Οι ανησυχίες για σημαντική επιβράδυνση της οικονομίας των ΗΠΑ η οποία θα μπορούσε να οδηγήσει σε ύφεση, έχουν αναμφίβολα αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες. Τα οικονομικά στοιχεία και ιδιαίτερα αυτά που σχετίζονται με την αγορά κατοικίας των ΗΠΑ συνεχίζουν να αιφνιδιάζουν αρνητικά, ενώ παράλληλα εμφανίζονται οι πρώτες αρνητικές επιπτώσεις της συνεχιζόμενης αυτής διόρθωσης στα νοικοκυριά.
Οι πωλήσεις των υφιστάμενων κατοικιών υποχώρησαν τον Αύγουστο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων πέντε ετών και τα αποθέματα ανήλθαν σε υψηλότερο επίπεδο από το 1999 ενισχύοντας τους φόβους ότι η διόρθωση στην αγορά κατοικίας θα διαρκέσει περισσότερο από όσο αρχικά αναμενόταν, ενδεχόμενο που αν τελικά επιβεβαιωθεί ενέχει αρνητικές επιπτώσεις για την αμερικανική οικονομία και ιδιαίτερα για τη καταναλωτική δαπάνη μέσω της μείωσης του ιδιωτικού πλούτου των νοικοκυριών. Απογοητευτικά ήταν και τα στοιχεία για τις πωλήσεις νέων κατοικιών τον ίδιο μήνα οι οποίες μειώθηκαν στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιούνιο του 2000. Στο αρνητικό αυτό κλίμα συντέλεσε και η είδηση ότι η Lennar Corp., ο δεύτερος μεγαλύτερος κατασκευαστικός όμιλος στις ΗΠΑ, εμφάνισε το τρίτο τρίμηνο τα χειρότερα οικονομικά αποτελέσματα στην ιστορία του. Οι ανησυχίες των αμερικανών καταναλωτών για την παρατεταμένη διόρθωση της αγοράς κατοικίας, τις υψηλότερες τιμές του πετρελαίου, αλλά και τα σημάδια αποδυνάμωσης της αγοράς εργασίας έγιναν αισθητές μέσω του δείκτη καταναλωτικής εμπιστοσύνης του Conference Board, ο οποίος υποχώρησε τον Σεπτέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών. Οι εξελίξεις αυτές μέσα σε ένα περιβάλλον παρατεταμένης κρίσης ρευστότητας διεθνώς, εκτιμάται -σύμφωνα με την προθεσμιακή αγορά- ότι θα υποχρεώσουν την Ομοσπονδιακή Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ, τη Fed, να προχωρήσει σε περαιτέρω μείωση των επιτοκίων τους επόμενους μήνες. Η εκτίμηση αυτή βασίζεται άλλωστε και στο γεγονός ότι, τουλάχιστον προς το παρόν, οι πληθωριστικές πιέσεις στις ΗΠΑ παραμένουν περιορισμένες.
Παρά τα αρνητικά αυτά νέα, το κλίμα στις διεθνείς χρηματιστηριακές αγορές διατηρήθηκε θετικό, δεδομένης της πεποίθησης των επενδυτών ότι η Fed είναι έτοιμη να ενεργήσει κατάλληλα -μέσω χαλαρότερης νομισματικής πολιτικής- ώστε να περιορίσει στο ελάχιστο τις αρνητικές επιπτώσεις στη πραγματική οικονομία. Εντούτοις, το αίσθημα της αγοράς για το αμερικανικό νόμισμα παραμένει ιδιαίτερα αρνητικό. Η αβεβαιότητα για τη περαιτέρω πορεία της αμερικανικής οικονομίας αλλά και η προοπτική ακόμα μικρότερης απόδοσης του αμερικανικού δολαρίου διατήρησε την ισοτιμία ευρώ/δολαρίου σε ανοδική πορεία και αυτή την εβδομάδα καταγράφοντας νέο ιστορικά υψηλό στο 1.4189 στη Νέα Υόρκη την Πέμπτη.
Τα οικονομικά στοιχεία στην Ευρωζώνη τις τελευταίες ημέρες που υποδηλώνουν μερική υποχώρηση του ρυθμού ανάπτυξης της οικονομίας άφησαν ουσιαστικά αδιάφορο το κοινό ευρωπαϊκό νόμισμα, αφού η προσοχή της αγοράς παραμένει εστιασμένη στις εξελίξεις των ΗΠΑ. Οι δείκτες δραστηριότητας ΡΜΙ για τον βιομηχανικό τομέα και το τομέα υπηρεσιών της Ευρωζώνης βρέθηκαν τον Σεπτέμβριο στο χαμηλότερο επίπεδο από τα μέσα του 2005, ενώ ο δείκτης επιχειρηματικής εμπιστοσύνης του γερμανικού ινστιτούτου IFO διατηρήθηκε σε πτωτική πορεία για τέταρτο συνεχή μήνα λόγω ανησυχιών σχετικά με την κρίση ρευστότητας, την ανοδική πορεία του πετρελαίου και το ισχυρότερο ευρώ. Εντούτοις, ο ρυθμός αύξησης του δείκτη προσφοράς χρήματος Μ3 παρέμεινε τον Αύγουστο κοντά στα ιστορικά υψηλά 11.7% ετησίως ενώ ο δείκτης τιμών καταναλωτή, σύμφωνα με την αρχική εκτίμηση, ανήλθε πάνω από τον στόχο 2% της ΕΚΤ ύστερα από αρκετούς μήνες. Οι τελευταίες αυτές εξελίξεις δικαιολογούν τη συνεχιζόμενη επιθετική ρητορική αξιωματούχων της ΕΚΤ, οι οποίοι εμμένουν ότι ο πληθωριστικός κίνδυνος δεν έχει απομακρυνθεί. Εντούτοις, δεδομένης της αβεβαιότητας για το μέγεθος των επιπτώσεων από την παγκόσμια κρίση ρευστότητας στην πραγματική οικονομία της Ευρωζώνης, το ενδεχόμενο μιας νέας αύξησης των ευρωπαϊκών επιτοκίων τους επόμενους μήνες, τουλάχιστον προς το παρόν, έχει «παγώσει».
* Η κ. Παρασκευή Πετροπούλου είναι Οικονομικός Αναλυτής Eurobank EFG