«Υπάρχει κάποιος που να προβλέπει τιμή πετρελαίου στα 200 δολάρια»; Αυτός ήταν ο τίτλος μιας ανάλυσης που δημοσιεύθηκε τον Οκτώβριο του 2005 από τον οικονομολόγο της εταιρείας Action Economics του Κολοράντο, Μάικλ Ινγλουντ, εξετάζοντας το χειρότερο σενάριο. Η αντίδραση ήταν άμεση και δέχθηκε μπαράζ email με πικρόχολα σχόλια. Η κύρια αντίδραση ήταν ότι η τιμή του πετρελαίου ήταν ήδη υψηλή, ήταν ήδη φούσκα και ότι σύντομα θα έσκαγε. Τότε η τιμή του πετρελαίου ήταν στα 40 δολάρια το βαρέλι και η πρόβλεψη για 100 δολάρια φαινόταν εξωπραγματική. Πόσω μάλλον εκείνη των 200 δολαρίων. Τριάμισι χρόνια αργότερα η τιμή του πετρελαίου βρίσκεται πάνω από τα 100 δολάρια και επανέρχεται η πρόβλεψη των 200 δολαρίων.
Ενα χρόνο αργότερα, η Goldman Sachs προβλέπει ότι η τιμή του πετρελαίου θα φτάσει τα 105 δολάρια το βαρέλι. Η πρόβλεψη προκάλεσε σοκ και αρκετοί έκαναν λόγο για κινδυνολογία. Την περασμένη εβδομάδα επανήλθε, προβλέποντας ότι η τιμή του πετρελαίου μπορεί να φτάσει τα 150 με 200 δολάρια το βαρέλι στους επόμενους έξι με 24 μήνες. Είχαν προηγηθεί ο πρόεδρος της Βενεζουέλας Ούγκο Τσάβες και ο υπουργός Ενέργειας της Αλγερίας Σακίμπ Χελίλ, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην πιθανότητα των 200 δολαρίων. Μία μέρα μετά την Goldman Sachs, ο υπουργός Πετρελαίου του Ιράν, Γολαμαχοσεΐν Νοζαρί, δηλώνει στο ιρανικό ειδησεογραφικό πρακτορείο IRNA ότι «είναι πιθανό να δούμε την τιμή του αργού πετρελαίου να αγγίζει τα 200 δολάρια το βαρέλι, εάν δεν μεταβληθούν οι παρούσες συνθήκες στην αγορά».
Μήπως, τελικά, σήμερα που θεωρείται η τιμή του πετρελαίου στα 200 δολάριο πιο πιθανή, να πρέπει να σκεφτόμαστε ότι δεν πρόκειται να συμβεί; Αυτό άλλωστε έχει δείξει η ιστορία με τις φούσκες στα χρηματιστήρια: Λίγο πριν σκάσουν υπήρχε μαζική εισροή επενδυτών που είχαν πεισθεί για την άνοδο και πόνταραν σε υψηλότερα επίπεδα. Ας θυμηθούμε το κραχ του 1929 και το πρόσφατο θερμό χρηματιστηριακά 1999 της Σοφοκλέους…
Δεν είναι μόνο η διαίσθηση που μας οδηγεί να βλέπουμε ιδιαίτερα επιφυλακτικά τις διάφορες προβλέψεις. «Η άνοδος της τιμής στα 200 δολάρια το βαρέλι μπορεί να είναι μια ακραία περίπτωση, δήλωσε στο Bloomberg ο Μπέντζαμιν Πέντλεϊ, εμπειρογνώμων σε θέματα επενδύσεων στον όμιλο LGT, στη Σιγκαπούρη. «Νομίζω ότι θα εντείνει τις συρράξεις σε ορισμένα σημεία του αναπτυσσόμενου κόσμου. Δεν πιστεύω ότι το πετρέλαιο θα φθάσει τελικώς στα 200 δολάρια το βαρέλι».
