Ο Ανταμ Απλγκαρθ (Adam Applegarth) χρειάστηκε δεκαοκτώ χρόνια για να αναρριχηθεί στην κορυφή της NortherRock και λίγες ημέρες για να ζήσει το χειρότερό του εφιάλτη. Οι άσπονδοι φίλοι του λένε ότι με την ίδια ευκολία, που διοικεί την τράπεζα, θα μπορούσε να διοικεί ένα εργοστάσιο, που θα έφτιαχνε… σάντουιτς.
Η NortherRock απευθύνεται σε μία αγορά, τη βρετανική, και παράγει ένα και μοναδικό προϊόν, δηλαδή, στεγαστικά δάνεια. Αυτή ακριβώς η ιδιαιτερότητά της σε συνθήκες τεράστιας κρίσης στη διεθνή αγορά πιστώσεων την οδήγησε να κρούει τη θύρα της Τράπεζας της Αγγλίας να ζητεί επειγόντως χρηματοδότηση και να βλέπει τους πελάτες της να περιμένουν ώρες ολόκληρες για να σώσουν τις καταθέσεις μιας ζωής. Με ανοιχτή του επιστολή προς τους καταθέτες της NortherRock ο Ανταμ Απλγκαθρ τους ζήτησε δημοσίως συγνώμη για την αναστάτωση, που προκλήθηκε, και δεσμεύθηκε να μην τους εγκαταλείψει. Η μετοχή της NortherRock καταβαραθρώθηκε, πλήθος φημών κυκλοφορούν για το ενδεχόμενο να πωληθεί εν συνόλω ή σε τεμάχια, ενώ η πρόταση της JP Μorgaγια να της παράσχει άμεση οικονομική βοήθεια δεν βρήκε ανταπόκριση.
Σε τέτοιες συνθήκες είναι πλήθος τα καταιγιστικά ερωτήματα, που διατυπώνονται για το ρόλο και τις κινήσεις του κ. Απλγκαρθ, του διοικητικού συμβουλίου της NortherRock συνολικά, του Κεντρικού Τραπεζίτη Μέρβιν Κινγκ, καθώς και της κυβέρνησης, η οποία εγγυήθηκε τις καταθέσεις των πελατών της NortherRock. Οσο για τον κ. Κινγκ, αυτός είχε ενημερωθεί από τον κ. Απλγκαρθ ήδη από τις 14 Αυγούστου για τα προβλήματα της τράπεζας, αλλά αποφάσισε να κινητοποιηθεί ένα μήνα αργότερα -και γι’ αυτό «ευθύνεται κυρίως το κανονιστικό και ρυθμιστικό πλαίσιο», όπως ισχυρίζεται ο ίδιος
Πώς ξεκίνησε
Ποιος είναι, όμως, ο πηδαλιούχος της προβληματικής τράπεζας; Ο Ανταμ Απλγκαρθ ανδρώθηκε μέσα στη NortherRock. Είναι αυτό, που λέμε «ο άνθρωπος του συστήματος». Αρχισε να εργάζεται στην τράπεζα ως απλός ταμίας το 1983, έχοντας αποφοιτήσει από το πανεπιστήμιο του Ντάραμ. Εκεί σπούδασε μαθηματικά και οικονομία και είχε την τύχη να συναντήσει τη γυναίκα του Πατρίσια -εκείνη προερχόταν από το χώρο των κλασικών σπουδών.
Ο κ. Απλγκαρθ είχε ένα σημαντικό λόγο να διαλέξει τη NortherRock (ως πρώτη και μοναδική μέχρι σήμερα, όπως αποδείχθηκε δουλειά του). Οντας μαθητευόμενος πτυχιούχος, η τράπεζα του πρόσφερε τη δυνατότητα να μην εργάζεται το καλοκαίρι και να παίζει κρίκετ ως επαγγεματίας παίκτης, που ήταν και συνεχίζει να είναι.
