Το πολιτικό και οικονομικό παρασκήνιο των αγωγών

Το πολιτικό και οικονομικό παρασκήνιο των αγωγών

4' 11" χρόνος ανάγνωσης
Ακούστε το άρθρο

Το Σότσι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας, υπήρξε θέρετρο των τσάρων, αλλά και της κομματικής νομενκλατούρας στην εποχή της Μεγάλης Σοβιετίας και ως τέτοιο αξιοποιείται και από τη σημερινή πολιτική ηγεσία του Κρεμλίνου. Το επιβλητικό αυτό τοπίο, όπου το βαθύ πράσινο του Καυκάσου συναντά το σκούρο της Μαύρης Θάλασσας, επέλεξε η Ρωσία για να στήσει στις 15 Μαΐου μια εξίσου επιβλητική τελετή για την υπογραφή σειράς συμφωνιών με τους εταίρους της, στον αγωγό South Stream. Μια μεγάλη αφίσα στα αγγλικά και στα ρωσικά με τον South Stream και τις σημαίες των οκτώ χωρών που θα διασχίζει δέσποζε στο χώρο όπου «έπεσαν» οι υπογραφές. Αντιπροσωπείες από Ελλάδα, Σερβία, Βουλγαρία και Ιταλία ήταν εκεί και, παρουσία του πρωθυπουργού της Ρωσίας B. Πούτιν, πήγαν τις διακρατικές συμφωνίες, που είχαν υπογράψει δύο χρόνια πριν με τον βασικό προμηθευτή αερίου της Ευρώπης, ένα βήμα παραπέρα. H ΔΕΣΦΑ A. E. από την Ελλάδα και αντίστοιχες εταιρείες αερίου από τις άλλες χώρες υπέγραψαν συμφωνίες με την Gazprom για τη σύσταση κοινών εταιρειών που θα αναλάβουν ανά χώρα την εκτέλεση του τμήματος του αγωγού που θα διέρχεται από αυτή.

Οι Ρώσοι σχεδίασαν και πίεσαν πολύ γι’ αυτή την κοινή τελετή υπογραφών με τους Ευρωπαίους εταίρους τους για έναν και βασικό λόγο. Να ενεργοποιήσουν τις διακρατικές συμφωνίες στέλνοντας μήνυμα στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού που από την αρχή δεν είδε με καλό μάτι τον Sοuth Stream και πιθανά να ευελπιστούσε σε ένα πάγωμα αυτών. Τη «βιασύνη» των Ρώσων επιχείρησαν να αξιοποιήσουν οι Ευρωπαίοι εταίροι, πιέζοντας για διάφορα αιτήματα. Μια τέτοια περίπτωση είναι και η Ελλάδα, η οποία κατάφερε να αποσπάσει την ύστατη στιγμή το «Ο. Κ.» του «αφεντικού» της Gαzprom, Αλεξέι Μίλερ, να γίνει η Αθήνα και όχι η Ζυρίχη η έδρα της κοινοπραξίας με τη ΔΕΣΦΑ.

Αντιστοίχως, φέρονται να κινήθηκαν και η Ιταλοί, πιέζοντας για μεγαλύτερες αξιώσεις λόγω και της ειδικής συμμετοχής τους στο έργο που αποτελεί κοινό σχέδιο των Gαzprom και ENI. O Ιταλός πρωθυπουργός άλλαξε το πρόγραμμά του μία ημέρα πριν για να παρευρεθεί στις 15 Μαΐου στο Σότσι, όπου η ENI υπέγραψε συμφωνία με την Gazprom για διπλασιασμό της δυναμικότητας του αγωγού η οποία το 2014 θα ανέρχεται στα 63 δισ. κ. μ. ετησίως έναντι 31 δισ. κ. μ. του αρχικού σχεδιασμού. H ενίσχυση της δυναμικότητας του αγωγού, ίσως να ήταν και το αποτέλεσμα των πιέσεων που, σύμφωνα με πληροφορίες, ασκεί η ENI για δικαίωμα εμπορίας του αερίου σε όλες τις χώρες που θα διέρχεται ο South Stream.

