Δυσαρεστημένοι με τα χαμηλά επιτόκια, οι Ιάπωνες ιδιώτες επενδυτές βγάζουν εκτός χώρας τα κεφάλαιά τους με πυρετικούς ρυθμούς. Εριξαν 860 δισ. γιεν (7,42 δισ. δολάρια) σε αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε διεθνείς αξίες, τον Αύγουστο που έληξε χτες, αγνοώντας την αναταραχή στις αγορές.
Για να καλυφτεί η πυρετική ζήτηση, 12 νέα επενδυτικά αμοιβαία κεφάλαια ξεκίνησαν τη λειτουργία τους χτες Παρασκευή, προσελκύοντας 69,2 δισ. γιεν (596,2 εκατ. δολάρια).
Ηδη οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί και επενδυτικοί Οίκοι της Ιαπωνίας που κατέχουν ηγετική θέση στον κόσμο και τα ερευνητικά Ινστιτούτα τους καθώς και ξένοι επενδυτικοί Οίκοι που έχουν την έδρα τους στην Ιαπωνία, έχουν στρέψει την προτίμησή τους στις ξένες επενδύσεις.
Δεν είναι τυχαίο, λοιπόν, που το γιεν άρχισε να χάνει τα κέρδη της περασμένης εβδομάδας και να υποχωρεί έναντι όλων των νομισμάτων και κυρίως έναντι του ευρώ και των υψηλής απόδοσης επιτοκίων.
Οι Ιάπωνες επενδυτές -θεσμικοί και ιδιώτες- προσελκύονται από τις ξένες επενδύσεις που προσφέρουν υψηλές αποδόσεις, αγνοώντας τα επενδυτικά ρίσκα. Δικαίως, καθώς τα ιαπωνικά επιτόκια είναι τα χαμηλότερα μεταξύ των ισχυροτέρων οικονομικώς κρατών, με αποτέλεσμα οι επενδύσεις σε αξίες εκπεφρασμένες σε γιεν να μην είναι ελκυστικές και αποδοτικές.
Η σημαντική διαφορά μεταξύ των επιτοκίων γιεν και των υπόλοιπων νομισμάτων αποτελεί την αιτία της αναζήτησης επενδυτικού κέρδους αλλού. Τα ιαπωνικά επιτόκια βρίσκονται στα ιδιαίτερα χαμηλά επίπεδα του 0,5%, τα αμερικανικά επιτόκια παραμένουν από τον Ιούλιο του 2006 στο 5,25%, τα επιτόκια του ευρώ έχουν αυξηθεί στο 4,0%, τα επιτόκια της στερλίνας στο 5,75%, τα επιτόκια του δολαρίου Αυστραλίας έχουν απογειωθεί στα ύψη του 6,5% και του δολαρίου Νέας Ζηλανδίας στο 8,25%, της Βραζιλίας στο 12,0% και της Τουρκίας στο 17,5%.
Επίσης, η διεθνής κερδοσκοπία που εκμεταλλεύεται τα σχεδόν μηδενικά ιαπωνικά επιτόκια για να χρηματοδοτεί ποικίλες επενδύσεις, ξέχασε πολύ γρήγορα τους φόβους της και επιδίδεται ξανά στο παιχνίδι του «carry trade». Δηλαδή, δανείζεται σε γιεν και στη συνέχεια τα πουλάει για να επενδύσει σε νομίσματα υψηλής απόδοσης επιτοκίων ή σε άλλες μορφές επενδύσεων. Τα κεφάλαια ανοίγουν short θέσεις στο γιεν και συνωστίζονται για να τοποθετηθούν long κυρίως στη στερλίνα και στα νομίσματα Αυστραλίας, Νέας Ζηλανδίας, Βραζιλίας και Τουρκίας.