Γρήγορα αναρριχήθηκε στην τραπεζική ιεραρχία και το 1989 ανέλαβε επικεφαλής του τμήματος σχεδιασμού. Τρία χρόνια αργότερα, το 1992, τοποθετήθηκε στη θέση του αναπληρωτή γενικού διευθυντή, το 1993 έγινε γενικός διευθυντής και, συνεχίζοντας την ανέλιξή του, το 2001 βρέθηκε στο πηδάλιο της NortherRock. Τότε, στα 39 του χρόνια, ήταν ο δεύτερος νεώτερος διευθύνων σύμβουλος σε μία από τις εκατό ισχυρότερες εταιρείες του δείκτη FTSE100. Πέρσι οι αμοιβές του ανήλθαν σε 1,4 εκατομμύριο στερλίνες μαζί με το μπόνους των 660.000 στερλινών.
«Αυτή η δουλειά είναι η ίδια μου η ζωή – κι αυτό σημαίνει ότι μου απομυζά χρόνο, ενέργεια και δυνάμεις», είχε δηλώσει ο Βρετανός τραπεζίτης σε πρόσφατη συνέντευξή του. «Ακριβώς δίπλα στο κρεβάτι μου έχω πάντα ένα σημειωματάριο, γιατί ξυπνάω μέσα στη νύχτα και σημειώνω αυτό, που σκέπτομαι». (Προφανώς αυτό δεν θα ευχαριστεί καθόλου τη γυναίκα του, ειδικά εάν η όλη διαδικασία αποδεικνύεται θορυβώδης. Πάντως, πρόβλημα στενότητας χώρου δεν αντιμετωπίζουν, εφόσον διαμένουν με τους δυο γιους τους σε έπαυλη αξίας 2,5 εκατομμυρίων στερλινών).
Δεν μοιάζει με τράπεζα
Οι αντίπαλοί του καταλογίζουν στη NortherRock ότι δεν μοιάζει τόσο με τράπεζα, αλλά με μία γραμμή παραγωγής, η οποία παράγει φθηνά δάνεια «με το τσουβάλι». Η NortherRock είναι δραστηριοποιημένη μόνο στη βρετανική αγορά και μόνο στα στεγαστικά δάνεια. Με τη μέθοδο αυτή και εκμεταλλευόμενος την άνθηση της διεθνούς αγοράς πιστώσεων, ο κ. Απλγκαρθ μείωσε δραστικά το κόστος. Χορηγούσε φθηνότερα προϊόντα από τους ανταγωνιστές του, άρα και ελκυστικότερα. Ετσι κατάφερε μέσα σε μία εξαετία να αναδείξει την τράπεζά του στην πέμπτη μεγαλύτερη μεταξύ όσων τραπεζών χορηγούν στεγαστικά δάνεια στη Βρετανία. Ατενίζοντας το μέλλον, ο φιλόδοξος επικεφαλής της NortherRock ήθελε να την αναβαθμίσει στην τρίτη θέση. Πιθανότατα δε θα προλάβει. Ο γρήγορος ρυθμός ανάπτυξης προϋπέθετε ότι η NortherRock θα δανειζόταν πολύ πιο γρήγορα από κάθε άλλη τράπεζα στη χώρα. Στηρίχθηκε κατά κόρον στους πόρους των διεθνών κεφαλαιαγορών, ενώ είχε περιορίσει την εξάρτησή της από τις καταθέσεις στο 25% μόλις. Το μοντέλο αυτό την εξέθεσε επικίνδυνα και ανεπανόρθωτα.
Στις καλές εποχές έδινε την εντύπωση μίας «ευφυούς» τράπεζας και, μάλιστα, ευφυέστερης από τις ισχυρές ανταγωνίστριές της. Σήμερα η εμμονή της σε μία και μοναδική πηγή χρηματοδότησης ισοδυναμεί με θανατηφόρο στρατηγική επιλογή.