Ηνέα «γλώσσα» με την οποία θα είναι γραμμένο το επίσημο ανακοινωθέν της FED, που θα εκδοθεί μετά την κρίσιμη συνεδρίαση την ερχόμενη Τρίτη 18 Σεπτεμβρίου, θα κρίνει τις αντιδράσεις των αγορών. Το μήνυμα της FED προς τους καταναλωτές, επενδυτές και επιχειρήσεις για την αμερικανική οικονομία και την κατάσταση της αγοράς κατοικίας, έχει πλέον βαρύνουσα σημασία. H Wall Street και οι άλλες μεγάλες αμερικανικές αγορές, «αποκρυπτογραφούν» στην κυριολεξία τα ανακοινωθέντα που τους στέλνει ο εκάστοτε πρόεδρος της FΕD.
Το ανακοινωθέν θα δείξει αν πρόκειται για μια μείωση των επιτοκίων του δολαρίου ή για τη μεταβολή της νομισματικής πολιτικής της Κεντρικής Τράπεζας των ΗΠΑ (FED) μετά τέσσερα χρόνια. Η επιδείνωση της κρίσης που έχει ξεσπάσει στον τομέα χρηματοδότησής της -ιδιαίτερα πολύτιμης για τους Αμερικανούς- αγοράς κατοικίας, που πυροδοτείται και από τη σοβαρή πιστωτική κρίση και απειλεί να σύρει σε ύφεση την αμερικανική οικονομία, προκαλεί δυσμενείς προβλέψεις.
Πάντως, με βεβαιότητα αναμένεται από τους πάντες ότι τα αμερικανικά επιτόκια θα μειωθούν την Τρίτη. Στο μόνο που διαφωνούν οι αγορές είναι το μέγεθος της μείωσης. Οι περισσότεροι επενδυτές αισιοδοξούν ότι θα μειωθούν κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στο 4,75%, από το τρέχον 5,25%. Τα αμερικανικά επιτόκια κρατιούνται σταθερά στο 5,25% από τις 29 Ιουνίου του 2006.
Οι προβλέψεις που θέλουν το επιτόκιο του δολαρίου να μειώνεται στα επίπεδα του 4,5% μέχρι το τέλος του έτους κυκλοφορούν και κάνουν παιχνίδι με ισχυρές πιθανότητες και ενδεχομένως στο 4,25%. Ενώ τώρα όλο και περισσότεροι παίζουν το ευρω-επιτόκιο να αυξάνεται στα επίπεδα του 4,25% και ενδεχομένως στο 4,5% μέχρι το τέλος του έτους.
Η προοπτική αυτή προκαλεί έντονες πιέσεις στο δολάριο, καθώς χάνει το πλεονέκτημα της διαφοράς του επιτοκίου με το ευρώ. Το δολάριο κατολίσθησε στα χαμηλότερα επίπεδα 15 ετών έναντι των έξι κυριοτέρων νομισμάτων ενός δείκτη που καταρτίζει η FED και που σταθμίζεται με βάσει εμπορικούς όρους. Εναντι του ευρώ, το δολάριο σπάει το ένα αρνητικό ρεκόρ μετά το άλλο και βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από ναδίρ των 1,40 δολαρίων ανά ευρώ.
Εν τω μεταξύ η εικόνα της αμερικανικής οικονομίας έχει χλωμιάσει από την τρέχουσα κρίση όπως κατέδειξαν ορισμένες κρίσιμες λεπτομέρειες της έκθεσης της FED για τις αναπτυξιακές προοπτικές. Γενικώς, όμως, η οικονομική δραστηριότητα συνεχίζεται και επεκτείνεται, διαβεβαιώνει η περίφημη Φαιά Βίβλος, όπως αποκαλείται το Beige Book της FED λόγω του εξωφύλλου, δηλαδή η έκθεση για την κατάσταση της αμερικανικής οικονομίας που καταρτίζει η Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ.