Με τη βεβαιότητα ότι θα παραμείνει η σημαντική διαφορά μεταξύ των επιτοκίων του γιεν και των υπόλοιπων νομισμάτων, οι πάσης φύσεως κερδοσκόποι αλλά και οι απλοί επενδυτές σπεύδουν να την αξιοποιήσουν. Οσο ο εφιάλτης του deflation (αποπληθωρισμός) που αποτελεί την «Αχίλλειο πτέρνα» της Ιαπωνίας από το 1995, δεν λέει να σβήσει, τόσο απομακρύνεται το ενδεχόμενο αύξησης των ιαπωνικών επιτοκίων. Χτες τα ασθενή στοιχεία για τον δομικό πληθωρισμό (τον δείκτη τιμών καταναλωτή εξαιρουμένων των ασταθών τομέων τροφίμων και ενέργειας) έδειξαν υποχώρηση κατά 0,1% τον μήνα Ιούλιο. Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει την άποψη ότι η μελλοντική αναπροσαρμογή της νομισματικής πολιτικής θα είναι σταδιακή. Πάντως, προβλέπεται να αυξηθούν κατά 0,25%, στο 0,75%, μέχρι τέλος του έτους.
Οι τιμές καταναλωτή παραμένουν για έκτο συνεχή μήνα σε αρνητικά επίπεδα παρά την εντυπωσιακά θετική εικόνα της Ιαπωνίας. Ο τρέχων γύρος ανάπτυξης της ιαπωνικής οικονομίας ενδεχομένως να είναι ο μακρύτερος της μεταπολεμικής περιόδου, ξεπερνώντας ακόμη και τη γνωστή ως «Ιζανάγκι» εποχή άνθησης της ιαπωνικής οικονομίας, της περιόδου 1965-1970.
Παράλληλα, σε κυβερνητικό επίπεδο έχει αναπτυχθεί η εκτίμηση ότι η Ιαπωνία, η οποία είναι η μεγαλύτερη κάτοχος ομολόγων του αμερικανικού Δημοσίου, θα πρέπει να επενδύσει περί τα 700 δισεκατομμύρια εκ των συναλλαγματικών διαθεσίμων της σε περιουσιακές αξίες υψηλότερων αποδόσεων.
Τα εν λόγω κεφάλαια μπορούν να τοποθετηθούν εναλλακτικά σε μετοχές ή σε εταιρικά ομόλογα, και πρέπει να δημιουργηθεί ένα ειδικό Ταμείο, το οποίο θα έχει επίσης την ευθύνη για τη σταδιακή διαφοροποίηση των συναλλαγματικών διαθεσίμων της χώρας σε ευρώ, δολάρια Αυστραλίας καθώς και σε νομίσματα κρατών με αναδυόμενες αγορές.
Οι κεντρικές τράπεζες της Νοτίου Κορέας, της Κίνας και της Ταϊβάν έχουν δημοσιοποιήσει την πρόθεσή τους για τη διαφοροποίηση των δικών τους διαθεσίμων σε εναλλακτικές των αμερικανικών ομολόγων τοποθετήσεις.
Σε δηλώσεις του ο ανώτατος οικονομολόγος του Daiwa Institute of Research στο Τόκιο, Γιουτζί Καμεόκα, υποστηρίζει ότι αν και η Ιαπωνία θα πρέπει να εκμεταλλευθεί καλύτερα τα συναλλαγματικά διαθέσιμα της, ακολουθώντας το παράδειγμα της Σιγκαπούρης, ένα ποσόν της τάξεως των 300 δισ. δολαρίων θα αποτελούσε καλύτερη επιλογή, διότι θα ήταν πιο εύκολη η ασφαλής διαχείρισή του.
Με συναλλαγματικά διαθέσιμα αξίας 913,6 δισ. δολαρίων, η Ιαπωνία έρχεται δεύτερη στον κόσμο, με πρώτη την Κίνα. Πάντως, η Ιαπωνία έχει ανάγκη συναλλαγματικών διαθεσίμων αξίας 200 δισ. δολαρίων, τοποθετημένων σε άμεσα ρευστοποιήσιμους τίτλους, όπως είναι τα αμερικανικά ομόλογα, ώστε αν χρειασθεί, να μπορεί να παρέμβει στην αγορά συναλλάγματος.
Αξίζει να θυμίσω ότι η πολιτική των παρεμβάσεων από το Τόκιο τερματίστηκε τον Μάρτιο του 2004. Τότε, η Κεντρική Τράπεζα της Ιαπωνίας ξόδεψε τους τρεις πρώτους μήνες (του 2004) 15 τρισ. γιεν, αφού είχε ήδη δαπανήσει στο σύνολο του 2003 το ποσό-ρεκόρ των 20 τρισ. γιεν (δηλαδή περίπου το διπλάσιο του τότε εμπορικού πλεονάσματός της), με στόχο την υποτίμηση του γιεν.