Κάτι της λείπει αυτής της ανάκαμψης. Αλλά τι; Τι εντυπωσιάζει διά της απουσίας του σε αυτό τον χρηματιστηριακό καλπασμό – «το καλύτερο καλοκαίρι των τελευταίων εξήντα χρόνων»; Συνήθως, η χρηματιστηριακή ευφορία φέρνει μεγάλα επιχειρηματικά «ντιλς»: εξαγορές, συγχωνεύσεις και στρατηγικές συνεργασίες. Αυτό το ράλι όμως δεν τα έφερε μαζί του. Παρά την άντληση υπέρογκων κεφαλαίων το τελευταίο εξάμηνο, οι διοικήσεις των επιχειρήσεων διστάζουν να αποφασίσουν επέκταση ή απορρόφηση του ανταγωνισμού. Οποια κινητικότητα υπάρχει εστιάζεται στον χώρο της ενέργειας.
Η εξαγορά της Marvel Comics από την Disney στις ΗΠΑ ήταν η εξαίρεση: Το τίμημα που κατέβαλε η πολυεθνική για την εξαγορά του καστ των σούπερ ηρώων θεωρήθηκε πολύ μεγάλο, όποια λογική κι αν ακολουθήσει κανείς. Τέσσερα δισ. δολάρια είναι πολλά για μερικές δεκάδες τύπους με πολύχρωμα καλσόν; Ομως, όταν η διοίκηση της Disney εξηγούσε τη συμφωνία, οι αναλυτές δεν έκαναν δύσκολες ερωτήσεις, ούτε αμφισβήτησαν τόσο το τίμημα. Αντίθετα, ξέσπασαν σε εκτός πρωτοκόλλου «μπράβο», σαν να απευθύνονταν σε θαρραλέους κολυμβητές που τόλμησαν την πρώτη βουτιά σε μια παγωμένη θάλασσα. Αυτά στην Αμερική, γιατί πιο κοντά μας, οι κολυμβητές ατενίζουν ακόμα το πέλαγος από την παραλία: Στην Ευρώπη, οι εξαγορές και συγχωνεύσεις μπορεί να «ξεκόλλησαν» το δεύτερο τρίμηνο του 2009 από τα μηδενικά επίπεδα του πρώτου, όμως η αξία τους συνολικά στο πρώτο μισό του 2009 παραμένει 17 φορές μικρότερη από την αξία των ντιλς του πρώτου μισού του 2007.
Αιτία; Οι τράπεζες δεν χρηματοδοτούν εξαγορές και συγχωνεύσεις όπως παλιά. Αλλά και οι επιχειρήσεις είναι διστακτικές να βάλουν χέρι στα αποθέματά τους για να χρηματοδοτήσουν φιλόδοξα σχέδια.
Σε ολόκληρη την Ευρώπη φέτος, καμιά συμφωνία δεν ξεπέρασε το 1 δισ. ευρώ. Ο έτερος λόγος για την άπνοια στις επιχειρηματικές συμφωνίες μεγάλου βεληνεκούς, είναι ανάλογος με αυτόν που προκαλεί άπνοια στην ελληνική κτηματαγορά. Οι επίδοξοι πωλητές αναμένουν τιμές σε επίπεδα ΠΡΟ κρίσης, την ώρα που οι πιθανοί αγοραστές αναζητούν αποδόσεις ΠΡΟ κρίσης προκειμένου να τολμήσουν να επενδύσουν…
Ας μείνουμε λοιπόν στο θετικό, την ανάκαμψη των χρηματιστηρίων. Αρκεί να θυμόμαστε ότι η δραστηριότητα που βλέπουμε, οι τζίροι που ωθούν τις μετοχές, σε πολύ μεγάλο βαθμό οφείλονται σε δανεική ρευστότητα, τα χρήματα δηλαδή που έχουν διοχετεύσει κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες – χρήματα τα οποία θα εξοφλούν οι φορολογούμενοι για αρκετά χρόνια. Ο Πολ Τιούντορ Τζόουνς, ένας επενδυτής με κέρδη ρεκόρ, είπε την περασμένη εβδομάδα ότι ο ισχυρισμός ότι η «οικονομική ανάκαμψη άρχισε» είναι λάθος: Οι κρατικές δαπάνες ρεκόρ, ισχυρίζεται, απλώς αναβάλλουν μια ακόμα επιβράδυνση, ένα ακόμα ξεπούλημα στις αγορές.
Το αισιόδοξο είναι ότι θα τα αναβάλλουν για καιρό: Οι αρχές θα συνεχίσουν τη «μηχανική υποστήριξη» της ανάκαμψης για όσο αντέχουν οι ισολογισμοί των κεντρικών τραπεζών και οι προϋπολογισμοί των κυβερνήσεων.
Πριν από τη σύνοδο των υπουργών Οικονομικών του G20, ο Τιμ Γκάιτνερ ζήτησε να συγκεκριμενοποιηθούν οι «στρατηγικές εξόδου» – είναι κι αυτό ένα ψυχολογικό βήμα για να σταματήσει να τυπώνει νέο χρήμα τον άλλο μήνα, όπως έχει υποσχεθεί… Στο ίδιο κλίμα και ο Ευρωπαίος Κεντρικός Τραπεζίτης: Με καθησυχαστικό άρθρο στους Financial Times διαβεβαιώνει ότι όλα είναι υπό έλεγχο, οι στρατηγικές εξόδου είναι έτοιμες, όπως και τα εργαλεία ελέγχου του πληθωρισμού. Η αίσθηση παραπέμπει σε επισκέψεις σε πυροσβεστικά επιτελεία την άνοιξη…
Είμαστε όμως μακριά από την έξοδο: Υπουργοί και κεντρικοί τραπεζίτες ομολογούν ότι στην παρούσα συγκυρία αν αποσύρουν όλη τη στήριξη, πιο πιθανό σενάριο είναι ο αποπληθωρισμός.
Η συνέχεια του κρατικού δανεισμού λοιπόν είναι μονόδρομος παντού. Η Ελλάδα βέβαια -που δανείζεται με ακατάβλητο κέφι από τη Μεταπολίτευση- τον έχει ήδη περπατήσει αυτό τον δρόμο μέχρι το τέρμα. Τα περιθώρια του κράτους να δανειστεί ώστε να λειτουργήσει, πόσω μάλλον να αναζωογονήσει την οικονομία, εξαρτώνται πλέον από τους ανέμους της αγοράς και τα σκαμπανεβάσματα της ασταθούς διεθνούς πίστωσης. Σε αυτή τη χώρα, τα μεγάλα, παραγωγικά ντιλς αργούν ακόμη πολύ…