Οπως σημειώνεται στη Φαιά Βίβλο: «Η πιστωτική κρίση έχει επιδεινώσει την κατάσταση στην αγορά κατοικίας και έχει αρχίσει να επηρεάζει και τα εμπορικά ακίνητα (commercial real estate)». Ωστόσο, όπως εξηγεί η FED, «η κρίση δεν έχει επεκταθεί στους καταναλωτές και τους επιχειρηματίες»!! Και συμπληρώνει ότι «η θύελλα που έχει ξεσπάσει στις χρηματοπιστωτικές αγορές έχει πλήξει σημαντικά το real estate σε ολόκληρη την Αμερική, αλλά οι άλλοι τομείς της οικονομίας δεν έχουν επηρεαστεί ιδιαίτερα μέχρι τώρα…».
Η έκθεση θα συζητηθεί στη συνεδρίαση της FED, την Τρίτη, και θα καθορίσει εν πολλοίς το κείμενο του ανακοινωθέντος. Το σημαντικότερο, όμως, είναι ότι ο αδύναμος κρίκος της οικονομίας, η αγορά κατοικίας, βρίσκεται σε πολύ χειρότερη κατάσταση από ό,τι πολλοί φαντάζονται. Τον Ιούλιο ο ρυθμός οικοδόμησης νέων οικιών υποχώρησε, ενώ τα ήδη υπάρχοντα και απούλητα σπίτια αυξήθηκαν στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων δεκαέξι ετών και οι τιμές των κατοικιών εξακολουθούν να εξασθενούν.
Η FED χωρίς να διστάσει καθόλου μείωσε στις 17 Αυγούστου το προεξοφλητικό επιτόκιο κατά μισή ποσοστιαία μονάδα στο 5,75%, από 6,25%, ανοίγοντας τον δρόμο του άμεσου δανεισμού στις τράπεζες που υποφέρουν από ρευστότητα και, ταυτόχρονα, αύξησε την περίοδο του δανεισμού σε 30 ημέρες. Ομολογώντας εμμέσως πλην σαφώς τους υπαρκτούς κινδύνους να τιναχτεί στον αέρα το σύστημα εξαιτίας της κρίσης ρευστότητας. Με την κίνηση της αυτή επιβεβαίωσε τη ραγδαία επιδείνωση της πιστωτικής κρίσης που έχει μολύνει το τραπεζικό σύστημα των ΗΠΑ.
Το προεξοφλητικό επιτόκιο, είναι το επιτόκιο που η FED δανείζει χρήμα απευθείας τις τράπεζες και καθορίζεται από τις 12 περιφερειακές κεντρικές τράπεζες, όμως εγκρίνεται από το Συμβούλιο της FED. Ενώ το βασικό επιτόκιο το αποφασίζει η 19μελής FOMC (Federal Open Market Committee), που αποτελείται από τα μέλη του συμβουλίου της FED και τους προέδρους ορισμένων περιφερειακών κεντρικών τραπεζών και καθορίζει τα overnight δάνεια από τις τράπεζες προς τους άλλους χρηματοπιστωτικούς Οργανισμούς.
Τελικώς, οι φόβοι για εξάπλωση της πιστωτικής κρίσης σε παγκόσμιο επίπεδο, επιβεβαιώθηκαν. Χθες η Τράπεζα της Αγγλίας εξαναγκάσθηκε να χορηγήσει επειγόντως κεφάλαια στη Northern Rock, από τα κορυφαία ιδρύματα παροχής ενυπόθηκων στεγαστικών δανείων, για να τη διασώσει από την κατάρρευση. Και να ληφθεί υπ’ όψιν ότι η Northern Rock είχε περισσότερα από 200 δισ. δολάρια κεφάλαια ενεργητικού στα τέλη Ιουνίου και δεν είχε καμία σχέση με την καταρρέουσα αμερικανική subprime αγορά στεγαστικών δανείων μηδαμινής φερεγγυότητας. Ωστόσο, έπεσε θύμα της οδυνηρής πιστωτικής κρίσης που προκλήθηκε εξαιτίας της subprime αγοράς. Είναι το πρώτο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα που καλείται να διασώσει η κεντρική τράπεζα της Βρετανίας μετά την αλλαγή της νομοθεσίας της το 1998.