Η αργία στη Wall Street λόγω του εορτασμού της «ημέρας Εργασίας» στις ΗΠΑ προκάλεσε την παράλυση των συναλλαγών στα χρηματιστήρια της Ασίας και της Ευρώπης. Οι επενδυτές περιόρισαν το ενδιαφέρον τους για τις μετοχές και στράφηκαν στις αγορές χρήματος. Παράλληλα, η επιθυμία της κερδοσκοπίας να παίξει χθες με την ισοτιμία δολαρίου / γιεν, καθόρισε τις συναλλαγές. Το δολάριο ισορροπούσε γύρω στα 115,85 γιεν.
Τώρα, όμως, τα στοιχήματα ότι η FED θα εξαναγκαστεί να μειώσει τα επιτόκια άρχισαν να αποδυναμώνονται και οι αγορές χρήματος αλλάζουν κατεύθυνση. Αγνοώντας την πάγια πληθωριστική κινδυνολογία και διαβλέποντας τους κινδύνους που απειλούν την αμερικανική οικονομία, επιχειρηματίες και πολιτικοί έχουν συνασπισθεί σε κοινό μέτωπο. Ολοι ελπίζουν ότι με τη μείωση του κόστους του χρήματος θα «σβήσουν» οι κίνδυνοι που απειλούν το μέλλον της αμερικανικής και της παγκόσμιας οικονομίας και βεβαίως της επιχειρηματικής Αμερικής.
Η FED, όμως, δεν είναι έτοιμη ακόμη να προβεί σε μείωση των αμερικανικών επιτοκίων. Αντιστέκεται και προσπαθεί να αντιμετωπίσει την κατάσταση με «ενέσεις» ρευστότητας στο τραπεζικό της σύστημα κερδίζοντας χρόνο μέχρι την κανονική συνεδρίασή της στις 18 Σεπτεμβρίου. Τα αμερικανικά επιτόκια κρατιούνται σταθερά στο 5,25% από τις 29 Ιουνίου του 2006. Πάντως οι περισσότεροι αναλυτές προβλέπουν τώρα ότι τα αμερικανικά επιτόκια μέχρι το τέλος του έτους θα έχουν μειωθεί στα επίπεδα του 4,75%. H FED κινούμενη με τη δική της λογική μείωσε το προεξοφλητικό επιτόκιο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στο 5,75%, από 6,25%, για να βοηθήσει τις αμερικανικές τράπεζες. Το προεξοφλητικό επιτόκιο, είναι το επιτόκιο που η FED δανείζει χρήμα απευθείας τις τράπεζες και καθορίζεται από τις 12 περιφερειακές Κεντρικές Τράπεζες όμως εγκρίνεται από το Συμβούλιο της FED. Ενώ το βασικό επιτόκιο το αποφασίζει η 19μελής FOMC (Federal Open Market Committee), που αποτελείται από τα μέλη του συμβουλίου της FED και τους προέδρους ορισμένων περιφερειακών κεντρικών τραπεζών και καθορίζει τα overnight δάνεια από τις τράπεζες προς τους άλλους χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς.
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ), επίσης, αντικρούει σθεναρά τις εντεινόμενες πιέσεις και με την ίδια τακτική των «ενέσεων» ρευστότητας καταπολεμά την κρίση.
Ομως, η διάσταση μεταξύ της κεντρικής τράπεζας και των πολιτικών της Ευρωζώνης, επιβεβαιώνει για μία ακόμη φορά ένα από τα κολοσσιαία προβλήματα στην εύρυθμη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ενωσης: το γεγονός ότι ενώ υπάρχει ενιαίο νόμισμα και ενιαία νομισματική πολιτική (στην Ευρωζώνη) μέσω ενός συγκεντρωμένου οργάνου που είναι η κεντρική τράπεζα, δεν υπάρχει αντίστοιχα ενιαία οικονομική πολιτική και κανένα φυσικά ανώτατο όργανο που να λειτουργεί ενιαία και συγκεντρωτικά για να επιβάλει πολιτικές κατευθύνσεις στην πολιτική.
Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ζαν-Κλοντ Τρισέ, άφησε να εννοηθεί ότι προτίθεται να ξανασκεφτεί τις επιλογές του. Στις αρχές Αυγούστου ο κ. Τρισέ είχε προαναγγείλει -εμμέσως πλην σαφώς- την αύξηση των επιτοκίων του ευρώ (κατά 0,25%) στο 4,25% (από το τρέχον επίπεδο του 4,0%), τον Σεπτέμβριο και πιθανόν μια επιπλέον αύξηση (κατά 0,25%) στο 4,75% μέχρι το τέλος του έτους. Αλλά, οι επιλογές αυτές είναι προς επανεξέταση.
Εντάξει… H Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα «συμμορφωθεί» με τις έντονες πολιτικές πιέσεις κυρίως εκ μέρους του Παρισιού. Ομως, κάποτε, θα πρέπει να το καταλάβουν και οι τραπεζίτες της EKT πως πρέπει να «προστατεύσουν» την οικονομία, την ανάπτυξη και τις θέσεις απασχόλησης της Ζώνης του Ευρώ. Στην Ιαπωνία η άποψη ότι η αναπροσαρμογή της πολιτικής της κεντρικής τράπεζας της Ιαπωνίας ενδεχομένως να γίνει αργότερα από την προβλεπόμενη και τα ιαπωνικά επιτόκια να μην αυξηθούν άμεσα, παραμένει. Να θυμίσω ότι η κεντρική τράπεζα της Ιαπωνίας αύξησε τα μηδενικά επιτόκια για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 2006 κατά 0,25% στο 0,25% και τα διπλασίασε στο 0,50% τον περασμένο Φεβρουάριο. Πάντως, προβλέπεται τα ιαπωνικά επιτόκια να αυξηθούν κατά 0,25%, στο 0,75%, μέχρι το τέλος του έτους.
Δυσαρεστημένοι με τα χαμηλά επιτόκια, οι Ιάπωνες ιδιώτες επενδυτές βγάζουν εκτός χώρας τα κεφάλαιά τους με πυρετικούς ρυθμούς. Εριξαν 860 δισ. γιεν (7,42 δισ. δολάρια) σε αμοιβαία κεφάλαια που επενδύουν σε διεθνείς αξίες, τον Αύγουστο, αγνοώντας την αναταραχή στις αγορές. Και για να καλυφτεί η πυρετική ζήτηση, 12 νέα επενδυτικά αμοιβαία κεφάλαια ξεκίνησαν τη λειτουργία τους την περασμένη Παρασκευή, προσελκύοντας 69,2 δισ. γιεν (596,2 εκατ. δολάρια). Ηδη οι μεγαλύτεροι χρηματιστηριακοί και επενδυτικοί οίκοι της Ιαπωνίας που κατέχουν ηγετική θέση στον κόσμο και τα ερευνητικά Ινστιτούτα τους καθώς και ξένοι επενδυτικοί οίκοι που έχουν την έδρα τους στην Ιαπωνία, έχουν στρέψει την προτίμησή τους στις ξένες επενδύσεις.