Ουδείς γνωρίζει επακριβώς τις απώλειες που έχει η Ευρωπαϊκή Ενωση από τη μη καταβολή του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας (ΦΠΑ).
Πάντως, σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις οι απώλειες είναι της τάξεως των 100 δισεκατομμυρίων ευρώ το χρόνο. Είναι βέβαιο ότι ουδείς σκέπτεται ότι το πρόβλημα έχει περιορισθεί από τον Μάιο του 2004, όταν η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Λογιστών (FEE) ενημερώθηκε για το ότι το ποσό αυτό χάνεται. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποκάλεσε την απώλεια αυτή «πραγματική ανησυχία, η οποία θέτει σε κίνδυνο το νόμιμο εμπόριο και αλλοιώνει τον ανταγωνισμό».
Τα αίτια αυτής της ασθένειας έχουν τη ρίζα τους σε μια απόφαση του 1992 του Συμβουλίου των Υπουργών, η οποία παραμένει σταθερή στη βάση ενός εθνικού συστήματος καταβολής του ΦΠΑ παρ’ όλον ότι βαδίζαμε προς την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά. Εκτοτε δεν έχει επιτευχθεί και μεγάλη πρόοδος σε ό,τι αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, μεταξύ των φορολογικών αρχών. Για τις 17 Μαΐου έχει προγραμματισθεί συνάντηση αξιωματούχων των υπουργείων Οικονομικών των χωρών-μελών της Κοινότητος για να εξετάσει το «μεταβατικό» καθεστώς της καταβολής του ΦΠΑ. Το καλύτερο που έχουν να πράξουν οι αξιωματούχοι αυτοί είναι να λάβουν υπ’ όψιν τους μια προτροπή που εξεφράσθη εδώ και ένα χρόνο, η οποία «θρηνεί» για την «έλλειψη πρόσβασης μέσω ηλεκτρονικών μέσων σε όλες τις αποκαλυπτικές φορολογικές και μη πηγές».
Στους καταναλωτές, ο ΦΠΑ παρουσιάζεται ως φόρος επί των πωλήσεων. Στην πραγματικότητα είναι ένα είδος επιβεβλημένου επί της «προστιθέμενης αξίας» σε κάθε στάδιο της παραγωγής ενός αγαθού ή μιας υπηρεσίας. Η απάτη ενέχει πολλές «τρύπες» στον φόρο αυτό, από τη μη δήλωση μισθών του προσωπικού ενός κατασκευαστή με επανακύκλωση του φαινομένου, το οποίο στην Ευρώπη είναι γνωστό ως «απάτη καρουζέλ». Αυτό εμφανίζεται όταν ένας απατεών αγοράζει εμπορεύματα από έναν προμηθευτή σε κάποια χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και εν συνεχεία εξαφανίζεται χωρίς να καταβάλει το μερίδιο του ΦΠΑ που του αναλογεί. Οι τρόποι που χρησιμοποιούν αυτοί «οι αγνοούμενοι έμποροι» καθίστανται όλο και περισσότερο «τέλειοι». Επί παραδείγματι, κάποιος μπορεί να εξαγάγει κινητά τηλέφωνα από μία χώρα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και να τα επαναεισαγάγει σε ένα άλλο κράτος-μέλος της Κοινότητας ακριβώς για να οδηγήσει σε σύγχυση τις αρμόδιες φορολογικές αρχές.
Τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης απογοητεύονται λόγω της υστέρησης προόδου στο θέμα της εξεύρεσης ενός ενοποιημένου συστήματος για την αντιμετώπιση της διασυνοριακής αυτής απάτης.
Σε ένα συνέδριο πρόσφατα, μέλη της Διεθνούς Ομοσπονδίας ΦΠΑ, ενός ομίλου εταιρειών που εκπροσωπεί επιχειρήσεις που υποχρεούνται στην καταβολή του φόρου, άκουσαν τις απόψεις και άλλων χωρών, όπως της Αυστρίας, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας, οι οποίες καταβάλλουν προσπάθειες με τον δικό της τρόπο η καθεμιά, για να σταματήσουν την «αιμορραγία» από τη μη καταβολή του ΦΠΑ. Κοινή θέση όλων αυτών είναι να προτείνουν διαφορετικούς τρόπους ώστε να περάσει όλη η νομική ευθύνη για την καταβολή του VAT από τον τελικό προμηθευτή στον τελικό καταναλωτή.