H Ευρώπη, όπου οι εργαζόμενοι διακατέχονται από θυμό λόγω της «παγκοσμιοποίησης», σε σημείο που πυροδοτεί διαμαρτυρίες στους δρόμους, ξεπερνά τις ΗΠΑ και την Ιαπωνία, ως προς τα οφέλη από την «έκρηξη» του παγκοσμίου εμπορίου και των επενδύσεων.
Η ευρωπαϊκή ήπειρος διεκδικεί μεγαλύτερο μερίδιο από τις ΗΠΑ στις αυξημένες εμπορικές συναλλαγές με τις ταχέως αναδυόμενες αγορές, όπως η Βραζιλία, η Ρωσία, η Ινδία και η Κίνα, σύμφωνα με δηλώσεις οικονομολόγων του ομίλου Goldman Sachs. Επιχειρήσεις όπως η γαλλική εταιρεία λιανικών πωλήσεων Carrefour και η γερμανική SAP AG κερδίζουν πελάτες στις αναδυόμενες αγορές εις βάρος ανταγωνιστών τους σε άλλες γεωγραφικές περιοχές.
«Προκαλεί έκπληξη στους ανθρώπους που το ακούν αλλά στην πραγματικότητα η Ευρώπη έχει αρκετά οφέλη από την παγκοσμιοποίηση και το γενικότερο εμπόριο», όπως λέει ο Ερικ Νίλσεν, οικονομολόγος της Goldman Sachs, στο Λονδίνο. Συνεχίζοντας δε προσθέτει ότι «στο μέλλον τα οφέλη της θα είναι ακόμη μεγαλύτερα».
Σε καλύτερη θέση
Οι επενδυτές το έχουν ήδη αντιληφθεί καθώς και οι διευθυντές των διεθνών επενδυτικών ταμείων, οι οποίοι χαρακτηρίζουν την Ευρωζώνη ως την περιοχή της προτιμήσεώς τους από χρηματιστηριακής απόψεως. Εκφράζουν δε την εκτίμηση αυτή για έκτο κατά σειρά μήνα, ενώ προβλέπουν περισσότερα οφέλη τον ερχόμενο χρόνο, σύμφωνα με πόρισμα της Merrill Lynch & Co. το οποίο δημοσίευσε τον περασμένο μήνα.
Ωστόσο, για τους Ευρωπαίους εργαζομένους η παγκοσμιοποίηση είναι κάτι το σκληρό, καθώς η Ευρώπη είναι γνωστή στην ιστορία για τον κρατισμό της, για την εξασφαλισμένη απασχόληση και τις ισχυρές εργατικές της ενώσεις. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν καλύτερη δυνατότητα ώστε να εκμεταλλευθούν τις ευκαιρίες στις αναδυόμενες αγορές, εν μέρει διότι έχουν περικόψει θέσεις απασχόλησης στα κράτη τους ή διότι έχουν μετατοπίσει εργοστάσια σε αγορές στο εξωτερικό με χαμηλά αμειβόμενο εργατικό δυναμικό, ώστε να γίνουν περισσότερο ανταγωνιστικές. Προς το παρόν, η Ευρώπη επωφελείται από τα προνόμιά της έναντι τομέων άλλων κρατών, όπως είναι η φαρμακοβιομηχανία και η μηχανολογία, προσθέτει ο κ. Νίλσεν, ο οποίος εργάσθηκε στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο ως οικονομολόγος. Αυτά τα προνόμια σε συνδυασμό με τις ιστορικά εμπορικές σχέσεις της Ευρώπης με την Ασία, οδήγησαν στη σύναψη συμβολαίων, όπως αυτό της γερμανικής Siemens AG και της ThyssenKrupp AG για την παροχή τεχνολογικής βοήθειας για την κατασκευή του μαγνητικού σιδηροδρομικού δικτύου της Σαγκάης.
Νokia, SAP, Carrefour
Ακόμη ένα παράδειγμα: η φινλανδική Νokia, η μεγαλύτερη επιχείρηση κατασκευής κινητών τηλεφώνων στον κόσμο, ελέγχει το 70% και πλέον της ινδικής αγοράς του κλάδου.
Επίσης, η SAP που έχει την έδρα της στο Walldorf στη Γερμανία -η μεγαλύτερη εταιρεία παραγωγής λογισμικού για επιχειρήσεις- ξεπερνά την αμερικανική ανταγωνίστριά της Oracle Corp. στην Ασία.
Αλλά και η Carrefour, η μεγαλύτερη επιχείρηση λιανικού εμπορίου που έχει την έδρα της στο Παρίσι, διαθέτει 85 καταστήματα στην Κίνα, ενώ η αμερικανική ανταγωνίστρια της Wal-Mart Stores διαθέτει μόνο 66 καταστήματα. Ρώσοι κροίσοι αγοράζουν κατά κόρον τα προϊόντα του ομίλου Gucci Groep NV που εδρεύει στο Αμστερνταμ και της Mariella Burani Fashion Group που έχει την έδρα της στο Καβριάγκο της Ιταλίας.
«Η Ε.Ε. αντιμετωπίζει τις προκλήσεις καλύτερα από τις ΗΠΑ ή την Ιαπωνία, όπως δηλώνει ο κ. Τσάνεϊ, στέλεχος της Μorgan Stanley και πρώην οικονομολόγος στο υπουργείο Οικονομικών της Γαλλίας». Προσθέτει δε ότι δεν υπάρχουν σαφείς αποδείξεις για το ότι η Ευρώπη έχει υποφέρει από την «παγκοσμιοποίηση».
Οι 15 χώρες, οι οποίες είναι μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης από τα μέσα της δεκαετίας του 1990, έχουν κατορθώσει να διατηρήσουν το μερίδιό τους στις διεθνείς εξαγωγές εμπορευμάτων περίπου στο 15,5%, ενώ το μερίδιο των ΗΠΑ έχει μειωθεί στο 12% το χρονικό διάστημα μεταξύ του 1998 και του 2003 από το 13%. Της Ιαπωνίας έχει μειωθεί στο 7% από 9%, σύμφωνα με έρευνα δύο οικονομολόγων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τον μήνα αυτό. Σύμφωνα με την έρευνα το μερίδιο της Ευρώπης στις εξαγωγές υπηρεσιών είναι 35%, ενώ των ΗΠΑ είναι 25%.
Η… μεγάλη απειλή, δημιούργημα των πολιτικών
«Ενώ η Ευρώπη αποκομίζει οφέλη από την παγκοσμιοποίηση, οι Ευρωπαίοι εργαζόμενοι «την θεωρούν κίνδυνο για τη διασφάλιση των θέσεων εργασίας τους και του χρόνου της αναψυχής τους, που απολαμβάνουν επί σειράν δεκαετιών», λέει ο Μάρτιν Μπέιλι, οικονομικός σύμβουλος της MCKinsey &Co, στην Ουάσιγκτον.
«Ορισμένοι πολιτικοί στην Ευρώπη, έχουν χρησιμοποιήσει την απειλή της παγκοσμιοποίησης ως μέσον για να πουν ότι θα πρέπει να προστατεύσουν τους εαυτούς τους, με αποτέλεσμα η τακτική αυτή να έχει γίνει μέρος της πολιτικής ατζέντας», δηλώνει ο κ. Μπέιλι, ο οποίος διετέλεσε πρόεδρος του Συμβουλίου Οικονομικών Συμβούλων του Λευκού Οίκου επί προεδρίας Μπιλ Κλίντον.
Μια δημοσκόπηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με δείγμα 24.750 άτομα απέδειξε ότι το 47% θεωρεί την παγκοσμιοποίηση απειλή. Μόλις το 37% βλέπει την παγκοσμιοποίηση «ως μια καλή ευκαιρία» σε σύγκριση με το 56% προ τριετίας. Το ποσοστό των αντιτιθεμένων είναι τόσο υψηλό και φθάνει στο 72%, στη Γαλλία, όπου η δυσαρέσκεια έπαιξε κάποιο ρόλο στην απόρριψη της ευρωπαϊκής συνταγματικής συνθήκης και στην ήττα ή στην «ανακαίνιση» διαφόρων εργατικών νόμων. Η Γαλλία θα εκλέξει νέο πρόεδρο τον ερχόμενο χρόνο και το θέμα της παγκοσμιοποίησης θα είναι από τα πιο «καυτά» της προεκλογικής περιόδου.