Αρθρο Του Παυλου Μυλωνα Γενικός Διευθυντής Στρατηγικής & Οικονομικής Ανάλυσης Ομίλου Εθνικής Τράπεζας
Η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου των ΗΠΑ σε ιστορικά υψηλά επίπεδα άνω του $1,41 -από $1,18 στα τέλη του 2005- έχει αυξήσει τις ανησυχίες για μια πιο απότομη διόρθωση του δολάριου των ΗΠΑ με επακόλουθες αρνητικές συνέπειες τόσο στις χρηματαγορές όσο και στην πραγματική οικονομία, ειδικά όσον αφορά την ανάπτυξη της ευρωζώνης.
Ενας βασικός παράγοντας της διολίσθησης του δολαρίου είναι η πρόσφατη υποχώρηση των προσδοκιών για τον ρυθμό ανάπτυξης των ΗΠΑ από 2,7% σε ελαφρώς κάτω του 2,3% για το 2008. Αυτή η αλλαγή προέρχεται, κυρίως, λόγω της καθίζησης της αγοράς ακινήτων και της ανησυχίας για τις επιπτώσεις από την κρίση στην αγορά των στεγαστικών δανείων χαμηλής πιστοληπτικής διαβάθμισης, με τους δύο αυτούς παράγοντες να επιδρούν αρνητικά στην ιδιωτική κατανάλωση και την κατασκευή κατοικιών. Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, να θυμίσουμε ότι η οικονομία της ευρωζώνης έπειτα από πολλά χρόνια αναιμικής ανάπτυξης (της τάξεως του 1,4% ετησίως κατά μέσο όρο την 5ετία 2001-2005) έχει αρχίσει να ανακάμπτει από το 2006 (με άνοδο 2,9%) με βασική κινητήρια δύναμη τις εξαγωγές, που προέρχονται, κυρίως, από την ισχυρή ζήτηση των αναδυόμενων οικονομιών της Ασίας.
Διαφορετική πολιτική
Επακόλουθο της αποκλίνουσας τάσης των ρυθμών ανάπτυξης των δύο οικονομιών είναι η διαφορετική στάση νομισματικής πολιτικής που ακολούθησαν η Fed και η ΕΚΤ. Η διαφορά των επιτοκίων παρέμβασης έχει μειωθεί κατά 125 μ.β. από τις αρχές του 2006, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης μείωσης κατά 50 μ.β από τη Fed. Επιπλέον, το χρόνιο διαρθρωτικό πρόβλημα του χαμηλού επιπέδου αποταμίευσης των νοικοκυριών των ΗΠΑ, που αντανακλώνται στο ιδιαίτερα υψηλό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών, αποτελεί έναν ακόμη επιβαρυντικό παράγοντα για το δολάριο των ΗΠΑ. Σημειώνουμε ότι η χρηματοδότηση αυτού του ελλείμματος απαιτεί την προσέλκυση σημαντικών επενδύσεων στην οικονομία των ΗΠΑ, η αξία των οποίων μειώνεται με τη διολίσθηση του δολαρίου των ΗΠΑ. Εν ολίγοις, στην τρέχουσα συγκυρία, η προσέλκυση των απαιτούμενων εισροών είναι πιο επισφαλής.
Αυτό που απασχολεί τους κατοίκους της ευρωζώνης είναι η επίδραση του ανατιμημένου ευρώ στις εξαγωγές προς τις χώρες της «δολαριακής ζώνης» (η οποία περιλαμβάνει ένα μεγάλο μέρος της Ασίας) και συνεπώς στις αναπτυξιακές προοπτικές της. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις μας, εάν το ευρώ παραμείνει στο $1,41 έως το τέλος του 2007, ο ρυθμός ανάπτυξης της ευρωζώνης θα μειωθεί κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες κατά το 2008, από 2,4% σε 2,1%.
Η ανατίμηση
Αξίζει να τονίσουμε ότι η ανατίμηση του ευρώ μέσα στο 2007 ισοδυναμεί με άνοδο του επιτοκίου παρέμβασης της ΕΚΤ κατά περίπου 25 μονάδες βάσης, δηλαδή σε 4,25%. Εντούτοις, η ανατίμηση του ευρώ μαζί με τις αναταραχές στην αγορά χρήματος (αύξηση των διατραπεζικών επιτοκίων κατά περίπου 50 μονάδες βάσης) και τις ανησυχίες για την ανάπτυξη στις ΗΠΑ έχουν αποτρέψει τον Τρισέ από επιβολή περαιτέρω περιοριστικής νομισματικής πολιτικής. Ωστόσο, δεν προβλέπουμε μείωση του παρεμβατικού επιτοκίου στο άμεσο μέλλον, εκτός εάν το ευρώ ανατιμηθεί πάνω από $1,43, κάτι το οποίο δεν εμπεριέχεται στις βασικές μας προβλέψεις.