Η αναζήτηση μιας γνήσιας ευρωπαϊκής οικονομικής πολιτικής, με την κυριολεκτική και πλήρη έννοια του όρου, αποτελεί μακρινή φιλοδοξία που ίσως λίγοι ακόμα και στις Βρυξέλλες θυμούνται πλέον. Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, με προσεκτικά βήματα, κινείται σταθερά σε μία κατεύθυνση που αν όχι ταυτόσημη είναι παράλληλη, φιλοδοξώντας να εντάξει σχεδόν το σύνολο της οικονομικής πολιτικής των κρατών-μελών της Ζώνης Ευρώ με ένα πλέγμα επιτήρησης και «καθοδήγησης» που θα υπερβαίνει κατά πολύ τα σημερινά δεδομένα. Σήμερα, οι οικονομικές πολιτικές των κρατών-μελών, ιδίως της Ζώνης Ευρώ, κρίνονται σε ευρωπαϊκό επίπεδο κυρίως εκ του αποτελέσματός τους, ειδικά δε εξ ενός εκ των πολλών αποτελεσμάτων τους: του ελλείμματος του προϋπολογισμού που έχει φτάσει να αποτελεί την ένδειξη επιτυχίας ή αποτυχίας του συνόλου της οικονομικής πολιτικής.
Αυτό, εξήγησε την Τετάρτη ο επίτροπος Οικονομικών, Χοακίν Αλμούνια, δεν αρκεί πια. Προτείνει έτσι να εντάξει στο διπλό πλέγμα της επιτήρησης από την Επιτροπή και της αξιολόγησης από τους υπουργούς Οικονομικών των υπολοίπων κρατών-μελών στο πλαίσιο του συμβουλίου ECOFIN, ένα πολύ ευρύτερο αριθμό στοιχείων πολιτικής, εμβαθύνοντας παράλληλα τον έλεγχο των ήδη υφισταμένων, με πρώτο το έλλειμμα. Πρόκειται για μια εξέλιξη που για την Ελλάδα, όπως και για κάθε κράτος-μέλος της Ευρωζώνης, μάλλον έχει δύο όψεις, κακή και καλή. Η… κακή είναι ότι στο μικροσκόπιο Επιτροπής και Συμβουλίου Υπουργών θα ενταχθεί και ένας γαλαξίας παραμέτρων της ελληνικής οικονομίας που σήμερα καταγράφονται μεν σε εκθέσεις και δηλώσεις κοινοτικών αξιωματούχων, χωρίς όμως η καταγραφή αυτή να έχει ουσιαστικές συνέπειες. Παράμετροι όπως το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η εκτόξευση του οποίου στην Ελλάδα υπέπεσε άλλωστε ως γνωστόν και στην αντίληψη πολλών διεθνών αναλυτών το τελευταίο διάστημα, η πορεία των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, ιδίως σε τομείς όπως η ενέργεια ή οι αγορές εργασίας αλλά και ο πληθωρισμός, μια άλλη ελληνική ιδιαιτερότητα εντός της ομάδας ευρώ. Η «διεύρυνση» του πεδίου ενδιαφέροντος των Βρυξελλών στις οικονομικές επιδόσεις ιδίως από του χρόνου, θα δίνει αυξημένες δυνατότητες στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή να αποστέλλει προειδοποιήσεις για επικείμενες υπερβάσεις ορίων, ειδικά στο έλλειμμα, χωρίς προηγούμενη άδεια του Συμβουλίου Υπουργών. Ποια είναι η «καλή πλευρά» των φιλοδοξιών της Επιτροπής; Μα ακριβώς η ίδια: η παρακολούθηση, η καθοδήγηση, η οριοθέτηση του τι είναι και τι δεν είναι σώφρων οικονομική πολιτική.