Ενα νόμισμα σε κίνδυνο; ΄Η απλώς μια οικονομία; ΄H ένα έθνος; ΄Η απλώς η παγκόσμια οικονομία; Ναι… όλα αυτά. Επειδή η Αμερική και ολόκληρος ο κόσμος κινδυνεύουν από την κατάρρευση του δολαρίου και το φρικτό έλλειμμα των ΗΠΑ!!! Αυτήν τη σοβαρή υπενθύμιση της απειλής, την οποία εξακολουθούμε να έχουμε μπροστά μας, την έκανε ένας από τους διασιμότερους κινδυνολόγους, ο Martin Wolf, κορυφαίος αρθρογράφος των Fiinancial Times. Και πήρε τη σκυτάλη o εκλεκτός του Μπους καθηγητής Οικονομίας στο Χάρβαρντ και πρόεδρος του Εθνικού Κέντρου Οικονομικών Ερευνών, Μάρτιν Φέλντσταϊν, δηλώνοντας ότι το δολάριο πρέπει να υποτιμηθεί σε ποσοστό από 30 έως 40%, ώστε να μειωθεί το εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ. H δήλωση αμέσως πήρε διαστάσεις πυροδοτώντας μαζική φυγή των κεφαλαίων από το δολάριο, κυρίως επειδή φημολογείται ότι ο Μάρτιν Φέλντσταϊν έχει επιλεγεί από τον Μπους να αναλάβει το αξίωμα του υπουργού Οικονομικών στον αναμενόμενο ανασχηματισμό αντικαθιστώντας τον Τζον Σνόου.
Τα σενάρια των νομισματικών πολέμων μεταξύ ΗΠΑ/Κίνας, που ενδεχομένως να πυροδοτήσουν ένα φαύλο κύκλο όχι μόνο άγριου αλλά και θηριώδους εμπορικού περιβάλλοντος, που έχει να συμβεί από το 1930(!), συζητιούνται ήδη στην Ουάσιγκτον. Επανακυκλοφορεί φρέσκια η διαβόητη Smoot-Hawley Tarrif Akt που επιβλήθηκε στις ΗΠΑ το 1930, παρέχοντας τον ύψιστο προστατευτισμό που επιζητούσαν οι αμερικανικές βιομηχανίες. H αντίδραση της Κίνας να υποκύψει στις παγίδες(!!) της Ουάσιγκτον αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε νομισματικό πόλεμο. Αμερικανός ανώτερος διπλωμάτης μού επιβεβαίωσε προχθές ότι το «ασθενές δολάριο» -που αποτελεί τμήμα της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ- παίρνει πλέον διαστάσεις πολέμου.
Η απόφαση του Μπους να αγνοήσει το ισχυρό λόμπι της αμερικανικής βιομηχανίας, που ζητάει «σκληρή γραμμή» κατά του Πεκίνου στο κρίσιμο θέμα της συναλλαγματικής πολιτικής, είναι ένας πρόσκαιρος ελιγμός. Το υπουργείο Οικονομικών στην εξαμηνιαία έκθεσή του προς το Κογκρέσο, που δόθηκε την Τετάρτη, απέφυγε να ονοματίσει το Πεκίνο ότι «χειραγωγεί» την ισοτιμία γουάν / δολαρίου. Αξίζει να επισημανθεί ότι το αμερικανικό Κογκρέσο στην πλειοψηφία του θεωρεί ότι η Κίνα πρέπει να σταματήσει να «χειραγωγεί» την ισοτιμία του νομίσματός της για εμπορικά οφέλη και να παραβιάζει την αμερικανική νομοθεσία. O Μπους κρατάει ένα όπλο και προτίθεται να το εκτοξεύσει το φθινόπωρο, δηλαδή λίγο πριν από τις κρίσιμες εκλογές για την ανανέωση του Κογκρέσου. Απλώς, μπορεί να επαναφέρει σε ισχύ την ειδική ρήτρα «Super 301» της αμερικανικής εμπορικής νομοθεσίας του 1974, που του παρέχει τη νομική δυνατότητα να επιβάλει εμπορικές κυρώσεις στην Κίνα. H ενεργοποίηση της ρήτρας «Super 301» επιτρέπει στην εκάστοτε αμερικανική κυβέρνηση να επιβάλει κατά βούληση δασμούς έως και 100% στις εισαγωγές ξένων προϊόντων. Τη ρήτρα «Super 301» την είχε χρησιμοποιήσει ο Κλίντον για να υποτάξει την Ιαπωνία και πέτυχε την οικονομική εξόντωσή της.
