H επιδείνωση του εμπορικού ελλείμματος των ΗΠΑ με την Κίνα, επανέφερε την οργή και τους πολιτικούς τριγμούς στην Ουάσιγκτον ενισχύοντας τις πιέσεις περί προστατευτισμού εντός του Κογκρέσου. Οπως απεκάλυψαν τα χθεσινά στοιχεία, το διμερές έλλειμμα αυξήθηκε στα 17,7 δισ. δολάρια τον Ιούλιο, που αποτελούν νέα επίπεδα ρεκόρ. Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η επιδείνωση αυτή επισκίασε τη βελτίωση που σημείωσε στο σύνολό του το εμπορικό έλλειμμα. Συγκεκριμένα, το εμπορικό έλλειμμα βελτιώθηκε συρρικνούμενο κατά 2,6% στα 57,9 δισ. δολάρια τον μήνα Ιούλιο, από το (αναθεωρούμενο προς τα πάνω) έλλειμμα του Ιουνίου που εκτινάχθηκε στα 59,5 δισ. δολάρια καταγράφοντας το δεύτερο μεγαλύτερο σε μέγεθος έλλειμμα-ρεκόρ των ΗΠΑ. Αρχικώς, μετά την ανακοίνωση του ελλείμματος, οι αγορές δολαρίων ενίσχυσαν το δολάριο έναντι του ευρώ, ωστόσο στη συνέχεια το αμερικανικό νόμισμα έχασε σχεδόν όλα τα κέρδη του.
Στο σύνολο του 2004 το αμερικανικό έλλειμμα με την Κίνα διευρύνθηκε στα επίπεδα-ρεκόρ των 162 δισ. δολαρίων (από τα, επίσης, επίπεδα ρεκόρ των 124 δισ. δολαρίων το 2003). Και τώρα αρκετοί προειδοποιούν για το ενδεχόμενο το έλλειμμα να εκτιναχθεί το τρέχον έτος στα 200 δισ. δολάρια. Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το 1998 στο σύνολό του το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ήταν 164,9 δισ. δολάρια, δηλαδή ελαφρώς μεγαλύτερο από το διμερές έλλειμμα του 2004 με την Κίνα. Το 2004 οι εξαγωγές της Κίνας προς την Αμερική εκτινάχθηκαν στο ρεκόρ των 197 δισ. δολαρίων, ενώ οι αμερικανικές εξαγωγές προς την Κίνα έκαναν το πενιχρό ρεκόρ των μόλις 35 δισ. δολαρίων.
Αντίθετα, το εμπορικό πλεόνασμα της Κίνας αυξάνεται ταχύτατα. Το κινεζικό πλεόνασμα αυξήθηκε το πρώτο εξάμηνο του έτους στα 39,65 δισ. δολάρια ξεπερνώντας ήδη το σύνολο ολόκληρου του 2004 των 32 δισ. δολαρίων και οδεύει προς τριπλασιασμό το τρέχον έτος.
Ηδη, οι Αμερικανοί γερουσιαστές προειδοποιούν την κυβέρνηση Μπους να υιοθετήσει «σκληρότερη γραμμή» κατά της Κίνας στο κρίσιμο θέμα της συναλλαγματικής πολιτικής και απειλούν το Πεκίνο ότι θα προωθήσουν νομοθεσία με βαρείς δασμούς κατά των κινεζικών εισαγωγών στις ΗΠΑ. O Δημοκρατικός γερουσιαστής της Νέας Υόρκης Τσαρλς Σούμερ και ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας Λίντσεϊ Γκράχαμ, δήλωσαν ότι το νομοσχέδιο που έχουν καταρτίσει, με το οποίο επιβάλλονται δασμοί ύψους 27,5% εν είδει τιμωρίας σε όλα τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ, θα κατατεθεί για ψηφοφορία στη Γερουσία τον Οκτώβριο αν η Κίνα δεν προχωρήσει μέχρι τότε σε περαιτέρω ενέργειες ανατίμησης του γουάν. «Μόνο αν οι ανατιμήσεις του γουάν συνεχισθούν, τότε μπορούμε να ελπίζουμε ότι η Κίνα κάνει μια σημαντική προσπάθεια μεταρρύθμισης της συναλλαγματικής πολικής της με βάση τους διεθνείς κανόνες», δήλωσαν από κοινού.
