεί τη συρρίκνωση της βιομηχανικής δραστηριότητας). O σχετικός δείκτης έπεσε στις 50,4 μονάδες τον Αύγουστο, μια πτώση που είναι η μεγαλύτερη μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 της Αλ Καϊντα κατά των ΗΠΑ. Παράλληλα, ο ειδικός δείκτης νέων παραγγελιών -ο οποίος καταδεικνύει τις μελλοντικές τάσεις- έπεσε κάτω από τις 50 μονάδες.
Ολα τα παραπάνω αναθέρμαναν τους ενδοιασμούς για τους ρυθμούς ανάπτυξης της αμερικανικής οικονομίας ότι δεν θα αντέξει στο παρατεταμένο ενεργειακό σοκ που επιβαρύνεται και από τις παρενέργειες του «Κατρίνα». Ωστόσο, υπό το σοκ των εξελίξεων, φαίνεται να ανατρέπεται η τρέχουσα νομισματική πολιτική! H στρατηγική του Αλαν Γκρίνσπαν που εδράζεται στην πολιτική αύξησης των επιτοκίων με σταδιακές μικρές κινήσεις μεγέθους 25 μονάδων βάσης, μάλλον τερματίζεται. Στην τελευταία συνεδρίαση της 9ης Αυγούστου ο Αλαν Γκρίνσπαν και οι 10 τραπεζίτες μέλη της FOMC με δικαίωμα ψήφου αύξησαν ομοφώνως το βασικό επιτόκιο-κλειδί κατά 25 μονάδες βάσης στο 3,5% (από 3,25%), στα υψηλότερα επίπεδα τεσσάρων ετών. Ηταν η δέκατη στη σειρά αύξηση του τρέχοντος ανοδικού κύκλου των αμερικανικών επιτοκίων, που άνοιξε πριν από 16 μήνες, όταν τα αμερικανικά επιτόκια είχαν μειωθεί από την FED στο 1%, που ήταν τα χαμηλότερα επίπεδα από το 1958. Και τώρα προεξοφλείται μια μόνο αύξηση των αμερικανικών επιτοκίων στην επόμενη συνεδρίαση της Fed’s open market comittee, στις 20 Σεπτεμβρίου. Δηλαδή θα ανέλθουν στο 3,75% (από το σημερινό επίπεδο του 3,5%). Και μετά τέρμα καθώς στις δύο εναπομείνασες συνεδριάσεις του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου η FED μάλλον θα ξεκουραστεί.
* Εκ παραδρομής στο χθεσινό φύλλο της εφημερίδας παραλείφθηκε η υπογραφή της κ. Ζέζας Ζήκου στη βινιέτα της καθημερινής στήλης της.