Θετικό ρόλο στις προσπάθειες της Ευρώπης να διαρρήξει τον ρωσικό έλεγχο επί των εξαγωγών καυσίμων από πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, της πλούσιας σε ενεργειακούς πόρους Κασπίας, παίζουν οι ΗΠΑ, τόνισε χθες ο υφυπουργός Εξωτερικών της χώρας, Μάθιου Μπρίζα. Σε συνέντευξη που παραχώρησε από το Μπακού του Αζερμπαϊτζάν, ο Αμερικανός αξιωματούχος επεσήμανε ότι ο νέος αγωγός φυσικού αερίου που θα διέρχεται τον Καύκασο και θα καταλήγει στην Τουρκία αποτελεί μέρος του υποστηριζόμενου από την Ουάσιγκτον «νότιου ενεργειακού διαδρόμου», ο οποίος θα παράσχει στους Ευρωπαίους φθηνότερη ενέργεια. Σύμφωνα με τον κ. Μπρίζα, «η Gazprom είναι διά νόμου μονοπώλιο και οι ΗΠΑ δεν συμπαθούν τα μονοπώλια. Είναι χαρακτηριστικό ότι η πρώτη μεγάλη αντιμονοπωλιακή υπόθεσή μας στα χρονικά ήταν η διάλυση της Standard Οil».
Οι ΗΠΑ αναβιώνουν έργο κατασκευής υποθαλάσσιου αγωγού που θα συνδέει το Τουρκμενιστάν, δεύτερη μεγαλύτερη παραγωγό φυσικού αερίου μεταξύ των χωρών της πρώην ΕΣΣΔ, με νέο αγωγό που θα συνδέει το Αζερμπαϊτζάν και την Τουρκία. Σύμφωνα με τον κ. Μπρίζα, παρότι οι Αμερικανοί «προφανώς δεν θα καταναλώσουν ποτέ ούτε σταγόνα φυσικού αερίου από την Κασπία», η χώρα έχει στρατηγικό συμφέρον να δημιουργήσει νέους δρόμους για την εξαγωγή του, προς όφελος φιλικά προσκείμενων χωρών που ανήκουν είτε στις παραγωγούς είτε στις καταναλώτριες της ενεργειακής αλυσίδας. Οπως επεσήμανε ο αξιωματούχος, «θεωρούμε πως η ευρωπαϊκή αγορά φυσικού αερίου δεν λειτουργεί αποτελεσματικά, καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου ανέρχονται στα 100 δολάρια ανά 1.000 κυβικά μέτρα στην Κεντρική Ασία για να προσεγγίσουν τα 300 δολάρια στην Ευρώπη».
Διαψεύδοντας ως «απόλυτη παραπληροφόρηση» τα δημοσιεύματα των ρωσικών ΜΜΕ, βάσει των οποίων ο αγωγός της Κασπίας θα κοστίσει 10 δισ. δολάρια, ο κ. Μπρίζα επανέλαβε ότι ένας αγωγός από τα δυτικά παράλια του Τουρκμενιστάν ώς τα ανατολικά του Αζερμπαϊτζάν δεν θα υπερβεί το 1 δισ. δολάρια. Αν τελικώς κατασκευαστεί, ο αγωγός αυτός θα τροφοδοτεί τον αγωγό Μπακού-Τιφλίδας-Ερζερούμ (SCP), που συνδέει το Αζερμπαϊτζάν με την Τουρκία μέσω Γεωργίας και τον οποίο εκμεταλλεύονται η βρετανική ΒΡ και η νορβηγική Statoil. Σε αρχικό στάδιο, σύμφωνα με τον Αμερικανό υφυπουργό, 11,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως θα μπορούν να μεταφέρονται μέσω αγωγού από την Τουρκία στην Ιταλία μέσω Ελλάδας, ενώ αργότερα ο «νότιος διάδρομος» θα μπορεί να προμηθεύει ώς και με 35 δισ. κυβικά μέτρα ετησίως τον αγωγό Ναμπούκο, τον οποίο φιλοδοξεί να κατασκευάσει η Ευρωπαϊκή Ενωση από την Τουρκία ώς την Αυστρία, ακριβώς για να περιορίσει την εξάρτησή της από τη Ρωσία.
Σύμφωνα με τον κ. Μπρίζα, οι πηγές που θα τροφοδοτούν τον Ναμπούκο, έργο υπό την αυστριακή OMV, θα πρέπει να είναι το Αζερμπαϊτζάν, το Καζαχστάν, το Τουρκμενιστάν και σε βάθος χρόνου το Ιράκ. Αλλες πιθανές πηγές, όπως η Ρωσία ή το Ιράν, είναι οικονομικά ασύμφορες. Οπως χαρακτηριστικά τόνισε ο αξιωματούχος, η Gazprom εξετάζει επέκταση του αγωγού Blue Stream κάτω από τη Μαύρη Θάλασσα στην Τουρκία για την αύξηση των πωλήσεων στην Ευρώπη. Ομως, «είναι κατά 20% φθηνότερη η μεταφορά αερίου από το Αζερμπαϊτζάν στον Ναμπούκο απ’ όσο μέσω Blue Stream».