Ηδη έχει δρομολογηθεί η σημαντική απόφαση των δύο Αμερικανών γερουσιαστών να προσδιορίσουν για τις 29 Σεπτεμβρίου, ύστερα από πολλές αναβολές, την προώθηση προς ψηφοφορία του περιβόητου νομοσχεδίου με τους βαρείς δασμούς κατά των κινεζικών εισαγωγών στις ΗΠΑ, που έπεισε τις αγορές ότι πράγματι κάτι σοβαρό συμβαίνει. O δημοκρατικός γερουσιαστής της Νέας Υόρκης, Τσαρλς Σούμερ, και ο ρεπουμπλικανός γερουσιαστής της Νότιας Καρολίνας, Λίντσεϊ Γκράχαμ, έχουν καταθέσει εδώ και ένα χρόνο στη Γερουσία νομοσχέδιο με το οποίο επιβάλλονται δασμοί ύψους 27,5% εν είδει τιμωρίας σε όλα τα κινεζικά προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ αν η Κίνα δεν προχωρήσει σε περαιτέρω ενέργειες μιας «δεύτερης» ανατίμησης του γουάν, το οποίο όμως παίρνει συνεχείς αναβολές μετά από πιέσεις της κυβέρνησης Μπους προκειμένου να δοθεί χρόνος στο Πεκίνο να «συμμορφωθεί».
Αντίθετα, ο Χου Ζιντάο πιστεύει ότι στην εποχή του παγκόσμιου εμπορίου και των διεθνών χρηματιστικών συναλλαγών, η ισχύς αναβλύζει είτε από μια πετρελαιοπηγή ή από ένα βουνό δολαριακών διαθεσίμων. Είναι αλήθεια ότι η διογκούμενη με εφιαλτικά ταχείς ρυθμούς συσσώρευση δολαρίων από το Πεκίνο ενισχύει τη συνωμοσιολογία στην Ουάσιγκτον, ωστόσο ενέχει απειλή και για ολόκληρο τον κόσμο. H πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο διαθέτει πλέον και τα μεγαλύτερα συναλλαγματικά διαθέσιμα παγκοσμίως. Το σύνολο των εν λόγω διαθεσίμων της Λαϊκής Τράπεζας της Κίνας, ήτοι της Κεντρικής Τράπεζας της χώρας, αυξήθηκαν στα επίπεδα-ρεκόρ των 853,7 δισ. δολαρίων.
Ομως, η πολιτική αυτή του Πεκίνου είναι γεμάτη από οξυμένες αντιφάσεις. Το αντιφατικό σχήμα «άγριος» καπιταλισμός με κόκκινη σημαία, η συνύπαρξη ακραίου φιλελευθερισμού στην οικονομία με το αυταρχικό πολιτικό σύστημα, εξισορροπεί σε τεντωμένο σκοινί. Το Πεκίνο ίσως να έχει καταλήξει σε λάθος συμπεράσματα, αν πιστεύει ότι τα μεγάλα συναλλαγματικά διαθέσιμα θα αποτρέψουν μία ολεθρία κρίση στην οικονομία του. H υπερβολική συσσώρευση συναλλαγματικών διαθεσίμων δεν αποτελεί υγιές φαινόμενο. Εχει νόημα για οποιαδήποτε οικονομία να εναποθέτει τόσο πλούτο σε χαμηλής απόδοσης ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου; Αλλά και ο στόχος του Πεκίνου να δημιουργήσει ένα ικανό οπλοστάσιο για την περίπτωση που θα χρειασθεί να αντιμετωπίσει μία μελλοντική κρίση με τις ΗΠΑ, είναι δίκοπο μαχαίρι.
Φυσικά η προοπτική της αμοιβαίας οικονομικής κατάρρευσης καταπραΰνει την καχυποψία και τις εχθρικές διαθέσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Πεκίνου σήμερα. Οι ΗΠΑ έχουν καλούς λόγους να μην εκτοξεύσουν οικονομικούς «πυραύλους» και να μην ενισχύσουν τους κινεζικούς φόβους για περικύκλωση, όπως τείνουν να πράξουν ορισμένοι αμυντικοί σχεδιαστές του Πενταγώνου. Ο πιο προφανής, αλλά όχι και μοναδικός λόγος είναι η ζημιά που θα μπορούσε να προκαλέσει στο δολάριο και την αμερικανική οικονομία το Πεκίνο, αν αποφάσιζε ξαφνικά να ξεφορτωθεί τα τεράστια αποθέματα αμερικανικών κρατικών ομολόγων, στα οποία επενδύει τα αστρονομικά εμπορικά του πλεονάσματα.
Η κλιμακούμενη αντιπαράθεση της διεθνούς κοινότητας με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα ερεθίζει τις παγκόσμιες αγορές πετρελαίου και χρυσού. Η νέα μορφή ισχύος της Κίνας είναι πραγματική. Αλλά είναι πιο εύθραυστη από όσο θα ήθελε να δείξει ο Χου.