Πότε αρχίζει να γίνεται επικίνδυνη η διολίσθηση ενός νομίσματος; Το ερώτημα προκύπτει δεδομένης της υποχώρησης του δολαρίου κυρίως έναντι του ευρώ, που στις 25 Σεπτεμβρίου έφθασε να ισοδυναμεί με 1,41 δολ.
Κάποιοι επενδυτές εκφράζουν φόβους ότι οι κεντρικές τράπεζες σκοπεύουν να ρίξουν το δολάριο. Η απόφαση της Σαουδικής Αραβίας να μη μιμηθεί το παράδειγμα της Fed στη μείωση των επιτοκίων ενέσπειρε τον φόβο πως ίσως ετοιμαζόταν να αποσυνδέσει μετά από 21 χρόνια το νόμισμά της από το δολάριο. Κάποιοι άλλοι ανησυχούν μήπως η πτώση του δολαρίου οδηγήσει σε πληθωριστικές πιέσεις στην Αμερική περιορίζοντας τα περιθώρια της Fed να μειώσει περαιτέρω τα επιτόκια. Στην Ευρώπη επικρατεί ο φόβος πως ίσως η ενίσχυση του ευρώ θέσει σε κίνδυνο την ανάπτυξη της ζώνης. Πολλοί από τους φόβους αυτούς είναι υπερβολικοί. Η κυβέρνηση της Σαουδικής Αραβίας διέψευσε τη φημολογία πως σχεδιάζει να απεξαρτήσει το νόμισμά της από το δολάριο, αλλά και αν το έκανε δεν θα προκαλούσε απαραιτήτως συντριβή του δολαρίου.
Εξίσου υπερβολικός είναι και ο φόβος του πληθωρισμού. Πρόσφατη έρευνα τριών οικονομικών αναλυτών της Federal Reserve κατέδειξε ότι οι περισσότερες χώρες είναι πολύ πιο πρόθυμες να δεχθούν μια μείωση των περιθωρίων κέρδους τους, όταν εξάγουν στην Αμερική παρά όταν εξάγουν σε άλλες χώρες, επειδή ενδιαφέρονται να διατηρήσουν το μερίδιό τους στην τεράστια αγορά των ΗΠΑ.
Επί του παρόντος, η υποχώρηση του δολαρίου αντανακλά τις προσδοκίες των επενδυτών σχετικά με την πολιτική της Fed χωρίς να της δένει τα χέρια. Η απαισιοδοξία συγκεντρώνεται, άλλωστε, στην Αμερική αλλά υπάρχουν λόγοι ανησυχίας και στην Ευρώπη. Μέχρι στιγμής, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει υποβαθμίσει τον κίνδυνο και αφήνει να εννοηθεί ότι θα αυξήσει περαιτέρω τα επιτόκια. Αν, όμως, η αμερικανική οικονομία αντιμετωπίσει πραγματικά πρόβλημα, τότε θα πληγεί και η οικονομία της Ζώνης του Ευρώ.
Σε ό,τι αφορά το μέγεθος των κινδύνων, είναι δύσκολο να εκτιμηθεί καθώς έχουν προηγηθεί πολλές οικονομικές κρίσεις και δεν είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς ποιο σενάριο επαναλαμβάνεται. Για παράδειγμα, οι μειώσεις επιτοκίων κατά την κρίση του 1998 αποκατέστησαν την εμπιστοσύνη των επενδυτών και ακολούθησε η φούσκα των εταιρειών υψηλής τεχνολογίας. Το 1990, όμως, οι επανειλημμένες μειώσεις επιτοκίων δεν κατόρθωσαν να αποτρέψουν τη διολίσθηση της αμερικανικής οικονομίας σε ύφεση. Ισως επαναληφθεί κάτι τέτοιο δεδομένου ότι συνήθως χρειάζονται 12 με 18 μήνες για να αποφέρουν καρπούς οι αλλαγές στα επίπεδα επιτοκίων. Τα στοιχεία που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 25 Σεπτεμβρίου κατέδειξαν ότι τα αποθέματα των προς πώληση κατοικιών στις ΗΠΑ βρίσκονται στα υψηλότερα επίπεδα από το 1989.
Οσοι πιστεύουν πως το σημερινό δράμα προσιδιάζει περισσότερο σε εκείνο του 1990 βασίζουν την επιχειρηματολογία τους στα δυσθεώρητα επίπεδα στα οποία έχει εκτιναχθεί το χρέος των νοικοκυριών. Εχουν κάποιο δίκιο. Το χρέος των νοικοκυριών δεν μπορεί να αυξάνεται για πάντα ταχύτερα από το εισόδημά τους. Η κατάρρευση αναβάλλεται τα τελευταία 20 χρόνια χάρη στα χαμηλά επίπεδα επιτοκίων. Οι απαισιόδοξοι, όμως, πιστεύουν πως ήρθε η ώρα της κατάρρευσης όπως στην Ιαπωνία τη δεκαετία του 1990. Ισως δεν χρειαστεί να περάσει πολύς καιρός για να διαπιστώσουμε αν έχουν δίκιο.