Η εκτόξευση των αποδόσεων των αμερικανικών ομολόγων στα υψηλότερα επίπεδα της τελευταίας πενταετίας την τελευταία εβδομάδα μαρτυρούν τους φόβους των επενδυτών για μια επιδείνωση των πληθωριστικών πιέσεων, οδηγώντας σε υψηλότερα επιτόκια και κατ’ επέκταση χαμηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης. Για πρώτη φόρα μέσα στο τρέχον έτος, οι αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων ξεπέρασαν την περασμένη Τετάρτη το επιτόκιο της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας που κυμαίνεται στο 5,25% και έφθασαν στο 5,32%. Την Πέμπτη έφθαναν το 5,22%, όταν ανακοινώθηκε ότι οι τιμές παραγωγού αυξήθηκαν τον Μάιο κατά 0,9%, υπερβαίνοντας τις εκτιμήσεις των αναλυτών.
Τις υποψίες των επενδυτών φαίνεται πως ενίσχυσε ο πρώην πρόεδρος της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, Αλαν Γκρίνσπαν, υπογραμμίζοντας σε ομιλία που έδωσε στη Νέα Υόρκη πως θα υπάρξουν ακόμα μεγαλύτερες αποδόσεις στην αγορά ομολόγων, ειδικότερα στην αναδυόμενη αγορά χρέους. Με αυτήν την άποψη συγκλίνουν προβλέψεις για μια επιμήκυνση της περιόδου των ανοδικών επιτοκίων σε παγκόσμιο επίπεδο. Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ήδη αύξησε στο 4% το επιτόκιο της Ευρωζώνης και επιφυλάσσεται για την επανάληψη αυτής της κίνησης μέχρι το πέρας του έτους. Συζητήσεις γίνονται, επίσης, για μια αύξηση του κόστους δανεισμού στην Κίνα και την Ιαπωνία για το άμεσο μέλλον.
Παράλληλα, ανακοινώθηκαν στοιχεία που σηματοδοτούν τη βελτίωση της αμερικανικής οικονομίας. Οι λιανικές πωλήσεις αυξήθηκαν τον Μάιο κατά 1,4%, φθάνοντας στο υψηλότερο επίπεδο που έχει καταγραφεί από τις αρχές του έτους. Υπάρχουν και άλλα σημάδια που δείχνουν πως τα δεδομένα της μεγαλύτερης οικονομίας του κόσμου θα βελτιωθούν περαιτέρω, ανοίγοντας το δρόμο για μια αύξηση του κόστους δανεισμού προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα των τιμών. Υπενθυμίζουμε ότι αν και ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης επιβραδύνθηκε το πρώτο τρίμηνο στο 0,6%, το δεύτερο εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 2,5% και άνω. Τι πρέπει να αναμένεται στο μέτωπο του πληθωρισμού;
Ομως, όπως επισημαίνει μερίδα αναλυτών, στη συγκεκριμένη περίπτωση των ενισχύμενων ομολογιακών αποδόσεων υπάρχει «περισσότερο καπνός παρά φωτιά», κατά τη μεταφορά του Μπέρτον Φρίεσον του ειδησεογραφικού πρακτορείου Reuters. Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας, οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν τον Απρίλιο σε μικρότερο βαθμό συγκριτικά με τις εκτιμήσεις. Ο σχετικός δείκτης αναρριχήθηκε κατά 2,3%, ετησίως, αντικατοπτρίζοντας τη μικρότερη αύξηση μέσα σε ένα χρόνο. Το ποσοστό αυτό, πράγματι, υπερβαίνει τα όρια της Fed που κινούνται στο φάσμα του 1% με 2% και εξηγεί γιατί τηρείται στάση επαγρύπνησης σε ό,τι αφορά τις κινήσεις του τιμάριθμου.
Αρα ο πληθωρισμός σαφώς και παίζει ρόλο στη διαμόρφωση των ομολογιακών αποδόσεων. Οι εκτιμήσεις της αγοράς, όμως, δεν απορρέουν από την πεποίθηση ότι πρόκειται για μια περίπτωση εκτός ελέγχου, αλλά μια που θέλει τη Fed να ενεργεί αποτρεπτικά. «Δεν υπάρχουν ουσιαστικοί φόβοι για την αύξηση του πληθωρισμού», δήλωσε ο Μερντ Ουέμπεν, στρατηγικός αναλυτής της BNP Paribas στη Νέα Υόρκη, συμπληρώνοντας ότι «υπάρχει φόβος για υψηλότερα επιτόκια. Δηλαδή, υπάρχει μια γενικότερη αλλαγή τάσεων στην παγκόσμια αγορά των ομολόγων».
Και πάλι είναι πολλοί που δεν μπορούν να εξηγήσουν αυτήν την υπερδραστηριότητα που οδήγησε την απόδοση των δεκαετών ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου σε άνοδο μισής ποσοστιαίας μονάδας από τις αρχές του Μαΐου. Σχολιάζοντας τη συμπεριφορά των επενδυτών, ο Ντέβιντ Κοάρντ, επικεφαλής του τμήματος πωλήσεων σταθερού εισοδήματος και διαπραγμάτευσης στην The Williams Capital Group, δηλώνει ότι «μερίδα επενδυτών, παρακολουθώντας τα τελευταία στοιχεία, δεν φοβήθηκαν τόσο για μια επιδείνωση των πληθωριστικών πιέσεων, αλλά παραιτήθηκαν κάθε ελπίδας για μια μείωση των επιτοκίων».
Ενα «κομμάτι που λείπει από την πλοκή είναι η ευρύτερη αγορά των τιτλοποιημένων στεγαστικών δανείων», παρατηρεί ο κ. Φρίεσον του Reuters. Από τις πιέσεις που ασκήθηκαν λόγω των ανοδικών αποδόσεων, οι επενδυτές αναγκάστηκαν να μειώσουν τη διάρκεια των επενδύσεων στα χαρτοφυλάκιά τους ή την έκθεση τους στις κινήσεις των επιτοκίων. Φυσικά, πολλά ερωτήματα αιωρούνται για την πορεία των τιμών των ακινήτων, οι οποίες αν και πρόσφατα έχουν δαμαστεί ευθύνονται για το ρυθμό ανάπτυξης του 0,6% το πρώτο τρίμηνο. Ο ρυθμός ανάπτυξης, πάντως, αναμένεται να ενισχυθεί οπότε η Fed θα πρέπει να αποφασίσει εάν θα θέλει να ελέγξει τις τιμές, αναχαιτίζοντας, παράλληλα, την ανάπτυξη.