Και Ελληνες αναλυτές εμφανίζονται ιδιαίτερα επιφυλακτικοί σε τέτοιου είδους προβλέψεις, καθώς υπεισέρχονται πολλοί παράγοντες -από θεμελιώδη μεγέθη μέχρι καθαρά τεχνικά θέματα των αγορών- που καθορίζουν κάθε φορά την τάση. Θέσαμε το ερώτημα για το κατά πόσο πιθανή είναι η τιμή των 200 δολαρίων το βαρέλι στους επικεφαλής των τμημάτων αναλύσεων στις τράπεζες Alpha Bank, EFG Eurobank και Citi στην Αθήνα. Συμφωνούν ότι η μεσοπρόθεσμη τάση των τιμών του πετρελαίου είναι ανοδική, κυρίως, διότι η προσφορά και η παραγωγική δυναμικότητα των πετρελαιοπαραγωγών χωρών δεν είναι ικανή -ούτε φαίνεται ότι θα είναι στο μέλλον χωρίς επενδύσεις- να ικανοποιήσουν τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση. Παραδέχονται, ωστόσο, ότι δεν υπάρχει έλλειψη πετρελαίου στις αγορές και ότι συμμετέχει σε κάποιο βαθμό η κερδοσκοπία στη διαμόρφωση των τιμών. Και η Lehman Borthers θεωρεί την κερδοσκοπία υπεύθυνη για τα 20 με 30 δολάρια της πρόσφατης ανόδου των τιμών. Υπολογίζεται ότι περίπου 40 δισ. δολάρια έχουν επενδυθεί στον κλάδο από τις αρχές του έτους, ποσό αντίστοιχο με εκείνο που διοχετεύθηκε καθ’ όλη τη διάρκεια του 2007. Η Lehman υπολογίζει ότι τα καύσιμα είναι κατά 30% υπερτιμημένα λόγω της κερδοσκοπίας.
Επιπλέον, οι αναλυτές δεν υποβαθμίζουν το γεγονός ότι η διαφαινόμενη τάση ενίσχυσης του αμερικανικού νομίσματος δυσκολεύει την άνοδο της τιμής του πετρελαίου στα 200 δολάρια.
Ακόμη, μετά την τιμή των 150 δολαρίων το βαρέλι προκαλούνται παρενέργειες στην παγκόσμια οικονομία που οδηγούν σε επιβράδυνση και, κατά συνέπεια, σε μείωση της ζήτησης. Αυτό ήταν το συμπέρασμα που δημοσιεύθηκε την περασμένη εβδομάδα στην εφημερίδα The Wall Street Journal και με το οποίο συμφωνούν και οι Ελληνες αναλυτές. Συνεπώς, μετά το όριο των 150 δολαρίων ενεργοποιούνται μηχανισμοί που οδηγούν σε πτώση της τιμής του πετρελαίου.
Εκτιμούν διόρθωση τιμής στο πετρέλαιο
Διεθνείς οργανισμοί, όπως το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, προβλέπουν ότι η μέση τιμή του πετρελαίου φέτος θα διαμορφωθεί στα 95,50 δολάρια το βαρέλι με μέση ισοτιμία ευρώ/δολαρίου στο 1,47. Δεδομένου ότι σήμερα η μέση τιμή του πετρελαίου από την αρχή του έτους είναι 102 δολάρια, θα πρέπει μέχρι το τέλος του έτους να μειωθεί κάτω από τα 90 δολάρια προκειμένου να επιβεβαιωθεί η πρόβλεψη. Αντίστοιχες είναι οι προβλέψεις και άλλων διεθνών οργανισμών, της ΕΚΤ, αλλά και 46 αναλυτών που πήραν μέρος σε έρευνα του Bloomberg, όπου η μέγιστη μέση τιμή φτάνει τα 115 δολάρια και αφορά το τρίτο τρίμηνο του έτους. Η μέση τιμή για το 2008 στις προβλέψεις κινείται γύρω στα 100 δολάρια το βαρέλι.