«Ενισχυμένη» παρουσιάζεται η κατάσταση του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος τον τελευταίο χρόνο, το οποίο διαθέτει πλέον ισχυρές άμυνες για την περίπτωση που θα υποστεί κάποιο «σοκ» αναφέρεται στη νέα έκθεση του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) που είδε χθες το φως της δημοσιότητας. Οπως τόνισε χαρακτηριστικά ο Γκερντ Χάουσλερ, υπεύθυνος του Ταμείου για θέματα διεθνών αγορών, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που δόθηκε χθες στη Φρανκφούρτη, «…για το άμεσο μέλλον, η εικόνα είναι θετική… ο βαθμός αντοχής του παγκόσμιου συστήματος παροχής χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών έχει αυξηθεί, καθιστώντας το λιγότερο ευάλωτο σε κρίσεις σε σύγκριση με το παρελθόν».
Υγιείς ισολογισμοί με κέρδη ρεκόρ
Ο ελεγχόμενος πληθωρισμός, οι χαμηλές αποδόσεις των ομολόγων και οι υψηλοί ρυθμοί ανάπτυξης της παγκόσμιας οικονομίας έδωσαν την ευκαιρία στις επιχειρήσεις να μειώσουν το λειτουργικό κόστος τους, να υλοποιήσουν προγράμματα αναδιάρθρωσης και να εξασφαλίσουν τεράστια, και σε ορισμένες περιπτώσεις κέρδη ρεκόρ. Οι επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένων των τραπεζών, έχουν πλέον να επιδείξουν «υγιείς» ισολογισμούς σε αντίθεση με το παρελθόν, όταν υπέστησαν και αυτές καίριο πλήγμα από την έκρηξη της χρηματιστηριακής φούσκας των εταιρειών του Διαδικτύου, την περίοδο 2000-2001.
Από το ΔΝΤ επισημάνθηκε επίσης ότι ορισμένες κεντρικές τράπεζες κατάφεραν να αντιμετωπίσουν επίσης με επιτυχία την πρόκληση της εξάντλησης της τεράστιας ρευστότητας που ήταν διαθέσιμη τα τελευταία χρόνια, χωρίς να δημιουργήσουν πρόβλημα είτε στις αγορές είτε στις εθνικές οικονομίες. Σε μία ιδιαίτερη αναφορά μάλιστα στην αμερικανική κεντρική τράπεζα, το ΔΝΤ επισημαίνει ότι «η επιλογή της, να προχωρήσει σταδιακά στην αύξηση του κόστους του χρήματος, φαίνεται ότι επέφερε την απαιτούμενη ισορροπία και από αυτήν την άποψη, θα πρέπει να συνεχίσει να εφαρμόζει την ίδια πολιτική». Σύμφωνα επίσης με τις εκτιμήσεις του Ταμείου, οι επιπτώσεις του τυφώνα «Κατρίνα» στην παγκόσμια οικονομία και στις χρηματαγορές δεν είναι σαφής, αναμένεται όμως να είναι περιορισμένη.
Επικίνδυνος δανεισμός νοικοκυριών
Ωστόσο, από το Ταμείο επισημαίνεται επίσης ότι οι ίδιοι εκείνοι παράγοντες, οι οποίοι καθιστούν θετικές τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές των αγορών και της παγκόσμιας οικονομίας, αυξάνουν την εν δυνάμει ευαισθησία τους σε μία σημαντική διόρθωση μεσοπρόθεσμα. Οπως εξηγούν οι συντάκτες της έκθεσης για τη σταθερότητα του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού συστήματος, «οι θετικές εκείνες δυνάμεις, στις οποίες οφείλεται η ανάπτυξη και η δυναμικότητα των αγορών, έχουν δημιουργήσει επίσης μεγαλύτερες ανισορροπίες σε παγκόσμιο επίπεδο και έχουν οδηγήσει σε αύξηση του δανεισμού, ιδιαίτερα εκ μέρους των νοικοκυριών».
Για άλλη μία φορά, το Ταμείο χρησιμοποίησε ένα παράδειγμα από τις ΗΠΑ, για να επεξηγήσει τις θέσεις του. «H προτίμηση των ιδιωτών επενδυτών για επενδύσεις σε περιουσιακά στοιχεία με ρήτρα δολαρίου, όταν τα επιτόκια του αμερικανικού νομίσματος αυξάνονται σε σύγκριση με εκείνα άλλων κύριων νομισμάτων, επιτρέπει την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του τεράστιου ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχόντων λογαριασμών των ΗΠΑ. H υφιστάμενη δυνατότητα χρηματοδότησης του διπλού αμερικανικού ελλείμματος, του δημοσίου και εκείνου του ισοζυγίου τρεχόντων λογαριασμών, επιτρέπει στους χαράσσοντες πολιτική να αναβάλουν τη λήψη μέτρων διόρθωσης των ανισορροπιών. Ομως, έτσι αυξάνεται και ο εν δυνάμει, μελλοντικός κίνδυνος για το σύστημα, ήτοι στην περίπτωση που θα εκδηλωθεί μια μαζική ανακατανομή των επενδύσεων σε νομίσματα εκτός του δολαρίου.