H Ρωσία θέλει πολύ να γίνει αυτός ο αγωγός και το μήνυμα στάλθηκε τόσο στην Ευρώπη, η οποία δεν έχει συνέλθει ακόμη από το σοκ της ρωσο-ουκρανικής κρίσης, όσο και στις ΗΠΑ. «Εάν οι ηγέτες της Ε. Ε. έχουν πάρει στα σοβαρά το ζήτημα της ενεργειακής ασφάλειας, θα ήταν λογικό να αποστείλουν ένα σαφές μήνυμα πως η Ε. Ε. υποστηρίζει όλα τα έργα αγωγών τροφοδοσίας που έχουν σχεδιαστεί για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών της Ευρώπης», υπογραμμίζει σε σημερινό άρθρο του στην «K» ο αντιπρόεδρος της Gazprom, Αλεξάντερ Μεντβέντεβ, θέτοντας εμμέσως θέμα χρηματοδότησης του έργου, όπως αντίστοιχα έπραξε με το Νaboucco.

Θα ανταποκριθεί η E. E. σε ένα τέτοιο αίτημα; Γεγονός είναι πάντως ότι η οπτική της σε σχέση με τη διαφοροποίηση πηγών και διαδρόμων έχει σαφώς επηρεαστεί μετά τη ρωσο-ουκρανική κρίση. H Ρωσία είναι η παραδοσιακή και βασική πηγή αερίου για την Ευρώπη και αυτό δεν μπορεί να το παραβλέψει.

Η ασφαλής διέλευση του ρωσικού αερίου απαιτεί σίγουρα έναν νέο εκτός Ουκρανίας νότιο διάδρομο και αυτό έγινε παραπάνω από αντιληπτό στην E. E. στις αρχές του έτους. Οι επιπλέον ποσότητες για την κάλυψη των αναγκών της μπορούν να έρθουν και από τους αγωγούς Nabucco και ITGI, τους οποίους και στηρίζει διακαώς. Ομως, κανένας από τους δύο αγωγούς δεν έχει διασφαλισμένες ποσότητες αερίου. Το κοίτασμα «Σαχντενίζ 2» δεν επαρκεί και για τους δύο αγωγούς, ενώ το Μπακού θεωρείται βέβαιο για τους Ευρωπαιους ότι θα κρατήσει τις ισορροπίες με τη Ρωσία διοχετεύοντας και προς τα εκεί ποσότητες. Ετσι εξάλλου ερμηνεύεται και η κατ’ αρχήν συμφωνία για παραχώρηση του κοιτάσματος που έχει υπογράψει με τη Μόσχα. Προαπαιτούμενο της εξαγωγής του αζερικού αερίου είναι και η συμφωνία Μπακού και Αγκυρας για τη διέλευσή του από τα τουρκικά εδάφη. H Τουρκία παρά τις έντονες πιέσεις από E. E. και ΗΠΑ δεν παραιτείται των απαιτήσεών της για παρακράτηση μεγάλων ποσοτήτων από το Σαχντενίζ 2. H στροφή του Αζερμπαϊτζάν προς τη Ρωσία ίσως να υποχρεώσει την Τουρκία σε υποχώρηση, εκτιμούν παράγοντες της ευρωπαϊκής αγοράς. H E. E. δείχνει να αναμένει και μια καλύτερη διαχείριση του θέματος μετά την αντικατάσταση του υπουργού Ενέργειας, Χιλμί Γκιουλέρ.

Η διάθεση κοιτασμάτων που θα διέλθουν των σχεδιαζόμενων αγωγών είναι το σημείο που διαφοροποιεί και την αξία τους. Και σε αυτό το σημείο η Ρωσία είναι μπροστά. Στο Σότσι το έκανε σαφές. H κίνηση αυτή έχει αναθερμάνει τις μηχανές της διεθνούς ενεργειακής διπλωματίας και θα πρέπει να αναμένονται εξελίξεις γύρω από το μείζον θέμα της μεταφοράς του «γαλάζιου καυσίμου» από την Κασπία στην Ευρώπη.

Η Ελλάδα συμμετέχει και δεν παρακολουθεί απλώς τις εξελίξεις. South Stream και ITGI θα διέρχονται τα εδάφη της, διασφαλίζοντάς της ρόλο διαμετακομιστή.

Λάβετε μέρος στη συζήτηση 0 Εγγραφείτε για να διαβάσετε τα σχόλια ή
βρείτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει για να σχολιάσετε.
Για να σχολιάσετε, επιλέξτε τη συνδρομή που σας ταιριάζει. Παρακαλούμε σχολιάστε με σεβασμό προς την δημοσιογραφική ομάδα και την κοινότητα της «Κ».
Σχολιάζοντας συμφωνείτε με τους όρους χρήσης.
Εγγραφή Συνδρομή