Εκατομμύρια οπαδοί καθηλώθηκαν την περασμένη εβδομάδα μπροστά στις τηλεοπτικές οθόνες τους για να δουν την Αρσεναλ να νικά την Μπαρστελόνα στον τελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Ευσεβείς πόθοι, καθώς συνέβη ακριβώς το αντίθετο, όμως οι προσδοκίες τους ήταν ίδιες με εκείνων που παρακολούθησαν τον αγώνα Λίβερπουλ-Γουεστ Χαμ στον τελικό του αγγλικού Κυπέλλου, το Σάββατο. Και ακόμα περισσότεροι θα ακολουθήσουν για το Παγκόσμιο Κύπελλο, τον ερχόμενο μήνα. Το ποδόσφαιρο προσελκύει τεράστιο τηλεοπτικό κοινό και αποφέρει σημαντικά έσοδα στις ομάδες. Ωστόσο, τα κέρδη και η οικονομική σταθερότητα παραμένουν «είδος εν ανεπαρκεία».
Σε περασμένες εποχές, οι ομάδες στηρίζονταν οικονομικά στα εισιτήρια για τους αγώνες τους. Σήμερα, το κοινό που σπεύδει να τις παρακολουθήσει από κοντά συρρικνώνεται σε όλη την Ευρώπη και τα έσοδα προέρχονται από άλλες πηγές. Το μάρκετινγκ αποκτά όλο και μεγαλύτερη αξία. Η Ρεάλ Μαδρίτης αποκομίζει σχεδόν το ήμισυ των εσόδων της από την πώληση ειδών με τα χρώματά της. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ με τους εμπορικούς θριάμβους πρόσφατα εξασφάλισε συμφωνία χορηγίας που θα της αποφέρει το ρεκόρ των 57 εκατ. στερλινών (87 εκατ. δολαρίων) σε τέσσερα χρόνια. Στις 15 Μαΐου, η επίσης βρετανική Τότεναμ εξασφάλισε τετραετή χορηγία της φανέλας της για το ποσό των 34 εκατ. στερλινών.
Η πώληση των δικαιωμάτων τηλεοπτικής μετάδοσης των αγώνων αποφέρει εξίσου σημαντικά έσοδα. Τα δικαιώματα μετάδοσης του καλύτερου αγγλικού ποδοσφαίρου πωλήθηκαν πρόσφατα αντί 1,7 δισ. στερλινών για τρία χρόνια, ποσό το οποίο είναι δραστικά αυξημένο σε σχέση με τη συμφωνία που ίσχυε πριν. Η ιταλική Γιουβέντους διαπραγματεύθηκε η ίδια την πώληση δικαιωμάτων μετάδοσης αγώνων της, τα οποία της εξασφαλίζουν περισσότερα από το ήμισυ των ετήσιων εσόδων της. Αλλά και το διεθνές ποδόσφαιρο ευημερεί. Η UEFA παραδέχεται ότι τα έσοδα από το Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα του 2008 στην Ελβετία και την Αυστρία θα είναι δεκαπλάσια από εκείνα στο Πρωτάθλημα της Αγγλίας, το 1996.
Ωστόσο, εκτός από κάποιες μεγάλες ομάδες, τα κέρδη σπανίζουν και τα οικονομικά προβλήματα ανθούν. Η επικερδέστατη συμφωνία που εξασφάλισε η Γιουβέντους ίσως απειλείται, μετά το σκάνδαλο στημένων αγώνων που σαρώνει σήμερα το ιταλικό ποδόσφαιρο.
Το βασικό πρόβλημα είναι ότι το κόστος αυξάνεται με ρυθμούς εξίσου ταχείς με εκείνους των εσόδων. Το πρόβλημα -για όλους- είναι ότι η προσέλκυση κορυφαίων παικτών κοστίζει, είναι όμως απαραίτητη για να εξασφαλισθεί η συνεχής επιτυχία. Η αύξηση στα ποσά των μεταγραφών και των μισθών αποτελεί πρόβλημα ακόμα και για τις πλουσιότερες ομάδες. Η έλευση μεγιστάνων, όπως ο Ρώσος δισεκατομμυριούχος Ρομάν Αμπράμοβιτς, ο οποίος επένδυσε περισσότερα από 400 εκατ. στερλίνες από την τσέπη του στην Τσέλσι, στρεβλώνει τα οικονομικά του παιχνιδιού στο σύνολό του, ωθώντας προς τα πάνω την τιμή των παικτών.
Ελάχιστες άλλες βιομηχανίες θα επιβίωναν χωρίς αλλαγές αν ακόμα και οι σημαντικότεροι παίκτες τους δεν πάσχιζαν να φέρουν αξιοπρεπείς αποδόσεις. Ωστόσο, το ποδόσφαιρο δεν είναι σαν τις άλλες επιχειρήσεις. Εθνικοί και διεθνείς φορείς κατανέμουν μέρος των εσόδων που εισπράττονται σε κατώτερα κλιμάκια. Η επιβίωση των μικρότερων ομάδων είναι ουσιώδης για την επιβίωση του ποδοσφαίρου.
Το πρόβλημα των καλύτερων ποδοσφαιρικών ομάδων είναι άλλο. Οι κορυφαίοι παίκτες, βασικό περιουσιακό στοιχείο των ομάδων αυτών, συμμετέχουν παράλληλα και στις εθνικές ομάδες. Από τις 15 Μαΐου, στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο βρίσκεται υπόθεση που θα μπορούσε να αποδειχθεί καθοριστική για την αλλαγή ή τη διατήρηση αυτής της κατάστασης. Η μικρή βελγική ομάδα Σαρλερουά στρέφεται κατά της FIFA και των κανόνων που διέπουν τον «δανεισμό» παικτών σε εθνικές ομάδες. Η Σαρλερουά επιρρίπτει την ευθύνη για τις κακές επιδόσεις της στον Αμπντελμαχίντ Ουλμέρ, υπ’ αριθμόν 1 παίκτη της ομάδας. Ο Ουλμέρ τραυματίστηκε παίζοντας στην εθνική ομάδα.
Η G14, που εκπροσωπεί τις πανίσχυρες ποδοσφαιρικές ομάδες της Ευρώπης, στηρίζει τη μικρή βελγική ομάδα. Εχει προ πολλού ταχθεί υπέρ της παροχής αποζημιώσεων με τη μορφή ασφάλισης και πληρωμής των μισθών, όσο καιρό ένας παίκτης εκτελεί τα καθήκοντά του στην εθνική ομάδα της χώρας του. Ελπίζει ότι η δικαστική απόφαση θα είναι υπέρ μιας τέτοιας ρύθμισης. Αυτό θα μπορούσε να σημάνει πρόβλημα για κάποια φτωχότερα κράτη, τα οποία θα αδυνατούν τότε να δώσουν το «παρών» στις παγκόσμιες διοργανώσεις χωρίς οικονομική βοήθεια από διεθνείς ποδοσφαιρικούς οργανισμούς.
Οι κορυφαίες ομάδες, μέσω της G14, φιλοδοξούν να διαπραγματευθούν με τις αρμόδιες ποδοσφαιρικές αρχές για να αποκτήσουν μεγαλύτερο «λόγο» σε ό,τι αφορά τη διαχείριση του παιχνιδιού. Οι μεγάλες ευρωπαϊκές ομάδες αποσκοπούν στην κλιμάκωση του μεταξύ τους ανταγωνισμού, πιθανόν με τη δημιουργία μιας άκρως προσοδοφόρου ευρωπαϊκής υπερομάδας, εις βάρος των εγχώριων διοργανώσεων. Ωστόσο, οι περισσότεροι οπαδοί του ποδοσφαίρου θα επέκριναν την αύξηση της δύναμης των ήδη ισχυρών μεγάλων ομάδων, αν κάτι τέτοιο έβλαπτε τόσο το παιχνίδι διεθνώς, όσο και τις μικρότερες ομάδες.
Ερευνες για ατασθαλίες στη Γιουβέντους
Σε χαμηλά επίπεδα ρεκόρ υποχώρησε την Παρασκευή η τιμή της μετοχής της Γιουβέντους, μία ημέρα μετά τις έρευνες που πραγματοποιήθηκαν από τις ιταλικές αρχές δίωξης οικονομικού εγκλήματος στα γραφεία της ομάδας και στα σπίτια δύο από τους πιο γνωστούς παίκτες της. Τα μέλη της «φορολογικής αστυνομίας» έκαναν κατάσχεση σε πληθώρα εγγράφων, τα οποία βρέθηκαν στα γραφεία της Γιουβέντους. Οι αρχικές εκτιμήσεις αναφέρονται σε λογιστικές ατασθαλίες στην ομάδα, της οποίας τόσο ο διευθύνων σύμβουλος, Αντόνιο Τζιράουντο, όσο και ο γενικός διευθυντής, Λουτσιάνο Μόγκι, παραιτήθηκαν την εβδομάδα που πέρασε.
Ερευνες πραγματοποιήθηκαν επίσης την Πέμπτη στα γραφεία των λογιστών, που είχαν αναλάβει τις φορολογικές υποθέσεις του κ. Μόγκι και του γιου του, Αλεσάντρο καθώς και στα σπίτια δύο ποδοσφαιριστών, του Φάμπιο Καναβάρο και του Ζλάταν Ιμπραχίμοβιτς. Η απόκτηση του τελευταίου από τον Αγιαξ αποτελεί αντικείμενο δικαστικών ερευνών, που διεξάγονται τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ολλανδία. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, Αγιαξ και Γιουβέντους συμφώνησαν να αναφέρουν και να καταγράψουν στους ισολογισμούς τους, άλλο ποσό για τη μεταγραφή τού εν λόγω παίκτη από το πραγματικό. Οι έρευνες επικεντρώνονται επίσης στην πιθανότητα να προσπάθησε ή και να κατάφερε η διοίκηση της Γιουβέντους να επηρεάσει την επιλογή διατητών για τους αγώνες της.