O εκλεκτός του Μπους καθηγητής Οικονομίας στο Χάρβαρντ και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Οικονομικών Ερευνών, Μάρτιν Φέλντσταϊν, δήλωσε ότι το δολάριο πρέπει να υποτιμηθεί σε ποσοστό από 30% έως 40%, ώστε να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ. H δήλωση αυτή έχει πάρει διαστάσεις πυροδοτώντας μαζική φυγή των κεφαλαίων από το δολάριο, κυρίως επειδή φημολογείται ότι ο Μάρτιν Φέλντσταϊν έχει επιλεγεί από τον Μπους να αναλάβει το αξίωμα του υπουργού Οικονομικών στον αναμενόμενο ανασχηματισμό αντικαθιστώντας τον Τζον Σνόου.
Πάντως, το ισχυρό λόμπι της αμερικανικής βιομηχανίας απέτυχε να πείσει την κυβέρνηση Μπους να υιοθετήσει «σκληρή γραμμή» κατά του Πεκίνου στο κρίσιμο θέμα της συναλλαγματικής πολιτικής. Το υπουργείο Οικονομικών στην εξαμηνιαία έκθεσή του, που δόθηκε στη δημοσιότητα αργά προχθές το βράδυ, απέφυγε να ονοματίσει το Πεκίνο ότι «χειραγωγεί» την ισοτιμία γουάν/δολαρίου.
Στο σύνολο του 2005 το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ κατέγραψε νέο ρεκόρ στα 723,6 δισ. δολάρια, που ξεπερνά κατά πολύ τα επίπεδα-ρεκόρ των 618 δισ. δολαρίων του 2004 και των 496,5 δισ. δολαρίων του 2003. Οι προβλέψεις λένε ότι το έλλειμμα θα ξεπεράσει τα 800 δισ. δολάρια το τρέχον έτος, εκτροχιάζοντας τις επικίνδυνες ανισορροπίες. Ηδη, το έλλειμμα έχει διευρυνθεί επικίνδυνα και αναλογεί σχεδόν στο 6% του αμερικανικού ΑΕΠ. Στην τελευταία έκθεσή του ο ΟΟΣΑ εκτιμά ότι το έλλειμμα ενδέχεται να φουσκώσει στο 8% του ΑΕΠ μέχρι το 2008 και στο 12% μέχρι το 2010.
Στο σύνολο του 2005 το διμερές αμερικανικό έλλειμμα με την Κίνα διευρύνθηκε στα επίπεδα-ρεκόρ των 202 δισ. δολαρίων (από τα, επίσης, επίπεδα-ρεκόρ των 162 δισ. δολαρίων το 2004). Να ληφθεί υπ’ όψιν ότι το 1998 στο σύνολό του το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ήταν 164,9 δισ. δολάρια, δηλαδή ελαφρώς μεγαλύτερο από το διμερές έλλειμμα του 2004 με την Κίνα.
Ηδη έχει δρομολογηθεί και η σημαντική απόφαση των δύο Αμερικανών γερουσιαστών να αναστείλουν για τις 29 Σεπτεμβρίου την προώθηση προς ψηφοφορία του περιβόητου νομοσχέδιου με τους βαρείς δασμούς κατά των κινεζικών εισαγωγών στις ΗΠΑ, που έπεισε τις αγορές ότι πράγματι κάτι σοβαρό συμβαίνει. O δημοκρατικός γερουσιαστής της Νέας Υόρκης, Τσαρλς Σούμερ, και ο Ρεπουμπλικανός γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας, Λίντσεϊ Γκράχαμ, είχαν καταθέσει στη Γερουσία νομοσχέδιο, με το οποίο επιβάλλονταν δασμοί ύψους 27,5% εν είδει τιμωρίας σε όλα τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ αν η Κίνα δεν προχωρούσε σε περαιτέρω ενέργειες μιας «δεύτερης» ανατίμησης του γουάν.
Το μήνυμα του Τιμ Ανταμς απορρέει από τις συζητήσεις που είχε με τον διοικητή της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, ήτοι της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας. O Zhou Xiaochuan έχει σηκώσει στους ώμους του τις κρίσιμες διαπραγματεύσεις με τους Αμερικανούς. H διαβεβαίωσή του πως το Πεκίνο θα τηρήσει τη δέσμευση που έχει αναλάβει ότι θα απελευθερώσει τις ροές κεφαλαίων και ότι θα επιτρέψει τη μεγαλύτερη διακύμανση του γουάν έναντι του δολαρίου, παίζουν σοβαρά στον Λευκό Οίκο.
Ηδη, η Κεντρική Τράπεζα της Κίνας για να καταπραΰνει την οργή της Ουάσιγκτον επέτρεψε μέσω της «ελεγχόμενης διακύμανσης» που εφαρμόζει πλέον το Πεκίνο, τη μεγαλύτερη διακύμανση της ισοτιμίας του γουάν έναντι του δολαρίου. Ετσι, για πρώτη φορά το κινεζικό νόμισμα ανατιμήθηκε σε ποσοστό 1,01% μετά την επίσημη κατά 2,1% ανατίμησή του τον περασμένο Ιούλιο. Απλώς, η Τράπεζα διεύρυνε την κλίμακα της διακύμανσης +/- 0,3% του γουάν έναντι του δολαρίου, που εφαρμόζει επί ημερησίας βάσεως, με βάση τη μέση ημερήσια ισοτιμία.
Οι κινεζικές νομισματικές Αρχές δείχνουν πλέον ότι δεν επιθυμούν μόνο να «φαίνονται ότι», αλλά και πως κινούνται ουσιαστικά προς την κατεύθυνση των δυτικού τύπου χρηματο-οικονομικών αγορών, με τη Λαϊκή Τράπεζα της Κίνας να έχει αναλάβει τον βασικό ρόλο σε αυτήν τη διαδικασία. O αμερικανοτραφής σπουδαίος τραπεζίτης Zhou Xiaochuan «μιλάει τη γλώσσα» των δυτικών ομολόγων του με πρωτοφανή επιτυχία.
Το νέο καθεστώς «ελεγχόμενης διακύμανσης» που εφαρμόζει το Πεκίνο από την 21η Ιουλίου του περασμένου έτους, δίνει στην Κίνα μεγαλύτερη ευελιξία στη διαχείριση του νομίσματός της από την ίδια την κεντρική της τράπεζα. Με το νέο συναλλαγματικό καθεστώς το Πεκίνο έχει προσδέσει την ισοτιμία του γουάν σε ένα καλάθι νομισμάτων που το συνθέτουν κυρίως το δολάριο, το γιεν, το ευρώ και το νοτιοκορεατικό won. Παράλληλα, έχει καθιερώσει μια ιδιαίτερα μικρή διακύμανση +/- 0,3% του γουάν έναντι του δολαρίου, επί ημερησίας βάσεως, με βάση τη μέση ημερήσια ισοτιμία. Ομως, έναντι όλων των λοιπών νομισμάτων έχει επιτρέψει μια σημαντικά μεγαλύτερη διακύμανση του γουάν κατά +/- 3,0% επί ημερησίας βάσεως.