Οι δύο Αμερικανοί γερουσιαστές, γνωστοί σφοδροί πολέμιοι του Πεκίνου, έχουν δηλώσει ότι η μικρή ανατίμηση κατά 2,1% του γουάν έναντι του δολαρίου αποτελεί εμπαιγμό… Πάντως, το ξεκλείδωμα του γουάν από το δολάριο είναι γεγονός από τις 21 Ιουλίου, καθώς η Κίνα εγκατέλειψε την από δεκαετίας σταθερή σύνδεση του εθνικού της νομίσματος με το αμερικανικό νόμισμα. Το νόμισμα της Κίνας που ήταν προσδεδεμένο από το 1995 με το δολάριο στην ισοτιμία των 8,28 γουάν ανά δολάριο, καθορίστηκε στη νέα κεντρική ισοτιμία των 8,11 γουάν ανά δολάριο, που σημαίνει μικρή ανατίμηση κατά 2,1%. Το νέο συναλλαγματικό καθεστώς της «ελεγχόμενης διακύμανσης» που εφαρμόζει πλέον το Πεκίνο, προσδένει το γουάν σε ένα καλάθι νομισμάτων που το συνθέτουν κυρίως το δολάριο, το γιεν, το ευρώ και το νοτιοκορεατικό won, και καθιερώνει μια ιδιαίτερα μικρή διακύμανση +/- 0,3% του γουάν έναντι του δολαρίου, επί ημερησίας βάσεως, με βάση το κλείσιμο της προηγούμενης ημέρας.
Αξίζει να επισημανθεί ότι η Ουάσιγκτον, είχε απαιτήσει από το Πεκίνο ανατίμηση του γουάν τουλάχιστον κατά 10%. Ενώ οι Αμερικανοί βιομηχάνοι και αρκετοί πολιτικοί του Κογκρέσου υποστηρίζουν ότι το γουάν πρέπει να ανατιμηθεί έως και 40%(!!!) έναντι του δολαρίου. Αντίθετα, η Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας, δηλαδή η κεντρική τράπεζα της χώρας, έσπευσε με ανακοινωθέν να παγώσει τις προσδοκίες περί «νέας ανατίμησης» του γουάν με στόχο να αποτρέψει τις μαζικές εισροές του κερδοσκοπικού χρήματος!!! Συγκεκριμένα, διέψευσε τις ελπίδες των Αμερικανών και τα σενάρια των ξένων μίντια και αναλυτών ότι η μικρή κατά 2,1% ανατίμηση του γουάν αποτελεί το «πρώτο βήμα« περαιτέρω ανατιμήσεων δηλώνοντας ότι η νέα κεντρική ισοτιμία δεν θα αναπροσαρμοστεί στο ορατό μέλλον.
Ομως, η αποσύνδεση των δύο νομισμάτων θεωρείται «πλασματική» από την Ουάσιγκτον. Οντως, η σύνδεση των δύο νομισμάτων είχε δώσει στα κινεζικά προϊόντα τη δυνατότητα να διοχετεύονται στις αγορές της Αμερικής σε εξαιρετικά χαμηλές τιμές, καθώς το δολάριο εξασθενούσε ραγδαία επί μία 3ετία μέχρι τα τέλη Δεκεβρίου του 2004. Ομως η επιβολή δασμών στις κινεζικές εισαγωγές δεν θα επιλύσει το δεινό πρόβλημα των εμπορικών ανισορροπιών.