Ο πρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ, της Fed, Μπεν Μπερνάκι έκανε λάθος. Το ίδιο λάθος έκανε και ο υπουργός Οικονομικών της χώρας, Χένρι Πόλσον, όπως και διευθύνων σύμβουλος της Merrill Lynch & Co., Στάνλεϊ Ο’ Νιλ. Οπως υποστήριξαν, το πρόβλημα που έχει παρουσιαστεί στην αμερικανική αγορά στεγαστικής πίστης μειωμένης εξασφάλισης είναι περιορισμένο, ελεγχόμενο. Οπως αποδεικνύεται, η αναταραχή είναι μεταδοτική. Πρόκειται για κριτική, την οποία απευθύνει σε χθεσινή ανάλυσή του το διεθνές ειδησεογραφικό πρακτορείο Bloomberg, η οποία υπογράφεται από τον συντάκτη του Μπομπ Αϊβρι. Ο ίδιος γράφει περαιτέρω, ότι η αξίας δύο τρισεκατομμυρίων αμερικανική αγορά στεγαστικής πίστης μειωμένης εξασφάλισης, η οποία δεν τυγχάνει εγγυήσεων -δεν προστατεύεται- από δημόσιες Υπηρεσίες, Ταμεία ή κεφάλαια, έχει παγώσει.
Αυτή όμως είναι μόνον η αρχή, καθώς προφανώς η κρίση που ξεκίνησε από αυτήν αρχίζει να επηρεάζει το σύνολο της αγοράς στεγαστικής πίστης και όχι μόνον. Προβλήματα εκδηλώνονται τώρα στις εταιρείες και τις τράπεζες που αναλαμβάνουν τη χρηματοδότηση των εν λόγω δανείων, τιτλοποιώντας τα για να διατεθούν σε ενδιαφερόμενους επενδυτές. Οι επιπτώσεις έγιναν ήδη αισθητές στην Ασία και την Ευρώπη, όπου κεντρικές τράπεζες αναγκάσθηκαν να παρέμβουν στις αγορές, διαθέτοντάς τους συμπληρωματική ρευστότητα σε μία προσπάθεια αποφυγής μιας γενικευμένης πιστωτικής κρίσης. Ηδη, επίσης, ορισμένες επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται σε τόσο διαφορετικούς τομείς όσο είναι η κατασκευή ντουλαπιών κουζίνας μέχρι και οι σιδηροδρομικές μεταφορές, αποδίδουν τη μείωση της κερδοφορίας τους στην κρίση στην αγορά στεγαστικής πίστης των ΗΠΑ και σε εκείνην που θεωρητικά την προκάλεσε, την κρίση στην αμερικανική αγορά κατοικίας.
Στο Ντάλας του Τέξας, ακόμη και μία εταιρεία κινητής τηλεφωνίας, η metro PSC Communications, αναφέρει ότι είναι αισθητή στον τζίρο της η περιορισμένη δυνατότητα αγοράς των υπηρεσιών της από πελάτες της, οι οποίοι δεν είναι σε θέση να εξυπηρετήσουν τα στεγαστικά δάνειά τους και φοβούνται ότι -με απλά λόγια- η τράπεζα θα κατάσχει το σπίτι τους! Αξια είναι και η αναφορά του Γουίλιαμ Φορντ, πρώην προέδρου της Κεντρικής Τράπεζας της Ατλάντα, ο οποίος εκτιμά ότι αυξάνονται οι πιθανότητες υποχώρησης της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση.
Οπως δηλώνει στο Bloomebrg, ο Πολ Κασρίλ, επικεφαλής οικονομολόγος της Northern Trust Corp. στο Σικάγο και πρώην στέλεχος της Fed, «η αγορά κατοικίας παράγει μεγάλη συναφή οικονομική δραστηριότητα και δημιουργεί βοηθητικές θέσεις εργασίας που έχουν άμεση ή έμμεση σχέση με αυτήν… Ο τροχός έχει γυρίσει τώρα… όλα πάνε ανάποδα…».
