Εβδομάδα την εβδομάδα, καταρρίπτονται νέα ρεκόρ στις αγορές των εμπορευμάτων. Προσφάτως, η τιμή του χαλκού κατέρριψε το ρεκόρ των 8.000 δολαρίων ο τόνος και της πλατίνας τα 1.200 δολάρια η ουγγιά. Η τιμή του χρυσού υπερβαίνει τα 700 δολάρια η ουγγιά και είναι η υψηλότερη των τελευταίων σχεδόν 26 ετών. Στο μεταξύ, το ράλι τιμών συνεχίζεται στις εν λόγω αγορές, καλύπτοντας εμπορεύματα τόσο διαφορετικά όσο είναι ο άργυρος και η σόγια. Οι επενδυτές συνεχίζουν να διοχετεύουν τεράστια κεφάλαια στις αγορές των εμπορευμάτων, αλλά δεν τοποθετούνται όλοι με τον ίδιο… ευθύ τρόπο, ήτοι προσβλέποντας απλώς στην περαιτέρω άνοδο των τιμών.
Ο όγκος συναλλαγών στην προθεσμιακή αγορά εμπορευμάτων της Νέας Υόρκης (ΝΥΜΕΧ) έχει αυξηθεί κατά 50% τα τελευταία χρονια, ενώ εκείνος που αφορά το πετρέλαιο έχει σχεδόν διπλασιασθεί. Μεγάλο μέρος αυτής της αύξησης οφείλεται στην απίστευτη αύξηση του αριθμού των αμοιβαίων κεφαλαίων, τα οποία παρακολουθούν τις εξελίξεις των τιμών των εμπορευμάτων. Οπως εκτιμά ο Μάικλ Λιούις, στέλεχος της Deutsche bank, η αξία των εν λόγω κεφαλαίων έχει αυξηθεί από περίπου 20 δισεκατομμύρια δολάρια το 2002, στα 90 δισεκατομμύρια σήμερα.
Κατά κανόνα, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία επενδύουν βάσει των δεικτών των διαφόρων αγορών, εξασφαλίζουν μεγάλα κέρδη όταν επικρατούν ανοδικές τάσεις στις αγορές των εμπορευμάτων. Αυτό συμβαίνει διότι δεν κερδίζουν μόνον από την άνοδο των τιμών, αλλά και από τη διαφορά των τιμών των συμβολαίων που αφορούν την άμεση και τη μελλοντική παράδοση. Οι τιμές στην αγορά spot είναι συνήθως υψηλότερες από εκείνες που αφορούν την αγορά προθεσμιακών συμβολαίων, μελλοντικής παράδοσης. Το γεγονός συνδέεται με τις υπεραξίες που είναι διατεθειμένοι να καταβάλουν οι αγοραστές για να εξασφαλίσουν την κάλυψη των άμεσων αναγκών τους σε προμήθειες των διαφόρων προϊόντων. Ετσι, οι επενδυτές μπορούν να αγοράζουν συμβόλαια που προβλέπουν την παράδοση του προϊόντος ή του εμπορεύματος σε κάποιο μελλοντικό χρόνο -συνήθως ύστερα από αριθμό μηνών- διατηρώντας τα έως ότου λίγο πριν λήξουν, καθώς τότε αποκτούν μεγαλύτερη αξία.
Ωστόσο, τον τελευταίο χρόνο, η τιμή του πετρελαίου, το οποίο πρόκειται να παραδοθεί στο εγγύς μέλλον, κοστίζει περισσότερο από το άμεσα παραδοτέο, με αποτέλεσμα την εκμηδένιση του κέρδους, το οποίο αποκομιζόταν με τον τρόπο που ήδη περιγράψαμε. Ετσι, τα αμοιβαία κεφάλαια, τα οποία επενδύουν σε δείκτες της πετρελαϊκης αγοράς, χάνουν χρήματα κάθε φορά που ανταλλάσσουν τα συμβόλαιά τους που πρόκειται να λήξουν άμεσα με άλλα, μεγαλύτερης διάρκειας. Χάνουν επίσης χρήματα όταν ανταλλάσσουν τα συμβόλαιά τους για την αγορά χρυσού, ενώ υποχωρούν οι αποδόσεις των συμβολαίων άλλων μετάλλων. Οι επενδυτές αναζητούν πιο σύνθετες στρατηγικές για να εξασφαλίσουν εκ νέου κέρδη, όπως αυτά που αποκτούσαν μέχρι πρόσφατα.
Μια τακτική που μπορεί να αποδώσει είναι η επιλογή επενδύσεων στο ακόμη πιο μακρινό μέλλον ή σε πιο «εξωτικά» προϊόντα. Οπως αναφέρουν αναλυτές, τα συμβόλαια, τα οποία αφορούν την παράδοση πετρελαίου σε χρονικό ορίζοντα άνω του έτους, αντιστοιχούν πλέον σε άνω του 50% των συμβολαίων στην προθεσμιακή αγορά του πετρελαίου, από μόλις περίπου το 20% το 2002. Η αξία των συναλλαγών σε option αυξάνεται με υψηλότερους ρυθμούς εκείνης των προθεσμιακών συμβολαίων, ενώ μόνο στην αγορά ΝΥΜΕΧ εγκαινιάζονται οκτώ νέα συμβόλαια παραγώγων προϊόντων κάθε μήνα. Αυτού του είδους οι μυστηριώδεις συναλλαγές συνέτειναν στην επένδυση περισσοτέρων από 50 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω hedge funds την τελευταία τριετία. Οπως εξηγούν εμπειρογνώμονες, αυτού του είδους οι επενδύσεις -σε αντίθεση με τα αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν στις εξελίξεις των δεικτών- δεν «στοιχηματίζουν» κατά κανόνα στην αύξηση των τιμών, αλλά στον υψηλό βαθμό μεταβλητότητας των αγορών. Από αυτή την άποψη, η διοχέτευση νέων, μεγάλων κεφαλαίων στις αγορές των εμπορευμάτων ίσως να έχουν διογκώσει τις κινήσεις των τιμών τους. Ομως, όπως υποστηρίζουν αναλυτές, το πιθανότερο είναι ότι δεν τις έχουν καθορίσει…