Φλώριδα, ο παράδεισος των συνταξιούχων στις Ηνωμένες Πολιτείες…
Ελλάδα, ένας αντίστοιχος παράδεισος -και όχι μόνον των συνταξιούχων- στην Ευρώπη… Σύμφωνα με στοιχεία ερευνών, την επόμενη 5ετία 5.000.000 Βορειοευρωπαίοι θα αναζητήσουν παραθεριστικές ή και μόνιμες κατοικίες στη νότιο Ευρώπη. Συνταξιούχοι ορισμένοι, θα εγκατασταθούν μονίμως σε αυτές, ενώ άλλοι θα αποκτήσουν μια βάση, την οποία θα επισκέπτονται τακτικά. Αποσπασματικά, η Ελλάδα έχει ήδη σχετική εμπειρία. Πολλοί ξένοι, πέραν των οικονομικών μεταναστών, έχουν εγκατασταθεί στη χώρα τα τελευταία χρόνια, δίνοντας -παρά το γεγονός ότι διανύουν την τρίτη ηλικία τους- ζωή σε ορισμένες περιοχές της περιφέρειας.
Τα επόμενα χρόνια οι μεμονωμένες αυτές περιπτώσεις αναμένονται να εξελιχθούν σε ένα κύμα. Το κύμα αυτό μπορεί να είναι αναζωογονητικό για το σύνολο της ελληνικής οικονομίας, αφού η αύξηση του πληθυσμού σημαίνει ζήτηση όχι μόνον για κατοικίες αλλά και για κάθε είδους αγαθά και υπηρεσίες… Πόσω μάλλον, που ο πληθυσμός αυτός, του οποίου η αριθμητική διαμόρφωση θα εξαρτηθεί από σειρά παραγόντων που υπάρχει ευχέρεια να διαμορφωθούν, θα μεταφέρει κεφάλαια στη χώρα, δαπανώντας εδώ ένα μεγάλο μέρος του εισοδήματός τους από το εξωτερικό.
Σε μαζικό επίπεδο, η αγορά αυτή παραμένει παρθένος. Τα δεδομένα της Ελλάδας, όπως η γεωγραφική θέση, το κλίμα, η πολιτική σταθερότητα, το γεγονός ότι είναι μέλος της Ευρωζώνης, οι νέες υποδομές της κ.ο.κ. είναι σίγουρο ότι θα προκαλέσουν το ενδιαφέρον επενδυτικών κεφαλαίων για την ανάπτυξη συγκροτημάτων κατοικιών. Σε αυτά θα δημιουργηθούν μικρές «αποικίες» ξένων, αλλά κατ’ ουσίαν «συμπολιτών» μας από άλλες χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης, οι οποίοι θα επιλέξουν με τη σειρά τους να επενδύσουν σε ένα ακίνητο. Μαζί, θα επενδύουν και στην Ελλάδα ή σε οποιαδήποτε άλλη χώρα της νοτίου Μεσογείου αποφασίσουν.
Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αποτελούν παρελθόν οι εποχές που οι ξένοι πολίτες αντιμετώπιζαν μεγάλες δυσκολίες για να αποκτήσουν ένα ακίνητο σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Αντιθέτως, χώρες στόχοι για την αγορά μόνιμης ή και παραθεριστικής κατοικίας από ξένους, ανταγωνίζονται σήμερα μεταξύ τους για να προσελκύσουν όσο το δυνατόν περισσότερους. Η μέχρι στιγμής εμπειρία, με τη μαζική αλλά όχι πάντα ποιοτική δόμηση, όπως συνέβη σε ορισμένες περιοχές της Ισπανίας, δείχνει ότι σε πολλές περιπτώσεις ζητούμενο υπήρξε η ποσότητα και όχι η ποσότητα μαζί με την ποιότητα. Μακροπρόθεσμα, μια τέτοια προσέγγιση αποδεικνύεται ανώφελη… Δεν μπορεί μια περιοχή να γίνει έτσι… Φλώριδα, ενώ συν τω χρόνω η αξία της εξανεμίζεται, με το όνειρο του ευ ζην να μετατρέπεται σε εφιάλτη-παγίδευση.
Αυτά όμως, εν τέλει, δεν αποτελούν παρά κοινή λογική… Οπως, αποτέλεσμα αναμενόμενο ήταν και η εμπειρία στην αντίστοιχη αγορά του Κουσάντασι, στην Τουρκία. Οπως μεταδίδουν τα διεθνή πρακτορεία, το 2003 η αγορά ακινήτων στα τουρκικά παράλια γνώρισε μεγάλη άνθηση. Τη χρονιά εκείνη και μόνον στο Κουσάντασι πουλήθηκαν σε ξένους περισσότερες από 3.500 κατοικίες… Το ενδιαφέρον αυτό οδήγησε στη ραγδαία ανάπτυξη της περιοχής, σε πολλές περιπτώσεις με άναρχη δόμηση ή με φθηνές κατασκευές που αναμένοντο να πουληθούν εύκολα σε Βορειοευρωπαίους, διψασμένους για ήλιο και θάλασσα. Και όμως, σήμερα η αγορά κατοικίας στο Κουσάντασι έχει καταρρεύσει. Οπως αναφέρουν ντόπιοι μεσίτες, ο αριθμός των διαθέσιμων προς πώληση παραθεριστικών κατοικιών υπερβαίνει τις 50.000. Ομως το αγοραστικό ενδιαφέρον είναι μηδενικό. Το γεγονός συνδέεται στενά όχι μόνον με τους παράγοντες που προαναφέρουμε, αλλά και με το γεγονός ότι ντόπιοι κατασκευαστές έσπευσαν να αυξήσουν τις τιμές, προσδοκώντας την αύξηση της ζήτησης. Αλλά οι προσδοκίες, όταν δεν τηρούνται οι κανόνες του παιχνιδιού, συνήθως διαψεύδονται.