Αναζητώντας τα ίχνη των 542 δισ. πετροδολαρίων

Αναζητώντας τα ίχνη των 542 δισ. πετροδολαρίων

2' 57" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Δεν υπάρχει έγκλημα, όμως «το μυστήριο των δισεκατομμυρίων πετροδολαρίων» είναι σίγουρα αντάξιο ενός Αρθουρ Κόναν Ντόιλ. Χάρις στις υψηλές τιμές του πετρελαίου, τα ταμεία των χωρών του Περσικού είναι σήμερα ξέχειλα. Από το 2002 ώς το 2006, οι έξι χώρες του Συμβουλίου Συνεργασίας του Κόλπου (Μπαχρέιν, Κουβέιτ, Ομάν, Κατάρ, Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα) κέρδισαν περί το 1,5 τρισ. δολ. από εξαγωγές «μαύρου χρυσού», ήτοι διπλάσια απ’ όσα απεκόμισαν την προηγούμενη πενταετία. Περίπου το 1 τρισ. των χρημάτων αυτών δαπανήθηκε σε εισαγωγές. Τα υπόλοιπα -ένα σωρευτικό πλεόνασμα ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών της τάξης των 542 δισ. δολαρίων- διοχετεύθηκε στο εξωτερικό. Ομως, πού;

Η απάντηση είναι ζήτημα ακόρεστης περιέργειας, ιδίως μεταξύ κεφαλαίων αντιστάθμισης κινδύνου (hedge funds) που επενδύουν στις διεθνείς τιμές ενεργητικού. Από κοινού με την Κίνα, τα κράτη του Κόλπου ανήκουν στον αντίποδα των σπάταλων ΗΠΑ με το μηδενικό ιστορικό αποταμίευσης. Τυχόν μεταβολή στις διαθέσεις τους σε ό,τι αφορά τοποθετήσεις σε δολάρια θα μπορούσε να προκαλέσει βουτιά στην τιμή του αμερικανικού νομίσματος και να ωθήσει ανοδικά τα αμερικανικά επιτόκια. Οι μάνατζερ των hedge funds προσπαθούν να εντοπίσουν την πορεία των πετροδολαρίων, πιστεύοντας ότι πιθανόν να είναι πιο ασταθή απ’ όσο άλλες πηγές ρευστότητας διεθνώς, όπως τα ασιατικά αποθέματα, και λιγότερο πιθανό να παραμείνουν με αδράνεια τοποθετημένα σε ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Μπορεί, επίσης, να είναι υπερφορτωμένα με δανειακή μόχλευση μέσω επενδύσεων που έγιναν σε hedge funds και σε εταιρείες επένδυσης ιδιωτικών κεφαλαίων.

Το παιχνίδι των ερωτήσεων είναι πολύ ενδιαφέρον. Οι ίδιες οι χώρες του Κόλπου δεν δίνουν ουσιαστικά καμιά απάντηση, κάτι που σημαίνει ότι η όποια εκτίμηση θα πρέπει να βασιστεί σε ποικίλες ξένες πηγές. Στο πρόσφατο ετήσιο συνέδριό του στην Αθήνα, το Διεθνές Ινστιτούτο Χρηματοοικονομικής (IIF), ομπρέλα διεθνών χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων, δοκίμασε να επιδοθεί σε μια τέτοια δραστηριότητα. Οι αναλυτές του ξεκίνησαν με δημοσιευμένα στατιστικά στοιχεία, όπως εκείνα που ανακοίνωσε υπηρεσία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών (η οποία παρέχει πληροφορίες για ξένες συμμετοχές επί αμερικανικών αξιογράφων), η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (που καταγράφει στοιχεία για τραπεζικές καταθέσεις ξένων) και η βάση δεδομένων του Bloomberg για τις παγκόσμιες συγχωνεύσεις και εξαγορές.

Οι πηγές αυτές δείχνουν κεφαλαιακές ροές περίπου 260 δισ. δολαρίων από χώρες του Κόλπου την τελευταία πενταετία, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 48% του σωρευτικού πλεονάσματος των χωρών αυτών. Η ημιτελής αυτή εικόνα αναδεικνύει ποικίλες τάσεις. Οι επενδυτές του Κόλπου αρέσκονται πλέον λιγότερο στις τραπεζικές καταθέσεις. Αγοράζουν συλλήβδην μετοχές και ομόλογα του αμερικανικού Δημοσίου. Και όλο και περισσότερο αγοράζουν άμεσα ξένες εταιρείες, ιδίως ευρωπαϊκές.

Για να ανακαλύψει πού βρίσκονται τα υπόλοιπα 280 δισ. δολάρια, το IIF καταφεύγει σε εικασίες. Πιστεύει ότι μεγάλη μερίδα πρόκειται πιθανόν να επενδυθεί στις ΗΠΑ. Τα στοιχεία του αμερικανικού υπουργείου Οικονομικών δεν περιλαμβάνουν ομόλογα ή μετοχές αγορασμένα μέσω ξένου διαμεσολαβητή, όπως μια επενδυτική τράπεζα με έδρα το Λονδίνο. Επομένως, υποτιμούν τις συμμετοχές των χωρών του Κόλπου, ίσως ως και κατά 100 δισ. δολάρια την τελευταία πενταετία.

Μέρος του πλεονάσματος παραμένει κοντά στην πατρίδα του, στην ταχέως αναπτυσσόμενη αγορά σουκούκ, εργαλείων που μοιάζουν με ομόλογα και επιτρέπονται από τον ισλαμικό νόμο, ο οποίος απαγορεύει την πληρωμή τόκου. Τέτοιου είδους ομόλογα αξίας περίπου 21 δισ. δολαρίων εκδόθηκαν το 2006, αυξημένα κατά 46% από το 2005.

Το IIF εκτιμά ότι περίπου 100 δισ. δολάρια, ήτοι το 20% του πενταετούς πλεονάσματος, διοχετεύθηκε στην Ευρώπη για την αγορά ομολόγων και μετοχών, αλλά και εταιρειών και ακίνητης περιουσίας. Αλλα 60 δισ. δολάρια μπορεί να κατευθύνθηκαν προς την Ασία, όπου οι Αραβες πετρελαιοεξαγωγείς επενδύουν σε έργα υποδομής, αλλά και στην αγορά ακίνητης περιουσίας και επιχειρήσεων. Τα hedge funds μπορεί να ζητούν εναγωνίως μεγαλύτερη διαφάνεια, αλλά τέτοιου είδους συμπεράσματα θα εντυπωσίαζαν σίγουρα τον δόκτορα Γουότσον.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή