Η προσοχή της παγκόσμιας κοινότητας είναι στραμμένη στην Ασία αναφορικά με την εξέλιξη πολλών ανισορροπιών, χαρακτηριστικών της διεθνούς οικονομίας, όπως είναι εκείνες που αφορούν τις εμπορικές συναλλαγές και τις επενδύσεις, στην εκτίναξη των συναλλαγματικών αποθεμάτων ορισμένων κρατών και στην αδυναμία του δολαρίου που οφείλεται σε διαρθρωτικούς λόγους. Ομως, το επίκεντρο αυτού του ενδιαφέροντος ίσως να βρίσκεται υπερβολικά προς… Ανατολάς.
Με τις τιμές του πετρελαίου να αναρριχώνται εκ νέου προς τα επίπεδα των 75 δολαρίων το βαρέλι, τα πλεονάσματα των ισοζυγίων τρεχόντων λογαριασμών των πετρελαιοεξαγωγών κρατών -ιδιαίτερα αυτών στη Μέση Ανατολή- εκτινάσσονται στα ύψη.
Τα πλεονάσματα των αποκαλούμενων πετροδολαρίων χρησιμοποιούνται με τρόπους που επηρεάζουν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο τις ανισορροπίες του παγκόσμιου οικονομικού συστήματος και το πιθανότερο είναι ότι σε καμιά περίπτωση δεν βοηθούν στην ομαλοποίησή τους.
Οπως υποστηρίζει ο Μάικλ Γουολφόκ, εκ των επικεφαλής αναλυτών της αγοράς συναλλάγματος της Bank of New Υork, «πιστεύω ακράδαντα ότι τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το δολάριο φέτος αντιπροσωπεύουν τα πετροδολάρια…».
Από τη μια πλευρά, τα εν λόγω πλεονάσματα διογκώνουν τις ανισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας, διότι «ανακυκλώνονται» ολοένα και περισσότερο σε τοποθετήσεις περιουσιακών στοιχείων με ρήτρα δολαρίου, συντείνοντας στον περιορισμό των αμερικανικών επιτοκίων και στη συντήρηση της πρακτικής του δανεισμού με στόχο την κατανάλωση, που αποτελεί ιδιαίτερο χαρακτηριστικό των Αμερικανών.
Από την άλλη, οι πετρελαιοεξαγωγοί χώρες ενδέχεται να αρχίσουν να τοποθετούν ολοένα και μεγαλύτερα ποσά από αυτά τα πλεονάσματά τους σε περιουσιακά στοιχεία με ρήτρα άλλων νομισμάτων, εκτός του δολαρίου. Η πρακτική αυτή ενδέχεται να εξελιχθεί σε απειλή για το δολάριο, ως το κυρίαρχα προτιμώμενο νόμισμα για τη διατήρηση συναλλαγματικών αποθεμάτων. Εάν απειληθεί ουσιαστικά αυτή η κυριαρχία του, ενδέχεται να οδηγήσει σε μαζικές ρευστοποιήσεις δολαρίων.
Υπενθυμίζεται ότι μόλις προ μηνός, η Κεντρική Τράπεζα του Κατάρ ανακοίνωνε ότι μειώνει τα αποθέματά της σε δολάρια και αυξάνει την αναλογία εκείνων τα οποία διατηρεί σε ευρώ. Ακόμη, ο υπουργός Οικονομικών της Ρωσίας, Αλεξέι Κούντριν, έθεσε προσφάτως θέμα σχετικώς με το κατά πόσον το δολάριο αποτελεί το «απόλυτο» αποθεματικό νόμισμα.
Ο Μπίνκι Τσάντα, επικεφαλής του τμήματος νομισματικών μελετών της Deutsche Bank στη Νέα Υόρκη, αναφέρει ότι η ραγδαία αύξηση των πλεονασμάτων των πετροδολαρίων και μάλιστα παγκοσμίως, αντικατοπτρίζει μία μεταβολή της «σύνθεσης» του ελλείμματος του ισοζυγίου τρεχόντων λογαριασμών των ΗΠΑ. Οι υπουργοί των Οικονομικών των κρατών της Ομάδας των 7, που συναντήθηκαν προσφάτως στην Ουάσιγκτον, ζήτησαν τη μεγαλύτερη συναλλαγματική ελαστικότητα «εκ μέρους των αναδυόμενων οικονομιών, των οποίων τα ισοζύγια τρεχόντων λογαριασμών διαθέτουν μεγάλα πλεονάσματα…». Οπως αποδεικνύεται όμως από επίσημα στοιχεία, η επιβάρυνση των πετροδολαρίων στις ανισορροπίες της παγκόσμιας οικονομίας είναι όλο και μεγαλύτερη…