Σύμφωνα με τον Ναριμάν Μπεραβές, επικεφαλής οικονομολόγο της Global Insight Inc. στο Λέξινγκτον της Μασαχουσέτης, «το άνω – κάτω που δημιουργήθηκε στη μειωμένης εξασφάλισης αγορά στεγαστικής πίστης αρχίζει να μεταδίδεται στις τράπεζες… Πολλές διεθνείς τράπεζες είχαν μεγάλα ανοίγματα στην αμερικανική αγορά τιτλοποίησης των εν λόγω στεγαστικών δανείων -τα οποία απευθύνονται σε δανειολήπτες με ουδέτερο έως και αρνητικό ιστορικό δανειοληπτικής πίστης- και τώρα υποφέρουν…». Οπως παρατήρησε ο Πίτερ Λιντς, πρόεδρος της εταιρείας επενδύσεων ιδιωτικών κεφαλαίων Prime Active Capital Plc, «η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αντιμετωπίζει τις εξελίξεις ως κατάσταση εκτάκτου ανάγκης…». Υπενθυμίζεται ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα όπως και άλλες, ανάμεσά τους και η Fed, παρενέβησαν τις δύο τελευταίες ημέρες στη διατραπεζική αγορά, διαθέτοντας δεκάδες δισεκατομμύρια δολάρια, σε μία προσπάθεια αποφυγής κλίματος ελλειμματικής ρευστότητας που εύκολα θα δημιουργούσε καταστάσεις πανικού.
Ο αρθρογράφος του Bloomberg, μας υπενθυμίζει ότι οι πλέον αρμόδιοι να εκφράσουν άποψη για το θέμα, ο πρόεδρος της Fed, Μπεν Μπερνάνκι και ο υπουργος Οικονομικών των ΗΠΑ, Χένρι Πόλσον, υποστήριζαν αρχικώς ότι το πρόβλημα της αμερικανικής αγοράς στεγαστικής πίστης «ελέγχεται» ή ότι «δεν πρόκειται να επηρεάσει ευρύτερα την αμερικανική οικονομία». Σε δεύτερο τόνο, οι δύο Αμερικανοί αξιωματούχοι άρχισαν να εμφανίζονται πιο ανήσυχοι, με τον κ. Μπερνάνκι να αναφέρει την 28η Μαρτίου καταθέτοντας στο Κογκρέσο, ότι το εν λόγω πρόβλημα «μάλλον ελέγχεται». Τη 18η Ιουλίου, ο κ. Πόλσον δήλωνε, επίσης στο Κογκρέσο ότι «τα αυξανόμενα κρούσματα μη εξυπηρέτησης στεγαστικών δανείων και οι κατασχέσεις κατοικιών δημιουργούν προσωπικά, οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα σε πολλούς ιδιοκτήτες και ολόκληρες, μικρές κοινωνίες… προβλήματα, τα οποία μάλλον θα χειροτερεύσουν, πριν αρχίσουν να βελτιώνονται».
Την 27η Ιουνίου, ο κ. Ο’ Νιλ της Merrill Lynch, περιέγραφε τα προβλήματα στην εν λόγω αγορά «λογικά, καλά ελεγχόμενα…».
Από την 1η Ιουνίου φέτος και μέχρι χθες, η χρηματιστηριακή αξία των 12 μεγαλυτέρων αμερικανικών τραπεζών σημείωνε πτώση της τάξεως του 17%. Στις ΗΠΑ, κάποιος, που θεωρείται «οριακός» ως προς την αξιοπιστία του ως δανειολήπτης, επιθυμεί πλέον να αναχρηματοδοτήσει το στεγαστικό δάνειό του, – συνυπολογίζοντας το «πέναλτι» που θα του επιβάλει η τράπεζα με την οποία ήδη συνεργάζεται για την πρόωρη εξόφληση του δανείου του, πριν από τη μεταφορά του – καλά θα κάνει πλέον να χρηματοδοτήσει την εν λόγω μεταφορά με… πιστωτική κάρτα, υποστηρίζουν αναλυτές.
Το άκρως ανησυχητικό είναι ότι δεν υπάρχει προηγούμενη εμπειρία με μία κρίση στην αγορά στεγαστικής πίστης μειωμένης εξασφάλισης, για την οποία δεν υπάρχει πρόβλεψη αντασφάλισης. Ετσι όλα τα ενδεχόμενα είναι ανοικτά, ενώ αναλυτές στηρίζουν τώρα τις ελπίδες τους στον κ. Μπερνάνκι, υπενθυμίζοντας ότι πρόκειται για έναν «λογικό, παραδοσιακό κεντρικό τραπεζίτη».
