Σε αναβάθμιση του ρόλου του ευρώ στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Κεντρικής Τράπεζας προχωρεί η Ρωσία. Ο αναπληρωτής πρόεδρος της Τράπεζας, Αλεξέι Ουλιουκάγιεφ, ανακοίνωσε χθες την αύξηση της αναλογίας του κοινού ευρωπαϊκού νομίσματος στα συναλλαγματικά διαθέσιμα της Τράπεζας, λίγο μετά τις δηλώσεις του υπουργού Οικονομικών, Αλεξέι Κουντρίν, ότι το ευρώ θα είναι ένα από τα νομίσματα που θα απαρτίζουν το ταμείο δημοσιονομικής σταθεροποίησης -το οποίο δημιουργήθηκε στις αρχές του 2004 για λόγους προστασίας σε περίπτωση κατάρρευσης των πετρελαϊκών τιμών- και μάλιστα επί ίσοις όροις με το δολάριο.
Αλλαγές
Σε μια κίνηση που εικάζεται πως ίσως εντάσσεται στο πλαίσιο προσδοκώμενων αλλαγών στη σύνθεση των συναλλαγματικών διαθεσίμων κυρίως της Κίνας, αλλά και άλλων ασιατικών οικονομιών και μεγάλων πετρελαιοεξαγωγών κρατών, η Ρωσία αποφασίζει την αναδιάρθρωση των διαθεσίμων της. Τα αποθέματά της σε χρυσό και συνάλλαγμα ανέρχονταν στο ρεκόρ των 236,7 δισ. δολαρίων, την εβδομάδα που έληξε στις 19 Μαΐου, αυξημένα κατά 36% από πέρυσι. Το ευρώ αναλογούσε μόλις στο 25-30% των διαθεσίμων. Η αύξησή τους είναι ραγδαία, δεδομένου ότι η Κεντρική Τράπεζα της υπ’ αριθμόν 2 πετρελαιοεξαγωγού χώρας του κόσμου αγοράζει δολάρια από εξαγωγές «μαύρου χρυσού» και τυπώνει ρούβλια για να ενισχύσει μια ανταγωνιστική ισοτιμία.
Οπως επιβεβαίωσε ο κ. Ουλιουκάγιεφ, το ύψος των συναλλαγματικών διαθεσίμων -μέρος του οποίου αποτελεί το ταμείο σταθεροποίησης- υπερεπαρκεί για να καλύψει τις αλλαγές στη νομισματική σύνθεση του ταμείου. Τα κεφάλαια του τελευταίου, που ανέρχονται σήμερα στα 71,5 δισ. δολάρια, είναι τα έσοδα που αποκομίζει η Ρωσία με τη φορολόγηση των πλεοναζόντων κερδών από εξαγωγές πετρελαίου, όταν η τιμή του αργού υπερβαίνει τα 27 δολάρια το βαρέλι. Υπενθυμίζεται ότι, το 2005, κεφάλαια του ταμείου χρησιμοποιήθηκαν για την πληρωμή εξωτερικών χρεών ύψους 18 δισ. δολαρίων, καθώς και για την κάλυψη ελλείμματος του συνταξιοδοτικού ταμείου. Ως σήμερα, στο ταμείο επενδύονται μόνο ρούβλια, τα οποία κρατούνται σε λογαριασμό του υπουργείου Οικονομικών στην Κεντρική Τράπεζα. Στο εξής, σύμφωνα με τον κ. Κουντρίν, το ταμείο θα απαρτίζεται κατά 45% από ευρώ, κατά αντίστοιχο ποσοστό από δολάρια και κατά ένα μικρό μέρος -10%- από στερλίνες.
Η στρατηγική της αλλαγής σύνθεσης του ταμείου αποφασίσθηκε τον Απρίλιο, έπειτα από διετή έριδα μεταξύ Κεντρικής Τράπεζας και υπουργείου Οικονομικών. Βάσει της απόφασης, το υπουργείο όφειλε εντός μηνός να αποφανθεί για τη νομισματική σύνθεση του ταμείου και στη συνέχεια να υπογράψει σχετική συμφωνία με την Τράπεζα ώς τα τέλη Ιουνίου. Μετά την υπογραφή, η Τράπεζα θα ανταλλάξει μέρος των συναλλαγματικών διαθεσίμων της με ρούβλια του ταμείου σταθεροποίησης και θα τοποθετήσει το νόμισμα σε έντοκο λογαριασμό. Η Τράπεζα μπορεί τότε να επενδύσει τα χρήματα σε ομόλογα επενδυτικής κατηγορίας που εκδίδουν χώρες της Ευρωζώνης, οι ΗΠΑ και η Βρετανία.
Εν όψει των κοινοβουλευτικών εκλογών του 2007, πολιτικοί κύκλοι έχουν καλέσει την κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει μέρος των πετρελαϊκών εσόδων για την κάλυψη κοινωνικών αναγκών και τη χρηματοδότηση έργων υποδομής. Ο κ. Κουντρίν ανθίστατο στις εκκλήσεις. Ωστόσο, ο αντιπρόεδρος της ρωσικής κυβέρνησης, Αλεξάντερ Ζούκοφ, δήλωσε χθες σε ρωσικά ειδησεογραφικά πρακτορεία ότι μπορεί, μεν, ο εγκριθείς επενδυτικός μηχανισμός να λειτουργήσει ως έχει μέχρι τα τέλη του τρέχοντος έτους, όμως από το 2007 η Ρωσία μπορεί να αρχίσει να επενδύει κεφάλαια του ταμείου σε πιο ριψοκίνδυνο ενεργητικό, όπως διεθνείς μετοχές υψηλής κεφαλαιοποίησης.
Η εξέλιξη προοιωνίζεται αλλαγές για τις διεθνείς αγορές συναλλάγματος και ομολόγων. Οι Κεντρικές Τράπεζες όλου του κόσμου με συναλλαγματικά διαθέσιμα που υπερβαίνουν τα 4 τρισ. δολάρια, έχουν κινητοποιηθεί στη διαχείριση κεφαλαίων και διαδραματίζουν όλο και πιο ισχυρό ρόλο, όχι μόνο στην αγορά συναλλάγματος του 1,9 τρισ. δολαρίων ημερησίως, αλλά και στις αγορές ομολόγων. Η Κεντρική Τράπεζα, που είναι διά νόμου ανεξάρτητη από την κυβέρνηση, θα αναλάβει την ευθύνη της καθημερινής διαχείρισης του ταμείου από το υπουργείο Οικονομικών, καθώς και το δικαίωμα λήψης επενδυτικών αποφάσεων. Η λύση κρίνεται αναγκαία ώστε να αποφευχθούν νομικά προβλήματα εις βάρος της Ρωσίας, όπως η αγωγή με την οποία απειλεί ο αλλοτινός πετρελαϊκός κολοσσός YUKOS.